Όσοι εκτίθενται επί μακρό χρονικό διάστημα στα παρασιτοκτόνα, όπως οι γεωργοί και γενικά οι εργαζόμενοι σε στενή επαφή με αυτές τις χημικές ουσίες, αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου Αλτσχάιμερ και άλλων μορφών εγκεφαλικής άνοιας, σύμφωνα με μια νέα γαλλική επιστημονική έρευνα που βασίστηκε στην μελέτη εργαζομένων στην οινοπαραγωγό περιοχή του Μπορντό, από όπου παράγονται τα φημισμένα γαλλικά κρασιά.
Οι ερευνητές, υπό την Ιζαμπέλ Μπαλντί του Γαλλικού Ινστιτούτου Δημόσιας Υγείας και Επιδημιολογίας, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό για θέματα επαγγελματικής και περιβαλλοντικής ιατρικής Occupational and Environmental Medicine, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο, διαπίστωσαν ότι οι εργαζόμενοι στα κτήματα του Μπορντό, οι οποίοι εκτίθεντο άμεσα στα παρασιτοκτόνα και ζιζανιοκτόνα, ήταν πέντε φορές πιο πιθανό να εμφανίσουν προβλήματα σε μια σειρά από νευρολογικά διαγνωστικά τεστ (μνημονικά, λεκτικά, χρόνου αντίδρασης κ.α.), σε σχέση με όσους είχαν ελάχιστη ή καθόλου έκθεση σε αυτά τα χημικά.
Μάλιστα, η πρώτη ομάδα (όσοι είχαν στενή επαφή με τις χημικές ουσίες), που αποτελούνταν από άτομα στην ηλικία των 45 έως 60 ετών, είχε διπλάσια πιθανότητα για την εμφάνιση νευρολογικών προβλημάτων, ακόμα και τέσσερα χρόνια μετά την αρχική διάγνωση, όπως έδειξε νέο τεστ.
Η νέα μελέτη έρχεται να προστεθεί σε ένα αυξανόμενο αριθμό ενδείξεων που δείχνουν ότι η χρόνια χρήση παρασιτοκτόνων στη γεωργία αυξάνει τον κίνδυνο νευρολογικών διαταραχών, ιδίως σε χώρες που γίνεται μεγάλη χρήση τέτοιων ουσιών από τους γεωργούς (η Γαλλία έχει την μεγαλύτερη χρήση στην Ευρώπη και την τέταρτη μεγαλύτερη στον κόσμο, μετά τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία και τη Βραζιλία). Σε δεκάδες ή και εκατοντάδες εκατομμύρια υπολογίζονται οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο, οι οποίοι λόγω εργασίας εκτίθενται συχνά στα παρασιτοκτόνα.
Οι γάλλοι επιστήμονες συνεχίζουν την μελέτη των εργαζομένων στις καλλιέργειες του Μπορντό και θα ανακοινώσουν νέα αποτελέσματα το 2012 ή 2013.
Τετάρτη 29 Δεκεμβρίου 2010
Χωρίς εμβόλια και με κακή διατροφή τα παιδιά των τσιγγάνων
Ο ελλιπής εμβολιασμός και οι κακές διατροφικές συνήθειες είναι τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα παιδιά των ΡΟΜΑ στην περιοχή του Δενδροποτάμου στη Θεσσαλονίκη, όπως προέκυψε μετά από ιατρικό έλεγχο.
Τα συγκεκριμένα παιδιά επισκέφτηκε ενόψει των Χριστουγέννων μία ομάδα γιατρών, αποτελούμενη από παιδιάτρους, οδοντίατρο, νοσηλεύτριες και μαίες. Στόχος ήταν να εξετάσουν, να εμβολιάσουν και να συμβουλεύσουν μικρούς και μεγάλους που ζουν στον καταυλισμό όσον αφορά τον τομέα της υγείας.
«Εξετάσαμε γύρω στα 250 παιδιά. Εμβολιάσαμε τα 80 από αυτά, ενώ σε περίπου 15 μαμάδες κάναμε τεστ ΠΑΠ. Ο οδοντίατρος τους ενημέρωσε για τη σωστή στοματική υγιεινή αλλά και τις διατροφικές συνήθειες», δήλωσε στο Aθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων η πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Κοινωνικής Παιδιατρικής και Προαγωγής Υγείας, Σοφία Καραγιαννοπούλου.
Η εξέταση των παιδιών των ΡΟΜΑ έγινε σε αίθουσα του Ιερού Ναού του Αγίου Νεκταρίου, σε συνεργασία με τον δήμο Ελευθερίου Κορδελιού.
Τα συγκεκριμένα παιδιά επισκέφτηκε ενόψει των Χριστουγέννων μία ομάδα γιατρών, αποτελούμενη από παιδιάτρους, οδοντίατρο, νοσηλεύτριες και μαίες. Στόχος ήταν να εξετάσουν, να εμβολιάσουν και να συμβουλεύσουν μικρούς και μεγάλους που ζουν στον καταυλισμό όσον αφορά τον τομέα της υγείας.
«Εξετάσαμε γύρω στα 250 παιδιά. Εμβολιάσαμε τα 80 από αυτά, ενώ σε περίπου 15 μαμάδες κάναμε τεστ ΠΑΠ. Ο οδοντίατρος τους ενημέρωσε για τη σωστή στοματική υγιεινή αλλά και τις διατροφικές συνήθειες», δήλωσε στο Aθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων η πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Κοινωνικής Παιδιατρικής και Προαγωγής Υγείας, Σοφία Καραγιαννοπούλου.
Η εξέταση των παιδιών των ΡΟΜΑ έγινε σε αίθουσα του Ιερού Ναού του Αγίου Νεκταρίου, σε συνεργασία με τον δήμο Ελευθερίου Κορδελιού.
Η φαντασία είναι το όπλο κατά του πάχους
Ο νους μπορεί να πετύχει εκεί που η θέληση αποτυγχάνει. Αρκεί να φαντάζεστε συνεχώς ότι τρώτε λαχταριστά φαγητά με πολλές θερμίδες, για παράδειγμα μια σοκολάτα ή ένα παγωτό, για να μειώσετε την όρεξή σας και έτσι να σταδιακά να χάσετε κιλά.
Αυτό ανακάλυψε μια νέα πρωτότυπη αμερικανική επιστημονική έρευνα, που θα μπορούσε να αποκληθεί "δίαιτα της φαντασίας" και η οποία έρχεται να ανατρέψει την καθιερωμένη αντίληψη ότι όσο περισσότερο σκέφτεται κανείς το φαγητό, τόσο πιο πολύ θα φάει τελικά.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής την πειραματική ψυχολόγο καθηγήτρια Κάρεϊ Μόργουετζ του πανεπιστημίου Κάρνεγκι Μέλον, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό "Science", σύμφωνα με τις βρετανικές "Γκάρντιαν", "Ιντιπέντεντ" και "Τέλεγκραφ", ζήτησαν από 300 εθελοντές να φανταστούν ότι τρώνε ζαχαρωτά ή κομμάτια τυριού.
Στη συνέχεια οι επιστήμονες συνέκριναν πόσο φαγητό στην πραγματικότητα έφαγαν οι εθελοντές, αφού προηγουμένως είχαν κάνει αυτή τη νοητική άσκηση. Αποδείχτηκε ότι όσοι είχαν φανταστεί ότι τρώνε, έφαγαν μετά μέχρι και 50% λιγότερο φαγητό (δηλαδή το μισό) από ό,τι όσοι δεν είχαν πριν φανταστεί ότι τρώνε.
Όσο πιο πολύ φαντάζονταν ότι τρώνε, τόσο πιο αποτελεσματική ήταν η μέθοδος. Όσοι έκαναν την άσκηση φαντασίας σε τακτική βάση, είχαν λιγότερη όρεξη και έτρωγαν λιγότερο σε σχέση με όσους έκαναν την ίδια άσκηση λίγες φορές. Με άλλα λόγια, η «εκπαίδευση» του νου φέρνει αποτελέσματα και μπορεί να βοηθήσει τη δίαιτα. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι ανάλογα αποτελέσματα, με τη βοήθεια της φαντασίας, μπορεί να υπάρξουν, εκτός από το φαγητό, και σε άλλα πράγματα, όπως στα τσιγάρα και τα ναρκωτικά.
Η επιτυχία της νοητικής δίαιτας βασίζεται σε ένα κυρίως «τρικ»: στο να φαντάζεται κανείς όσο γίνεται πιο ζωντανά ότι τρώει από την αρχή έως το τέλος το αγαπημένο του φαγητό ή γλυκό και να μην αρκείται απλώς σε μια γρήγορη σκέψη που εύκολα σβήνει από το νου.
Όπως είπε η Μόργουετζ, αποτελεί «θεμελιωδώς λανθασμένη στρατηγική» να προσπαθεί κάποιος να κάνει δίαιτα καταπιέζοντας τις σκέψεις του για το φαγητό. Αντίθετα, πρέπει να δίνει διεξόδους σε αυτές τις επιθυμίες, αλλά στη σκέψη του και με όσο γίνεται πιο ρεαλιστικό τρόπο, πράγμα που λειτουργεί ως υποκατάστατο για την τροφή με...σάρκα και οστά.
Αυτό ανακάλυψε μια νέα πρωτότυπη αμερικανική επιστημονική έρευνα, που θα μπορούσε να αποκληθεί "δίαιτα της φαντασίας" και η οποία έρχεται να ανατρέψει την καθιερωμένη αντίληψη ότι όσο περισσότερο σκέφτεται κανείς το φαγητό, τόσο πιο πολύ θα φάει τελικά.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής την πειραματική ψυχολόγο καθηγήτρια Κάρεϊ Μόργουετζ του πανεπιστημίου Κάρνεγκι Μέλον, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό "Science", σύμφωνα με τις βρετανικές "Γκάρντιαν", "Ιντιπέντεντ" και "Τέλεγκραφ", ζήτησαν από 300 εθελοντές να φανταστούν ότι τρώνε ζαχαρωτά ή κομμάτια τυριού.
Στη συνέχεια οι επιστήμονες συνέκριναν πόσο φαγητό στην πραγματικότητα έφαγαν οι εθελοντές, αφού προηγουμένως είχαν κάνει αυτή τη νοητική άσκηση. Αποδείχτηκε ότι όσοι είχαν φανταστεί ότι τρώνε, έφαγαν μετά μέχρι και 50% λιγότερο φαγητό (δηλαδή το μισό) από ό,τι όσοι δεν είχαν πριν φανταστεί ότι τρώνε.
Όσο πιο πολύ φαντάζονταν ότι τρώνε, τόσο πιο αποτελεσματική ήταν η μέθοδος. Όσοι έκαναν την άσκηση φαντασίας σε τακτική βάση, είχαν λιγότερη όρεξη και έτρωγαν λιγότερο σε σχέση με όσους έκαναν την ίδια άσκηση λίγες φορές. Με άλλα λόγια, η «εκπαίδευση» του νου φέρνει αποτελέσματα και μπορεί να βοηθήσει τη δίαιτα. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι ανάλογα αποτελέσματα, με τη βοήθεια της φαντασίας, μπορεί να υπάρξουν, εκτός από το φαγητό, και σε άλλα πράγματα, όπως στα τσιγάρα και τα ναρκωτικά.
Η επιτυχία της νοητικής δίαιτας βασίζεται σε ένα κυρίως «τρικ»: στο να φαντάζεται κανείς όσο γίνεται πιο ζωντανά ότι τρώει από την αρχή έως το τέλος το αγαπημένο του φαγητό ή γλυκό και να μην αρκείται απλώς σε μια γρήγορη σκέψη που εύκολα σβήνει από το νου.
Όπως είπε η Μόργουετζ, αποτελεί «θεμελιωδώς λανθασμένη στρατηγική» να προσπαθεί κάποιος να κάνει δίαιτα καταπιέζοντας τις σκέψεις του για το φαγητό. Αντίθετα, πρέπει να δίνει διεξόδους σε αυτές τις επιθυμίες, αλλά στη σκέψη του και με όσο γίνεται πιο ρεαλιστικό τρόπο, πράγμα που λειτουργεί ως υποκατάστατο για την τροφή με...σάρκα και οστά.
Τι χρώμα έχουν τα Χριστούγεννα για εσένα;
Η Άρτεμις Αντωνίου, BSc (Hons), MSc, Σύμβουλος Ψυχολόγος και Συνθετική Θεραπεύτρια, εξηγεί γιατί η καταθλιπτική μας διάθεση αλλάζει τα Χριστούγεννα και με ποιους τρόπους μπορούμε να ανατρέψουμε αυτή τη ψυχολογική κατάσταση.
Οι γιορτινές μέρες των Χριστουγέννων έχουμε συνηθίσει να παρουσιάζονται ως μια περίοδος όπου όλα είναι χαρούμενα, λαμπερά και άφθονα - σχεδόν μυθικά. Μερικές φορές, όμως, μια γιορτινή περίοδος έρχεται να διαλύσει τέτοιους μύθους φέρνοντάς μας αντιμέτωπους με το γεγονός ότι η ζωή δεν είναι πάντα ή για όλους τόσο θορυβωδώς χαρούμενη και ‘τέλεια' όσο έχουμε οδηγηθεί να πιστεύουμε.
Το άρθρο αυτό έχει ως θέμα τις Χριστουγεννιάτικες διακοπές σε σχέση με την κατάθλιψη. Σκοπός του είναι να δώσει χρήσιμες πληροφορίες για την κατάθλιψη και να προτείνει τρόπους που ενθαρρύνουν το βίωμα των γιορτινών αυτών ημερών σύμφωνα με τις προτιμήσεις και τις ανάγκες σου και λιγότερο με τα ‘πρέπει' που καμιά φορά τείνουν να κυριαρχούν.
Τι συμβαίνει;
Έρευνες έχουν δείξει ότι η γιορτινή περίοδος των Χριστουγέννων μπορεί να είναι μέρες χαράς αλλά και πηγή αρνητικού άγχους για πολλούς ανθρώπους. Στατιστικά οι ενδο-οικογενειακές συγκρούσεις αυξάνονται σε σχέση με τον υπόλοιπο χρόνο. Αυτή η περίοδος του χρόνου μπορεί να επιφέρει περισσότερο στρες, θόρυβο, άγχος και αναστάτωση απ'ότι συνήθως. Ειδικά για τους ανθρώπους που ζουν μόνοι τα Χριστούγεννα και η Πρωτοχρονιά είναι γι'αυτούς μέρες μοναξιάς, ακόμα και απομόνωσης.
Από την άλλη, μια πρόσφατη έρευνα (www.scienceblog.com) έδειξε ότι οι περισσότεροι άνθρωποι, που γιορτάζουν τα Χριστούγεννα, βιώνουν περισσότερη χαρά και ικανοποίηση από την πνευματική ή/και συναισθηματική διάσταση των γιορτών - π.χ. τα συμβολικά δώρα ή απλές πράξεις αγάπης και προσφοράς, τη συνεύρεση με αγαπημένα πρόσωπα, την χαλάρωση των διακοπών - παρά από αυτή καθ'αυτή την υλική ή καταναλωτική πλευρά. Η υπερκατανάλωση προκαλεί πολλές φορές μεγάλο άγχος και οικονομική δυσχέρεια που έχει αντίκτυπο και μετά το τέλος των γιορτών, όταν για παράδειγμα έρθουν οι νέοι λογαριασμοί των πιστωτικών καρτών.
Φαίνεται ότι μακρόχρονα οικογενειακά ή/και οικονομικά προβλήματα, προβλήματα εργασίας ή πένθος, θέματα σχέσεων ή προσωπικά ζητήματα έρχονται πιο έντονα στην επιφάνεια κατά την περίοδο των γιορτών. Μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα δεν είναι δύσκολο να καταλάβουμε γιατί η κατάθλιψη ή η καταθλιπτική διάθεση έχει υπολογιστεί ότι αυξάνεται σχεδόν κατά δέκα τοις εκατό την περίοδο αυτή.
Πώς μπορώ να ξέρω;
Όσο, λοιπόν, αφορά την κατάθλιψη, ένας στους τρεις ανθρώπους βιώνει ένα καταθλιπτικό επεισόδιο μια φορά στη ζωή τους. Αυτό σημαίνει ότι είναι σχεδόν αδύνατον κάποιος κοντινός σου άνθρωπος να μην βιώσει κατάθλιψη.
Οι περισσότεροι από εμάς ξέρουν πώς είναι κατά καιρούς να αισθάνεσαι τη διάθεσή σου πεσμένη. Όταν όμως αυτή η πεσμένη διάθεση συνεχίζεται για μεγάλο χρονικό διάστημα, όταν αντί να βελτιώνεται χειροτερεύει και όταν αρχίζει να επηρεάζει αρνητικά την ζωή σου και να εισχωρεί ζημιογόνα στην καθημερινότητά σου, τότε ίσως είναι κατάθλιψη.
Η κατάθλιψη είναι μια ψυχολογική κατάσταση που συχνά μπορεί να κρύβεται πίσω και από ένα πρόβλημα υγείας. Αυτό καμιά φορά μπορεί να προκαλεί σύγχυση, αφού π.χ. ένας χρόνιος πόνος μπορεί να προκαλέσει κατάθλιψη ή η κατάθλιψη μπορεί να προκαλέσει έναν χρόνιο πόνο. Άλλες φορές η κατάθλιψη μπορεί να κρύβεται πίσω από ψυχολογικές δυσκολίες όπως π.χ. άγχος, έμμονες ιδέες ή φοβίες.
Μερικά από τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα της κατάθλιψης είναι τα παρακάτω:
• Καταθλιπτική διάθεση.
• Έλλειψη ενδιαφέροντος για τη ζωή ή για πράγματα που σου αρέσουν και που ευχαριστιέσαι συνήθως όταν τα κάνεις, όπως τα χόμπι σου.
• Μειωμένη αίσθηση ευχαρίστησης ή απόλαυσης από πράγματα ή δραστηριότητες που συνήθως είναι για εσένα ευχάριστα και απολαυστικά.
• Κούραση και αίσθηση κόπωσης, που δεν προέρχεται από δραστηριότητα.
• Μειωμένη ικανότητα συγκέντρωσης.
• Σκέψεις για αυτοκτονία.
• Αλλαγές στην όρεξη, υπερβολική ή πολύ λίγη κατανάλωση φαγητού, αυξομειώσεις βάρους.
• Αλλαγές στις συνήθειες του ύπνου σου - υπερβολικές ή πολύ λίγες ώρες ύπνου απ΄ ότι συνηθίζεις, διακοπές του ύπνου στη διάρκεια της νύχτας και δυσκολία να ξανακοιμηθείς.
• Εκνευρισμός και οξυθυμία ή απάθεια και πλαδαρότητα που μπορούν να εκφράζονται και σωματικά με πολύ έντονες ή πολύ αργές κινήσεις αντίστοιχα.
• Συνεχή προβλήματα ή ενοχλήσεις στο σώμα που δεν απομακρύνονται ακόμα και μετά την ανάλογη αντιμετώπιση ή θεραπεία.
Προσοχή! Σε παρακαλώ σημείωσε εδώ ότι τα παραπάνω συμπτώματα είναι ενδεικτικά, έχουν ως σκοπό την πληροφόρησή σου και σε καμία περίπτωση δεν αποτελούν μέσο διάγνωσης άλλου ή του εαυτού σου. Επειδή κάθε περίπτωση είναι μοναδική, αν θεωρείς ότι εσύ ή κάποιο αγαπημένο σου πρόσωπο παρουσιάζει κάποιες από τις παραπάνω συμπεριφορές να ζητήσεις τη γνώμη ή τη βοήθεια ενός έγκυρου ειδικού.
Τα περισσότερα είδη κατάθλιψης μπορούν να θεραπευτούν με σύγχρονες και αποτελεσματικές θεραπείες, όπως είναι ψυχολογικές θεραπείες (συμβουλευτική, ψυχοθεραπεία) ή/ και με τη βοήθεια φαρμάκων σε κάποιες περιπτώσεις.
Έρευνες δείχνουν ότι ένας από τους κύριους λόγους της αναποτελεσματικής θεραπείας της κατάθλιψης είναι ότι οι άνθρωποι που υποφέρουν από αυτήν σταματούν πολύ νωρίς την ψυχολογική ή φαρμακευτική θεραπεία τους κι έτσι αυξάνουν κατά πολύ τις πιθανότητες για υποτροπή- δηλ. να αναβιώσουν κατάθλιψη.
Πώς μπορείς να βοηθήσεις;
Στους ανθρώπους που βιώνουν κατάθλιψη μπορεί να τους είναι δύσκολο να ομολογήσουν ότι έχουν πρόβλημα και ότι χρειάζονται βοήθεια. Δώσε προσοχή στους φίλους και στην οικογένειά σου. Αν ανησυχείς για κάποιον/α δώσ' του/της πολλές και κατάλληλες ευκαιρίες να σου μιλήσει. Προσκάλεσε αυτούς που φαίνονται να είναι απομονωμένοι σε ένα κοινωνικό γεγονός και συνέχισε να τους καλείς ακόμη κι αν αρνούνται. Οι άνθρωποι που βιώνουν κατάθλιψη δεν έχουν τη διάθεση να βρεθούν με κόσμο ή δεν αισθάνονται ότι έχουν κάτι να συνεισφέρουν. Προσπάθησε να το καταλάβεις και να το αποδεχτείς και βοήθησέ τους να βρουν τρόπους να βοηθήσουν τον εαυτό τους. Ενημερώσου από έγκυρες πηγές για την κατάθλιψη και υπενθύμιζέ τους ότι η κατάθλιψη θεραπεύεται. Ενθάρρυνέ τους να ζητήσουν επαγγελματική βοήθεια. Μην περιμένεις να γίνουν ‘ο παλιός τους εαυτός' μέσα σε μια μέρα.
Δώσε το δικό σου χρώμα στα Χριστούγεννα
Σκέψου, λοιπόν, τρόπους να κάνεις δικά σου αυτά τα Χριστούγεννα, παρά να μπεις σε έναν χείμαρρο προσδοκιών και απαιτήσεων που είναι έξω από εσένα και που είναι πιθανόν απλά να σε γεμίσουν υπερβολικό άγχος, πίεση και εν τέλει θλίψη ή θυμό.
Παρακάτω αναφέρονται μερικές προτάσεις:
• Οι γιορτές των Χριστουγέννων τείνουν να συμβολίζουν την προσφορά στο συνάνθρωπο αλλά και στον εαυτό σου. Πρόσφερε ένα δώρο στον εαυτό σου με αγάπη. Μπορεί να είναι ακόμη και κάτι απλό όσο ένα φρέσκο μπουκέτο λουλούδια ή κάτι που σου αρέσει αλλά έχεις πολύ καιρό να το κάνεις για ‘σενα. Μια πράξη φροντίδας και τρυφερότητας για εσένα.
• Οργάνωσε το χρόνο σου ανάλογα με τις ανάγκες σου, ώστε να αποφύγεις περιττές πιέσεις χρόνου και άγχος. Αν αισθάνεσαι ότι θέλεις απλά να κάτσεις σπίτι φέτος τις γιορτές, συζήτησέ το με τον/την σύντροφο ή την οικογένειά σου και αναζήτησε κοινό έδαφος για το πώς μπορεί να γίνει. Το ίδιο και στην περίπτωση που δεν θες να κάτσεις σπίτι σου αυτά τα Χριστούγεννα αλλά π.χ. θες να ταξιδέψεις κάπου που δεν έχεις ξαναπάει. Πιθανότατα του χρόνου ή σε κάποια άλλη γιορτή ή διακοπές να μπορείς να κάνεις αυτό που δεν έκανες φέτος.
• Αν ‘πρέπει' να κάνεις κάποιες επισκέψεις βάλε όρια και εκτίμησε πόσο χρόνο θα μπορούσες να αφιερώσεις σε αυτές. Σε κάποιες επισκέψεις ίσως θα ήθελες να περάσεις περισσότερο χρόνο ενώ σε άλλες όχι. Και πάλι συζήτησέ το με όσους τους αφορά (π.χ. σύντροφο, οικογένεια, φίλους) και οργάνωσε ανάλογα το χρόνο σου.
• Κράτησε κάποιο χρόνο για εσένα. Οι μέρες των γιορτών μπορούν να αποστραγγίσουν την ενέργειά σου ειδικά αν είσαι αυτός/ή που οργανώνει, που κάνει όλες τις δουλειές ή που θέλει να τους ευχαριστήσει όλους. Είναι σημαντικό όταν υπάρχει υπερφορτισμένο κλίμα να δώσεις λίγο ήσυχο χρόνο στον εαυτό σου. Μπορείς να φύγεις για λίγο από το δωμάτιο ή το σπίτι. Τα Χριστούγεννα δεν έχουν τίποτα να κάνουν με υπερβολικές προσδοκίες και ενοχές, ούτε με ασφυκτικό άγχος και εξαναγκασμούς. Δώσε στον εαυτό σου χρόνο και αγάπη για να μπορείς να προσφέρεις ανάλογα και στους γύρω σου το χρόνο και την αγάπη σου.
• Αν καλείς εσύ στο σπίτι σου φέτος συγγενείς και φίλους για την ημέρα των Χριστουγέννων ή της Πρωτοχρονιάς, προσπάθησε να το κάνεις όσο πιο εύκολο γίνεται. Ακόμη κι αν δεν το συνηθίζεις, προσπάθησε να μοιραστείς τις δουλειές του σπιτιού, τα ψώνια και τις ετοιμασίες με την οικογένεια ή τους φίλους σου. Να θυμάσαι ότι δεν χρειάζεται να είναι όλα τέλεια - ο κυριότερος σκοπός είναι να περάσεις όμορφα με τους καλεσμένους σου.
• Αποφορτίσου από τον υπερ-καταναλωτικό χαρακτήρα των γιορτών. Δεν είναι απαραίτητο να αγοράσεις ακριβά δώρα ή δώρα για όλους. Αν υπάρχουν παιδιά, τα οποία βιώνουν πιο έντονα αυτές τις μέρες, ίσως μπορείς να πάρεις δώρα μόνο σε αυτά. Στους μεγαλύτερους μπορείς να κάνεις συμβολικά δώρα και να δώσεις μεγαλύτερη έμφαση στο πώς θα περάσετε όμορφα μαζί (π.χ. μια βραδιά παίζοντας επιτραπέζια παιχνίδια ή ως δώρο μπορείς να μαγειρέψεις ή να φτιάξεις ένα γλυκό). Μη διστάσεις να δωρίσεις ένα δώρο που σου έχουν κάνει αλλά δεν το θες ή δεν το χρειάζεσαι. Σε κάποιον άλλο ίσως φανεί χρήσιμο.
Η Άρτεμις Αντωνίου, MSc εργάζεται ιδιωτικά ως Σύμβουλος Ψυχολόγος με άτομα και ομάδες.
Οι γιορτινές μέρες των Χριστουγέννων έχουμε συνηθίσει να παρουσιάζονται ως μια περίοδος όπου όλα είναι χαρούμενα, λαμπερά και άφθονα - σχεδόν μυθικά. Μερικές φορές, όμως, μια γιορτινή περίοδος έρχεται να διαλύσει τέτοιους μύθους φέρνοντάς μας αντιμέτωπους με το γεγονός ότι η ζωή δεν είναι πάντα ή για όλους τόσο θορυβωδώς χαρούμενη και ‘τέλεια' όσο έχουμε οδηγηθεί να πιστεύουμε.
Το άρθρο αυτό έχει ως θέμα τις Χριστουγεννιάτικες διακοπές σε σχέση με την κατάθλιψη. Σκοπός του είναι να δώσει χρήσιμες πληροφορίες για την κατάθλιψη και να προτείνει τρόπους που ενθαρρύνουν το βίωμα των γιορτινών αυτών ημερών σύμφωνα με τις προτιμήσεις και τις ανάγκες σου και λιγότερο με τα ‘πρέπει' που καμιά φορά τείνουν να κυριαρχούν.
Τι συμβαίνει;
Έρευνες έχουν δείξει ότι η γιορτινή περίοδος των Χριστουγέννων μπορεί να είναι μέρες χαράς αλλά και πηγή αρνητικού άγχους για πολλούς ανθρώπους. Στατιστικά οι ενδο-οικογενειακές συγκρούσεις αυξάνονται σε σχέση με τον υπόλοιπο χρόνο. Αυτή η περίοδος του χρόνου μπορεί να επιφέρει περισσότερο στρες, θόρυβο, άγχος και αναστάτωση απ'ότι συνήθως. Ειδικά για τους ανθρώπους που ζουν μόνοι τα Χριστούγεννα και η Πρωτοχρονιά είναι γι'αυτούς μέρες μοναξιάς, ακόμα και απομόνωσης.
Από την άλλη, μια πρόσφατη έρευνα (www.scienceblog.com) έδειξε ότι οι περισσότεροι άνθρωποι, που γιορτάζουν τα Χριστούγεννα, βιώνουν περισσότερη χαρά και ικανοποίηση από την πνευματική ή/και συναισθηματική διάσταση των γιορτών - π.χ. τα συμβολικά δώρα ή απλές πράξεις αγάπης και προσφοράς, τη συνεύρεση με αγαπημένα πρόσωπα, την χαλάρωση των διακοπών - παρά από αυτή καθ'αυτή την υλική ή καταναλωτική πλευρά. Η υπερκατανάλωση προκαλεί πολλές φορές μεγάλο άγχος και οικονομική δυσχέρεια που έχει αντίκτυπο και μετά το τέλος των γιορτών, όταν για παράδειγμα έρθουν οι νέοι λογαριασμοί των πιστωτικών καρτών.
Φαίνεται ότι μακρόχρονα οικογενειακά ή/και οικονομικά προβλήματα, προβλήματα εργασίας ή πένθος, θέματα σχέσεων ή προσωπικά ζητήματα έρχονται πιο έντονα στην επιφάνεια κατά την περίοδο των γιορτών. Μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα δεν είναι δύσκολο να καταλάβουμε γιατί η κατάθλιψη ή η καταθλιπτική διάθεση έχει υπολογιστεί ότι αυξάνεται σχεδόν κατά δέκα τοις εκατό την περίοδο αυτή.
Πώς μπορώ να ξέρω;
Όσο, λοιπόν, αφορά την κατάθλιψη, ένας στους τρεις ανθρώπους βιώνει ένα καταθλιπτικό επεισόδιο μια φορά στη ζωή τους. Αυτό σημαίνει ότι είναι σχεδόν αδύνατον κάποιος κοντινός σου άνθρωπος να μην βιώσει κατάθλιψη.
Οι περισσότεροι από εμάς ξέρουν πώς είναι κατά καιρούς να αισθάνεσαι τη διάθεσή σου πεσμένη. Όταν όμως αυτή η πεσμένη διάθεση συνεχίζεται για μεγάλο χρονικό διάστημα, όταν αντί να βελτιώνεται χειροτερεύει και όταν αρχίζει να επηρεάζει αρνητικά την ζωή σου και να εισχωρεί ζημιογόνα στην καθημερινότητά σου, τότε ίσως είναι κατάθλιψη.
Η κατάθλιψη είναι μια ψυχολογική κατάσταση που συχνά μπορεί να κρύβεται πίσω και από ένα πρόβλημα υγείας. Αυτό καμιά φορά μπορεί να προκαλεί σύγχυση, αφού π.χ. ένας χρόνιος πόνος μπορεί να προκαλέσει κατάθλιψη ή η κατάθλιψη μπορεί να προκαλέσει έναν χρόνιο πόνο. Άλλες φορές η κατάθλιψη μπορεί να κρύβεται πίσω από ψυχολογικές δυσκολίες όπως π.χ. άγχος, έμμονες ιδέες ή φοβίες.
Μερικά από τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα της κατάθλιψης είναι τα παρακάτω:
• Καταθλιπτική διάθεση.
• Έλλειψη ενδιαφέροντος για τη ζωή ή για πράγματα που σου αρέσουν και που ευχαριστιέσαι συνήθως όταν τα κάνεις, όπως τα χόμπι σου.
• Μειωμένη αίσθηση ευχαρίστησης ή απόλαυσης από πράγματα ή δραστηριότητες που συνήθως είναι για εσένα ευχάριστα και απολαυστικά.
• Κούραση και αίσθηση κόπωσης, που δεν προέρχεται από δραστηριότητα.
• Μειωμένη ικανότητα συγκέντρωσης.
• Σκέψεις για αυτοκτονία.
• Αλλαγές στην όρεξη, υπερβολική ή πολύ λίγη κατανάλωση φαγητού, αυξομειώσεις βάρους.
• Αλλαγές στις συνήθειες του ύπνου σου - υπερβολικές ή πολύ λίγες ώρες ύπνου απ΄ ότι συνηθίζεις, διακοπές του ύπνου στη διάρκεια της νύχτας και δυσκολία να ξανακοιμηθείς.
• Εκνευρισμός και οξυθυμία ή απάθεια και πλαδαρότητα που μπορούν να εκφράζονται και σωματικά με πολύ έντονες ή πολύ αργές κινήσεις αντίστοιχα.
• Συνεχή προβλήματα ή ενοχλήσεις στο σώμα που δεν απομακρύνονται ακόμα και μετά την ανάλογη αντιμετώπιση ή θεραπεία.
Προσοχή! Σε παρακαλώ σημείωσε εδώ ότι τα παραπάνω συμπτώματα είναι ενδεικτικά, έχουν ως σκοπό την πληροφόρησή σου και σε καμία περίπτωση δεν αποτελούν μέσο διάγνωσης άλλου ή του εαυτού σου. Επειδή κάθε περίπτωση είναι μοναδική, αν θεωρείς ότι εσύ ή κάποιο αγαπημένο σου πρόσωπο παρουσιάζει κάποιες από τις παραπάνω συμπεριφορές να ζητήσεις τη γνώμη ή τη βοήθεια ενός έγκυρου ειδικού.
Τα περισσότερα είδη κατάθλιψης μπορούν να θεραπευτούν με σύγχρονες και αποτελεσματικές θεραπείες, όπως είναι ψυχολογικές θεραπείες (συμβουλευτική, ψυχοθεραπεία) ή/ και με τη βοήθεια φαρμάκων σε κάποιες περιπτώσεις.
Έρευνες δείχνουν ότι ένας από τους κύριους λόγους της αναποτελεσματικής θεραπείας της κατάθλιψης είναι ότι οι άνθρωποι που υποφέρουν από αυτήν σταματούν πολύ νωρίς την ψυχολογική ή φαρμακευτική θεραπεία τους κι έτσι αυξάνουν κατά πολύ τις πιθανότητες για υποτροπή- δηλ. να αναβιώσουν κατάθλιψη.
Πώς μπορείς να βοηθήσεις;
Στους ανθρώπους που βιώνουν κατάθλιψη μπορεί να τους είναι δύσκολο να ομολογήσουν ότι έχουν πρόβλημα και ότι χρειάζονται βοήθεια. Δώσε προσοχή στους φίλους και στην οικογένειά σου. Αν ανησυχείς για κάποιον/α δώσ' του/της πολλές και κατάλληλες ευκαιρίες να σου μιλήσει. Προσκάλεσε αυτούς που φαίνονται να είναι απομονωμένοι σε ένα κοινωνικό γεγονός και συνέχισε να τους καλείς ακόμη κι αν αρνούνται. Οι άνθρωποι που βιώνουν κατάθλιψη δεν έχουν τη διάθεση να βρεθούν με κόσμο ή δεν αισθάνονται ότι έχουν κάτι να συνεισφέρουν. Προσπάθησε να το καταλάβεις και να το αποδεχτείς και βοήθησέ τους να βρουν τρόπους να βοηθήσουν τον εαυτό τους. Ενημερώσου από έγκυρες πηγές για την κατάθλιψη και υπενθύμιζέ τους ότι η κατάθλιψη θεραπεύεται. Ενθάρρυνέ τους να ζητήσουν επαγγελματική βοήθεια. Μην περιμένεις να γίνουν ‘ο παλιός τους εαυτός' μέσα σε μια μέρα.
Δώσε το δικό σου χρώμα στα Χριστούγεννα
Σκέψου, λοιπόν, τρόπους να κάνεις δικά σου αυτά τα Χριστούγεννα, παρά να μπεις σε έναν χείμαρρο προσδοκιών και απαιτήσεων που είναι έξω από εσένα και που είναι πιθανόν απλά να σε γεμίσουν υπερβολικό άγχος, πίεση και εν τέλει θλίψη ή θυμό.
Παρακάτω αναφέρονται μερικές προτάσεις:
• Οι γιορτές των Χριστουγέννων τείνουν να συμβολίζουν την προσφορά στο συνάνθρωπο αλλά και στον εαυτό σου. Πρόσφερε ένα δώρο στον εαυτό σου με αγάπη. Μπορεί να είναι ακόμη και κάτι απλό όσο ένα φρέσκο μπουκέτο λουλούδια ή κάτι που σου αρέσει αλλά έχεις πολύ καιρό να το κάνεις για ‘σενα. Μια πράξη φροντίδας και τρυφερότητας για εσένα.
• Οργάνωσε το χρόνο σου ανάλογα με τις ανάγκες σου, ώστε να αποφύγεις περιττές πιέσεις χρόνου και άγχος. Αν αισθάνεσαι ότι θέλεις απλά να κάτσεις σπίτι φέτος τις γιορτές, συζήτησέ το με τον/την σύντροφο ή την οικογένειά σου και αναζήτησε κοινό έδαφος για το πώς μπορεί να γίνει. Το ίδιο και στην περίπτωση που δεν θες να κάτσεις σπίτι σου αυτά τα Χριστούγεννα αλλά π.χ. θες να ταξιδέψεις κάπου που δεν έχεις ξαναπάει. Πιθανότατα του χρόνου ή σε κάποια άλλη γιορτή ή διακοπές να μπορείς να κάνεις αυτό που δεν έκανες φέτος.
• Αν ‘πρέπει' να κάνεις κάποιες επισκέψεις βάλε όρια και εκτίμησε πόσο χρόνο θα μπορούσες να αφιερώσεις σε αυτές. Σε κάποιες επισκέψεις ίσως θα ήθελες να περάσεις περισσότερο χρόνο ενώ σε άλλες όχι. Και πάλι συζήτησέ το με όσους τους αφορά (π.χ. σύντροφο, οικογένεια, φίλους) και οργάνωσε ανάλογα το χρόνο σου.
• Κράτησε κάποιο χρόνο για εσένα. Οι μέρες των γιορτών μπορούν να αποστραγγίσουν την ενέργειά σου ειδικά αν είσαι αυτός/ή που οργανώνει, που κάνει όλες τις δουλειές ή που θέλει να τους ευχαριστήσει όλους. Είναι σημαντικό όταν υπάρχει υπερφορτισμένο κλίμα να δώσεις λίγο ήσυχο χρόνο στον εαυτό σου. Μπορείς να φύγεις για λίγο από το δωμάτιο ή το σπίτι. Τα Χριστούγεννα δεν έχουν τίποτα να κάνουν με υπερβολικές προσδοκίες και ενοχές, ούτε με ασφυκτικό άγχος και εξαναγκασμούς. Δώσε στον εαυτό σου χρόνο και αγάπη για να μπορείς να προσφέρεις ανάλογα και στους γύρω σου το χρόνο και την αγάπη σου.
• Αν καλείς εσύ στο σπίτι σου φέτος συγγενείς και φίλους για την ημέρα των Χριστουγέννων ή της Πρωτοχρονιάς, προσπάθησε να το κάνεις όσο πιο εύκολο γίνεται. Ακόμη κι αν δεν το συνηθίζεις, προσπάθησε να μοιραστείς τις δουλειές του σπιτιού, τα ψώνια και τις ετοιμασίες με την οικογένεια ή τους φίλους σου. Να θυμάσαι ότι δεν χρειάζεται να είναι όλα τέλεια - ο κυριότερος σκοπός είναι να περάσεις όμορφα με τους καλεσμένους σου.
• Αποφορτίσου από τον υπερ-καταναλωτικό χαρακτήρα των γιορτών. Δεν είναι απαραίτητο να αγοράσεις ακριβά δώρα ή δώρα για όλους. Αν υπάρχουν παιδιά, τα οποία βιώνουν πιο έντονα αυτές τις μέρες, ίσως μπορείς να πάρεις δώρα μόνο σε αυτά. Στους μεγαλύτερους μπορείς να κάνεις συμβολικά δώρα και να δώσεις μεγαλύτερη έμφαση στο πώς θα περάσετε όμορφα μαζί (π.χ. μια βραδιά παίζοντας επιτραπέζια παιχνίδια ή ως δώρο μπορείς να μαγειρέψεις ή να φτιάξεις ένα γλυκό). Μη διστάσεις να δωρίσεις ένα δώρο που σου έχουν κάνει αλλά δεν το θες ή δεν το χρειάζεσαι. Σε κάποιον άλλο ίσως φανεί χρήσιμο.
Η Άρτεμις Αντωνίου, MSc εργάζεται ιδιωτικά ως Σύμβουλος Ψυχολόγος με άτομα και ομάδες.
Σύνδεσμος Βοήθειας Πολλαπλών Γεννήσεων
Μια νέα οργάνωση δημιουργήθηκε στην Αυστραλία. Είναι ο Αυστραλιανός Σύνδεσμος Πολλαπλών Γεννήσεων. Eνας εθελοντικός οργανισμός που βοηθά μητέρες που γεννούν από δίδυμα και άνω.
Τα παιδιά είναι σίγουρα ευτυχία, αλλά και πολλή-πολλή δουλειά. Ειδικά όταν έρχονται στον κόσμο αυτό παρέα με τα αδελφάκια τους, όπως στην περίπτωση των ομογενών Κούλας και Νίκου Ζούγκρα, που ήξεραν μεν ότι θα γίνουν γονείς τριδύμων, δεν μπορούσαν όμως να φανταστούν τι σήμαινε αυτό πρακτικά.
Τα μωρά γεννήθηκαν και άρχισαν να ξυπνάνε δυο-τρεις φορές το βράδυ για γάλα, όχι απαραίτητα και τα τρία μαζί, πράγμα που σημαίνει ότι έκαναν τη ζωή των γονιών τους δύσκολη.
Σήμερα είναι τριών μηνών και δεν έχουν αλλάξει ακόμη συνήθειες για τα γεύματά τους. Η Κούλα θα πει ότι το πλυντήριο δεν σταματά, αλλά ούτε και η ίδια. Έχει ξεχάσει τι θα πει κανονικός ύπνος, παρά τη βοήθεια που είχε από συγγενείς, αλλά 'ο καθένας έχει τη ζωή του', όπως θα πει.
Η Κούλα δεν είναι φυσικά η μόνη μητέρα που τα βρίσκει σκούρα. Υπάρχουν πάρα πολλές και μάλιστα σε πιο απαιτητικές και δύσκολες καταστάσεις.
Ευτυχώς όμως ζούμε σε μια κοινωνία που υπάρχουν φιλεύσπλαχνοι άνθρωποι που συμβαίνει να λατρεύουν τα παιδιά. Σ' αυτό οφείλεται και η ύπαρξη του Αυστραλιανού Συνδέσμου Πολλαπλών Γεννήσεων, που βοηθά μητέρες που γεννούν από δίδυμα και άνω. Με τι; Με τα γεύματά τους, το ντάντεμα, την αλλαγή πάνας, το πλύσιμο ρούχων των μωρών, πάντοτε όμως με έναν από τους δύο γονείς στο σπίτι ή τη γιαγιά. Το ποινικό μητρώο των ατόμων ελέγχεται από την αστυνομία και εκπαιδεύονται στα βασικά.
Τα παιδιά είναι σίγουρα ευτυχία, αλλά και πολλή-πολλή δουλειά. Ειδικά όταν έρχονται στον κόσμο αυτό παρέα με τα αδελφάκια τους, όπως στην περίπτωση των ομογενών Κούλας και Νίκου Ζούγκρα, που ήξεραν μεν ότι θα γίνουν γονείς τριδύμων, δεν μπορούσαν όμως να φανταστούν τι σήμαινε αυτό πρακτικά.
Τα μωρά γεννήθηκαν και άρχισαν να ξυπνάνε δυο-τρεις φορές το βράδυ για γάλα, όχι απαραίτητα και τα τρία μαζί, πράγμα που σημαίνει ότι έκαναν τη ζωή των γονιών τους δύσκολη.
Σήμερα είναι τριών μηνών και δεν έχουν αλλάξει ακόμη συνήθειες για τα γεύματά τους. Η Κούλα θα πει ότι το πλυντήριο δεν σταματά, αλλά ούτε και η ίδια. Έχει ξεχάσει τι θα πει κανονικός ύπνος, παρά τη βοήθεια που είχε από συγγενείς, αλλά 'ο καθένας έχει τη ζωή του', όπως θα πει.
Η Κούλα δεν είναι φυσικά η μόνη μητέρα που τα βρίσκει σκούρα. Υπάρχουν πάρα πολλές και μάλιστα σε πιο απαιτητικές και δύσκολες καταστάσεις.
Ευτυχώς όμως ζούμε σε μια κοινωνία που υπάρχουν φιλεύσπλαχνοι άνθρωποι που συμβαίνει να λατρεύουν τα παιδιά. Σ' αυτό οφείλεται και η ύπαρξη του Αυστραλιανού Συνδέσμου Πολλαπλών Γεννήσεων, που βοηθά μητέρες που γεννούν από δίδυμα και άνω. Με τι; Με τα γεύματά τους, το ντάντεμα, την αλλαγή πάνας, το πλύσιμο ρούχων των μωρών, πάντοτε όμως με έναν από τους δύο γονείς στο σπίτι ή τη γιαγιά. Το ποινικό μητρώο των ατόμων ελέγχεται από την αστυνομία και εκπαιδεύονται στα βασικά.
Νέα διαγνωστικά τεστ ανιχνεύουν έγκαιρα τη νόσο του Χάντινγκτον
Μια ομάδα συνεργαζόμενων επιστημόνων από πολλές χώρες (Βρετανία, Ολλανδία, Γαλλία, Γερμανία, ΗΠΑ, Αυστραλία, Καναδάς), κατάφεραν να αναπτύξουν μια νέα σειρά από τεστ που επιτρέπουν την έγκαιρη διάγνωση της εξέλιξης της νόσου του Χάντινγκτον, αρκετό καιρό πριν εμφανιστούν τα πρώτα συμπτώματα.
Η ανακάλυψη μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη φαρμάκων γι' αυτή την ανίατη μέχρι σήμερα κληρονομική νευρολογική πάθηση, η οποία πλήττει περίπου ένα στα 10.000 άτομα διεθνώς.
Οι ερευνητές, υπό τη Σάρα Ταμπρίζι του Ινστιτούτου Νευρολογίας του University College του Λονδίνου, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο ιατρικό περιοδικό "The Lancet", σύμφωνα με το πρακτορείο Ρόιτερ, ανέφεραν ότι τα τεστ -που περιλαμβάνουν μια τεχνολογικά εξελιγμένη μέθοδο απεικόνισης του εγκεφάλου, καθώς επίσης νοητικά και κινητικά τεστ- είναι αρκετά ευαίσθητα, ώστε να φανερώνουν αλλαγές στην εγκεφαλική λειτουργία και να εντοπίζουν σημάδια της νόσου πολλά χρόνια πριν αυτή εκδηλωθεί.
Η ομάδα της Ταμπρίζι ανέλυσε 366 ανθρώπους, από τους οποίους οι 120 έφεραν το μεταλλαγμένο γονίδιο που προκαλεί την πάθηση και επρόκειτο κάποια στιγμή να νοσήσουν, οι 123 βρίσκονταν στα πρώτα στάδια των συμπτωμάτων και οι υπόλοιποι 123 ήσαν υγιείς. Μετά από παρακολούθηση ενός έτους, οι ερευνητές κατάφεραν να βρουν μια σειρά από τεχνικές έγκαιρης πρόγνωσης για την εξέλιξη της νόσου. Η νόσος του Χάντινγκτον είναι μια νευροεκφυλιστική πάθηση, που εξελίσσεται αργά και προκαλεί στους ασθενείς ανεξέλεγκτες κινήσεις, συναισθηματικά προβλήματα και σταδιακή έκπτωση των νοητικών λειτουργιών. Δεν υπάρχει ακόμα κάποια θεραπεία και οι άνθρωποι που κληρονομούν τη γενετική μετάλλαξη, η οποία ευθύνεται για την πάθηση, είναι βέβαιο ότι θα εμφανίσουν τη νόσο.
Οι ασθενείς συνήθως ζουν 10 έως 15 χρόνια μετά την εκδήλωση των συμπτωμάτων. Ένα φάρμακο (η Xenazine της δανικής φαρμακευτικής εταιρίας Lundbeck) βοηθά στην αντιμετώπιση μερικών συμπτωμάτων, αλλά δεν μπορεί να σταματήσει την μοιραία νευροεκφυλιστική πορεία.
Ήδη διάφορες φαρμακοβιομηχανίες, όπως οι Novartis, GlaxoSmithKline, Medivation και Neurosearch, διαθέτουν ερευνητικές ομάδες που αναζητούν νέα φάρμακα για την πάθηση. Ένα βασικό εμπόδιο μέχρι σήμερα στην ανάπτυξη νέων φαρμάκων ήταν η έλλειψη ευαίσθητων και αξιόπιστων βιοδεικτών για την πρόοδο της νόσου. Χωρίς αυτές τις πολύτιμες ενδείξεις, οι ερευνητές θα πρέπει να διεξάγουν πολύχρονες και πανάκριβες κλινικές δοκιμές (διάρκειας πέντε έως δέκα ετών) για να μάθουν αν ένα νέο πειραματικό φάρμακο έχει κάποια επίδραση στους ασθενείς.
Χάρη όμως στα νέα διαγνωστικά τεστ, που ανακάλυψαν οι βρετανοί επιστήμονες, θα γίνει τώρα δυνατός ο έλεγχος των νέων φαρμάκων με πολύ μικρότερο κόπο, χρόνο και κόστος. Link: Για την πρωτότυπη επιστημονική εργασία (με συνδρομή) στη διεύθυνση: www.thelancet.com
Η ανακάλυψη μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη φαρμάκων γι' αυτή την ανίατη μέχρι σήμερα κληρονομική νευρολογική πάθηση, η οποία πλήττει περίπου ένα στα 10.000 άτομα διεθνώς.
Οι ερευνητές, υπό τη Σάρα Ταμπρίζι του Ινστιτούτου Νευρολογίας του University College του Λονδίνου, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο ιατρικό περιοδικό "The Lancet", σύμφωνα με το πρακτορείο Ρόιτερ, ανέφεραν ότι τα τεστ -που περιλαμβάνουν μια τεχνολογικά εξελιγμένη μέθοδο απεικόνισης του εγκεφάλου, καθώς επίσης νοητικά και κινητικά τεστ- είναι αρκετά ευαίσθητα, ώστε να φανερώνουν αλλαγές στην εγκεφαλική λειτουργία και να εντοπίζουν σημάδια της νόσου πολλά χρόνια πριν αυτή εκδηλωθεί.
Η ομάδα της Ταμπρίζι ανέλυσε 366 ανθρώπους, από τους οποίους οι 120 έφεραν το μεταλλαγμένο γονίδιο που προκαλεί την πάθηση και επρόκειτο κάποια στιγμή να νοσήσουν, οι 123 βρίσκονταν στα πρώτα στάδια των συμπτωμάτων και οι υπόλοιποι 123 ήσαν υγιείς. Μετά από παρακολούθηση ενός έτους, οι ερευνητές κατάφεραν να βρουν μια σειρά από τεχνικές έγκαιρης πρόγνωσης για την εξέλιξη της νόσου. Η νόσος του Χάντινγκτον είναι μια νευροεκφυλιστική πάθηση, που εξελίσσεται αργά και προκαλεί στους ασθενείς ανεξέλεγκτες κινήσεις, συναισθηματικά προβλήματα και σταδιακή έκπτωση των νοητικών λειτουργιών. Δεν υπάρχει ακόμα κάποια θεραπεία και οι άνθρωποι που κληρονομούν τη γενετική μετάλλαξη, η οποία ευθύνεται για την πάθηση, είναι βέβαιο ότι θα εμφανίσουν τη νόσο.
Οι ασθενείς συνήθως ζουν 10 έως 15 χρόνια μετά την εκδήλωση των συμπτωμάτων. Ένα φάρμακο (η Xenazine της δανικής φαρμακευτικής εταιρίας Lundbeck) βοηθά στην αντιμετώπιση μερικών συμπτωμάτων, αλλά δεν μπορεί να σταματήσει την μοιραία νευροεκφυλιστική πορεία.
Ήδη διάφορες φαρμακοβιομηχανίες, όπως οι Novartis, GlaxoSmithKline, Medivation και Neurosearch, διαθέτουν ερευνητικές ομάδες που αναζητούν νέα φάρμακα για την πάθηση. Ένα βασικό εμπόδιο μέχρι σήμερα στην ανάπτυξη νέων φαρμάκων ήταν η έλλειψη ευαίσθητων και αξιόπιστων βιοδεικτών για την πρόοδο της νόσου. Χωρίς αυτές τις πολύτιμες ενδείξεις, οι ερευνητές θα πρέπει να διεξάγουν πολύχρονες και πανάκριβες κλινικές δοκιμές (διάρκειας πέντε έως δέκα ετών) για να μάθουν αν ένα νέο πειραματικό φάρμακο έχει κάποια επίδραση στους ασθενείς.
Χάρη όμως στα νέα διαγνωστικά τεστ, που ανακάλυψαν οι βρετανοί επιστήμονες, θα γίνει τώρα δυνατός ο έλεγχος των νέων φαρμάκων με πολύ μικρότερο κόπο, χρόνο και κόστος. Link: Για την πρωτότυπη επιστημονική εργασία (με συνδρομή) στη διεύθυνση: www.thelancet.com
Συμβουλές για να έχετε το κεφάλι σας ήσυχο
Αν ακολουθήσετε τις παρακάτω συμβουλές μας, θα εμποδίσετε τις ανεπιθύμητες επιδράσεις που προκαλεί το αλκοόλ στον εγκέφαλο (hangover), από την κακή χρήση του κατά την περίοδο των εορτών.
• Πριν πιείτε αλκοόλ επιβάλλεται να έχετε φάει. Το φαγητό στο στομάχι σας θα μειώσει την απορρόφηση του αλκοόλ στο αίμα κι έτσι δεν θα σας πειράξει το αλκοόλ.
• Προσπαθήστε να πίνετε το ποτό σας σιγά-σιγά. Έτσι δεν θα χρειαστεί να πίνετε συνεχόμενα ποτήρια.
• Προτιμήστε ανοιχτόχρωμα αλκοολούχα ποτά (λευκό κρασί αντί του ροζέ ή του κόκκινου) και διάφανα (βότκα ή τζιν, αντί για κονιάκ ή ουίσκι). Τα σκουρόχρωμα αλκοολούχα ποτά περιέχουν περισσότερα χημικά συστατικά και δημιουργούν πιο έντονες επιδράσεις από την υπερβολική χρήση τους.
• Μην οδηγείτε μόνοι σας ή με συνοδεία υπό την επήρεια αλκοόλ. Οι δρόμοι τη νύχτα είναι πιο επικίνδυνοι ώστε να συμβεί ένα ατύχημα.
• Πίνετε νερό ανάμεσα στα αλκοολούχα ποτά, καθώς η αφυδάτωση είναι ο κυριότερος λόγος για τα δυσάρεστα αποτελέσματα της επόμενης μέρας. Συνεχίστε να πίνετε νερό, ακόμα και πριν πάτε για ύπνο, καθώς και τη νύχτα (εάν ξυπνάτε) και ακόμα περισσότερο μόλις ξυπνήσετε το πρωί.
• Αν έχετε χρόνο το επόμενο πρωινό και δεν πρέπει να πάτε στην εργασία σας, φροντίστε να κοιμηθείτε πολύ. Έτσι ο οργανισμός σας θα ανακάμψει από τα πολλά «χτυπήματα» που έχει δεχτεί.
• Για πρωινό προτιμήστε δημητριακά, κουάκερ, φρέσκα φρούτα και χυμό πορτοκαλιού, ώστε να μπορέσετε να ανεβάσετε τα χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα.
• Πριν πιείτε αλκοόλ επιβάλλεται να έχετε φάει. Το φαγητό στο στομάχι σας θα μειώσει την απορρόφηση του αλκοόλ στο αίμα κι έτσι δεν θα σας πειράξει το αλκοόλ.
• Προσπαθήστε να πίνετε το ποτό σας σιγά-σιγά. Έτσι δεν θα χρειαστεί να πίνετε συνεχόμενα ποτήρια.
• Προτιμήστε ανοιχτόχρωμα αλκοολούχα ποτά (λευκό κρασί αντί του ροζέ ή του κόκκινου) και διάφανα (βότκα ή τζιν, αντί για κονιάκ ή ουίσκι). Τα σκουρόχρωμα αλκοολούχα ποτά περιέχουν περισσότερα χημικά συστατικά και δημιουργούν πιο έντονες επιδράσεις από την υπερβολική χρήση τους.
• Μην οδηγείτε μόνοι σας ή με συνοδεία υπό την επήρεια αλκοόλ. Οι δρόμοι τη νύχτα είναι πιο επικίνδυνοι ώστε να συμβεί ένα ατύχημα.
• Πίνετε νερό ανάμεσα στα αλκοολούχα ποτά, καθώς η αφυδάτωση είναι ο κυριότερος λόγος για τα δυσάρεστα αποτελέσματα της επόμενης μέρας. Συνεχίστε να πίνετε νερό, ακόμα και πριν πάτε για ύπνο, καθώς και τη νύχτα (εάν ξυπνάτε) και ακόμα περισσότερο μόλις ξυπνήσετε το πρωί.
• Αν έχετε χρόνο το επόμενο πρωινό και δεν πρέπει να πάτε στην εργασία σας, φροντίστε να κοιμηθείτε πολύ. Έτσι ο οργανισμός σας θα ανακάμψει από τα πολλά «χτυπήματα» που έχει δεχτεί.
• Για πρωινό προτιμήστε δημητριακά, κουάκερ, φρέσκα φρούτα και χυμό πορτοκαλιού, ώστε να μπορέσετε να ανεβάσετε τα χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα.
Εορταστικοί μπουφέδες και κίνδυνοι λοιμώξεων
Η Dr. Αναστασία Μοσχοβάκη, Ιατρός - Ειδική Παθολόγος, αναφέρει κίνδυνους λοιμώξεων που μπορεί να προκύψουν κατά στους γιορτινούς μπουφέδες Χριστουγέννων - Πρωτοχρονιάς και τρόπους πρόληψης για την υγεία μας.
Η παράθεση πολλών πιάτων με μορφή μπουφέ είναι μία από τις πιο αγαπημένες εορταστικές συνήθειες των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς.
Τα προβλήματα υγείας που συνδέονται με τους εορταστικούς μπουφέδες δεν σχετίζονται μόνο με την πολυφαγία, αλλά και με το γεγονός ότι πολλές φορές τα πιάτα παραμένουν επί μακρόν σε θερμοκρασία δωματίου πριν το σερβίρισμα. Με τον τρόπο αυτό ευνοείται ο πολλαπλασιασμός λοιμογόνων που είναι υπεύθυνα για γαστρεντερίτιδες και τροφικές δηλητηριάσεις.
Τα λοιμογόνα που εμπλέκονται είναι πολλά:
Τα Escherichia coli, Shigella Campylobacter, Salmonella, Aeromonas Staphylococcus aureus, Clostridium perfringens Listeria monocytogenes, Bacillus cereus, ιοί είναι ορισμένα μόνο από αυτά. Τα συμπτώματα ποικίλουν από απλό φούσκωμα έως σοβαρό κοιλιακό άλγος με πυρετό και διάρροια.
Ο άνθρωπος με καλό ανοσοποιητικό σύστημα έχει ενδογενείς μηχανισμούς αντίστασης έναντι των λοιμογόνων που εισέρχονται στον οργανισμό μέσω της τροφής και του νερού. Έτσι το γαστρικό οξύ του στομάχου, οι εκκρίσεις του γαστρεντερικού σωλήνα με τα τοξικά ένζυμα και τους ανοσολογικούς παράγοντες, η ωφέλιμη μικροβιακή χλωρίδα του εντέρου, αποτελούν σημαντικά στοιχεία του τοπικού γαστρεντερικού φραγμού έναντι των λοιμογόνων που καταπίνονται.
Είναι σημαντικό, το άτομο κατά την διάρκεια της εορταστικής εστίασης να φροντίσει ώστε ο οργανισμός και ο γαστρεντερικός σωλήνας να ευρίσκονται σε άριστη φυσική κατάσταση:
• Να αποφύγει το κάπνισμα, την υπερκατανάλωση μπαχαρικών καφέ, τσαγιού, αλκοόλ και προϊόντων που περιέχουν καφεΐνη όπως αναψυκτικών τύπου κόλα.
• Να μην καταναλώνει αμφιβόλου ποιότητας αλκοολούχα ποτά και μην τα αναμιγνύει μεταξύ τους. Να αποφύγει, κατά το δυνατόν την υπερκατανάλωση γλυκών και λιπαρών.
• Να μασάει καλά τις τροφές και αποφεύγει να τρώει γρήγορα.
Εξίσου σημαντικό είναι όμως να τηρούνται ορισμένοι βασικοί κανόνες, που προστατεύουν τα τρόφιμα από μικροβιακές επιμολύνσεις κατά την παρασκευή των μπουφέδων και κατά την εστίαση:
• Τα χέρια πρέπει να πλένονται καλά πριν και μετά την παρασκευή του φαγητού, πριν και μετά τη μεταφορά των πιάτων, πριν και μετά το φαγητό.
• Τα φαγητά πρέπει να τοποθετούνται σε καθαρές μοναδικές για το κάθε πιάτο πιατέλα. Μην ξαναγεμίζετε πιατέλες που έχουν τελειώσει, αλλά χρησιμοποιείτε καθαρές πιατέλες από την αρχή.
• Μαγειρεύετε επαρκώς τα τρόφιμα και να μην τα καταναλώνετε ωμά εκτός εάν πρόκειται για καλά πλυμένα φρούτα και σαλάτες.
• Τα σκεύη που χρησιμοποιούνται κατά την κοπή και την προετοιμασία του ωμού κρέατος και των ψαριών πρέπει να πλένονται πριν και αμέσως μετά την χρήση και πριν ξαναχρησιμοποιηθούν με καυτό νερό και σαπούνι.
• Τα φαγητά πρέπει να σερβίρονται καυτά ή απευθείας από το ψυγείο και να διατηρούνται στις θερμοκρασίες αυτές κατά την τοποθέτησή τους στο μπουφέ.
• Σύμφωνα με μελέτες ο κίνδυνος επιμόλυνσης με λοιμογόνα αυξάνεται σημαντικά μετά το δίωρο παραμονής του φαγητού σε θερμοκρασία δωματίου. Σερβιριστείτε εγκαίρως και μην περνάτε πολλές φορές από τον μπουφέ.
Η παράθεση πολλών πιάτων με μορφή μπουφέ είναι μία από τις πιο αγαπημένες εορταστικές συνήθειες των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς.
Τα προβλήματα υγείας που συνδέονται με τους εορταστικούς μπουφέδες δεν σχετίζονται μόνο με την πολυφαγία, αλλά και με το γεγονός ότι πολλές φορές τα πιάτα παραμένουν επί μακρόν σε θερμοκρασία δωματίου πριν το σερβίρισμα. Με τον τρόπο αυτό ευνοείται ο πολλαπλασιασμός λοιμογόνων που είναι υπεύθυνα για γαστρεντερίτιδες και τροφικές δηλητηριάσεις.
Τα λοιμογόνα που εμπλέκονται είναι πολλά:
Τα Escherichia coli, Shigella Campylobacter, Salmonella, Aeromonas Staphylococcus aureus, Clostridium perfringens Listeria monocytogenes, Bacillus cereus, ιοί είναι ορισμένα μόνο από αυτά. Τα συμπτώματα ποικίλουν από απλό φούσκωμα έως σοβαρό κοιλιακό άλγος με πυρετό και διάρροια.
Ο άνθρωπος με καλό ανοσοποιητικό σύστημα έχει ενδογενείς μηχανισμούς αντίστασης έναντι των λοιμογόνων που εισέρχονται στον οργανισμό μέσω της τροφής και του νερού. Έτσι το γαστρικό οξύ του στομάχου, οι εκκρίσεις του γαστρεντερικού σωλήνα με τα τοξικά ένζυμα και τους ανοσολογικούς παράγοντες, η ωφέλιμη μικροβιακή χλωρίδα του εντέρου, αποτελούν σημαντικά στοιχεία του τοπικού γαστρεντερικού φραγμού έναντι των λοιμογόνων που καταπίνονται.
Είναι σημαντικό, το άτομο κατά την διάρκεια της εορταστικής εστίασης να φροντίσει ώστε ο οργανισμός και ο γαστρεντερικός σωλήνας να ευρίσκονται σε άριστη φυσική κατάσταση:
• Να αποφύγει το κάπνισμα, την υπερκατανάλωση μπαχαρικών καφέ, τσαγιού, αλκοόλ και προϊόντων που περιέχουν καφεΐνη όπως αναψυκτικών τύπου κόλα.
• Να μην καταναλώνει αμφιβόλου ποιότητας αλκοολούχα ποτά και μην τα αναμιγνύει μεταξύ τους. Να αποφύγει, κατά το δυνατόν την υπερκατανάλωση γλυκών και λιπαρών.
• Να μασάει καλά τις τροφές και αποφεύγει να τρώει γρήγορα.
Εξίσου σημαντικό είναι όμως να τηρούνται ορισμένοι βασικοί κανόνες, που προστατεύουν τα τρόφιμα από μικροβιακές επιμολύνσεις κατά την παρασκευή των μπουφέδων και κατά την εστίαση:
• Τα χέρια πρέπει να πλένονται καλά πριν και μετά την παρασκευή του φαγητού, πριν και μετά τη μεταφορά των πιάτων, πριν και μετά το φαγητό.
• Τα φαγητά πρέπει να τοποθετούνται σε καθαρές μοναδικές για το κάθε πιάτο πιατέλα. Μην ξαναγεμίζετε πιατέλες που έχουν τελειώσει, αλλά χρησιμοποιείτε καθαρές πιατέλες από την αρχή.
• Μαγειρεύετε επαρκώς τα τρόφιμα και να μην τα καταναλώνετε ωμά εκτός εάν πρόκειται για καλά πλυμένα φρούτα και σαλάτες.
• Τα σκεύη που χρησιμοποιούνται κατά την κοπή και την προετοιμασία του ωμού κρέατος και των ψαριών πρέπει να πλένονται πριν και αμέσως μετά την χρήση και πριν ξαναχρησιμοποιηθούν με καυτό νερό και σαπούνι.
• Τα φαγητά πρέπει να σερβίρονται καυτά ή απευθείας από το ψυγείο και να διατηρούνται στις θερμοκρασίες αυτές κατά την τοποθέτησή τους στο μπουφέ.
• Σύμφωνα με μελέτες ο κίνδυνος επιμόλυνσης με λοιμογόνα αυξάνεται σημαντικά μετά το δίωρο παραμονής του φαγητού σε θερμοκρασία δωματίου. Σερβιριστείτε εγκαίρως και μην περνάτε πολλές φορές από τον μπουφέ.
10 συμβουλές για να μην πάρετε βάρος στις γιορτές
H Πηνελόπη Δουβόγιαννη, Κλινικός Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, BSc, Hons, RD, Υπεύθυνη Πρότυπου Επιστημονικού Κέντρου Κλινικής Διαιτολογίας «FitDiet», αναφέρει 10 συμβουλές που θα μας βοηθήσουν να μη πάρουμε βάρος τις ημέρες των εορτών.
Είναι πολύ συνηθισμένο για πολλούς από εμάς τις ημέρες των γιορτών που έρχονται να παίρνουμε ένα με δύο ή και περισσότερα κιλά. Εν μέρει αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι έχουμε παραφράσει το νόημα των Χριστουγέννων από ημέρες αγάπης και φιλανθρωπίας σε ημέρες γλεντιού και υπερκατανάλωσης φαγητού!
Τη φετινή χρονιά δοκιμάστε να αλλάξετε τις συνήθειες προηγούμενων ετών γεμίζοντας τις καρδιές σας με αγάπη - αντί για χοληστερίνη - και ξεκινήστε τη νέα χρονιά με καλή υγεία και διάθεση αντί με απελπισμένες προσπάθειες για απώλεια βάρους.
Διαβάστε παρακάτω 10 πρακτικές συμβουλές προκειμένου να το πετύχετε αυτό:
1. Τρώτε συνειδητά. Αποφύγετε να τρώτε μηχανικά απλά και μόνο επειδή υπάρχουν διαθέσιμα φαγητά και γλυκά ή επειδή οι άλλοι τρώνε.
2. Καταναλώνετε τα αλκοολούχα ποτά σταδιακά σε συνδυασμό με άφθονο νερό. Το αλκοόλ έχει δύο αρνητικά: είναι πλούσιο σε θερμίδες και χαλαρώνει τις αντιστάσεις. Πίνοντας το ποτό σας αργά-αργά και παράλληλα με ένα ποτήρι νερό θα καταφέρετε να παραμείνετε νηφάλιοι και να αντισταθείτε στους πειρασμούς που θα βρεθούν μπροστά σας.
3. Αποφύγετε τις υπερβολές. Απολαύστε το ποτό και το φαγητό αλλά με μέτρο. Διασκεδάστε με τους φίλους και την οικογένειά σας συζητώντας και όχι μόνο τρώγοντας.
4. Κινηθείτε. Η φυσική δραστηριότητα βοηθάει σημαντικά τόσο στην απώλεια όσο και στην διατήρηση του βάρους. Εάν δεν έχετε χρόνο να γυμναστείτε αυτές τις ημέρες προσπαθήστε να περπατάτε τουλάχιστον 30 λεπτά συνολικά την ημέρα.
5. Φτιάξτε ή αγοράστε λίγα γλυκά για το σπίτι. Αποφύγετε να γεμίσετε το σπίτι με γλυκά για τους καλεσμένους γιατί το πιο πιθανό είναι να καταλήξετε να τρώτε εσείς τα περισσότερα από αυτά.
6. Επιλέξτε εσείς για τον εαυτό σας. Πολλοί είναι αυτοί που όταν βρίσκονται σε ένα τραπέζι τρώνε φαγητά χωρίς να το επιθυμούν πραγματικά απλά και μόνο για να ευχαριστήσουν τους οικοδεσπότες. Να θυμάστε ότι είναι δική σας επιλογή τι και πόσο θα φάτε. Εξηγήστε στους φίλους και στην οικογένειά σας τις επιθυμίες σας για να κατανοήσουν τις επιλογές σας.
7. Προετοιμαστείτε πριν πάτε σε ένα τραπέζι προκειμένου να καταφέρετε να ελέγξετε την όρεξή σας. Εάν γνωρίζετε ότι θα πάτε σε ένα τραπέζι το βράδυ φάτε μικρά και τακτικά γεύματα στην διάρκεια της ημέρας και ένα ελαφρύ μεσημεριανό όπως για παράδειγμα σαλάτα με ένα βραστό αβγό ή λίγο τυρί με χαμηλά λιπαρά και 1 φέτα ψωμί ολικής άλεσης.
8. Επιλέξτε ανάμεσα στην ποσότητα και την ποικιλία. Αποφασίστε να δοκιμάσετε μικρές ποσότητες από ποικιλία φαγητών ή εάν προτιμάτε ολόκληρη μερίδα από ένα αγαπημένο σας φαγητό. Είναι καλή ιδέα να βάλετε στο πιάτο σας από την αρχή ότι αποφασίσετε να φάτε και να μην το γεμίσετε ξανά στην πορεία της βραδιάς. Και μην ξεχάσετε να συμπεριλάβετε και σαλάτα!
9. Εάν αισθανθείτε ότι το παρακάνατε κάποια ημέρα, την επόμενη καταναλώστε ένα ελαφρύ πρωινό, μεσημεριανό και βραδινό με 1-2 φρούτα ενδιάμεσα.
10. Αναζητήστε συμπαράσταση. Μερικές φορές χρειάζεται απλά να μιλήσετε σε ένα φίλο ή σε κάποιον γνωστό που μπορεί να σας κατανοήσει και να σας στηρίξει προκειμένου να βρείτε τη δύναμη και το κίνητρο που χρειάζεστε για να περάσετε όμορφα στις γιορτές χωρίς να υπερβάλλετε με το φαγητό.
Καλές γιορτές σε όλους με αγάπη, υγεία και ευτυχία!
Είναι πολύ συνηθισμένο για πολλούς από εμάς τις ημέρες των γιορτών που έρχονται να παίρνουμε ένα με δύο ή και περισσότερα κιλά. Εν μέρει αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι έχουμε παραφράσει το νόημα των Χριστουγέννων από ημέρες αγάπης και φιλανθρωπίας σε ημέρες γλεντιού και υπερκατανάλωσης φαγητού!
Τη φετινή χρονιά δοκιμάστε να αλλάξετε τις συνήθειες προηγούμενων ετών γεμίζοντας τις καρδιές σας με αγάπη - αντί για χοληστερίνη - και ξεκινήστε τη νέα χρονιά με καλή υγεία και διάθεση αντί με απελπισμένες προσπάθειες για απώλεια βάρους.
Διαβάστε παρακάτω 10 πρακτικές συμβουλές προκειμένου να το πετύχετε αυτό:
1. Τρώτε συνειδητά. Αποφύγετε να τρώτε μηχανικά απλά και μόνο επειδή υπάρχουν διαθέσιμα φαγητά και γλυκά ή επειδή οι άλλοι τρώνε.
2. Καταναλώνετε τα αλκοολούχα ποτά σταδιακά σε συνδυασμό με άφθονο νερό. Το αλκοόλ έχει δύο αρνητικά: είναι πλούσιο σε θερμίδες και χαλαρώνει τις αντιστάσεις. Πίνοντας το ποτό σας αργά-αργά και παράλληλα με ένα ποτήρι νερό θα καταφέρετε να παραμείνετε νηφάλιοι και να αντισταθείτε στους πειρασμούς που θα βρεθούν μπροστά σας.
3. Αποφύγετε τις υπερβολές. Απολαύστε το ποτό και το φαγητό αλλά με μέτρο. Διασκεδάστε με τους φίλους και την οικογένειά σας συζητώντας και όχι μόνο τρώγοντας.
4. Κινηθείτε. Η φυσική δραστηριότητα βοηθάει σημαντικά τόσο στην απώλεια όσο και στην διατήρηση του βάρους. Εάν δεν έχετε χρόνο να γυμναστείτε αυτές τις ημέρες προσπαθήστε να περπατάτε τουλάχιστον 30 λεπτά συνολικά την ημέρα.
5. Φτιάξτε ή αγοράστε λίγα γλυκά για το σπίτι. Αποφύγετε να γεμίσετε το σπίτι με γλυκά για τους καλεσμένους γιατί το πιο πιθανό είναι να καταλήξετε να τρώτε εσείς τα περισσότερα από αυτά.
6. Επιλέξτε εσείς για τον εαυτό σας. Πολλοί είναι αυτοί που όταν βρίσκονται σε ένα τραπέζι τρώνε φαγητά χωρίς να το επιθυμούν πραγματικά απλά και μόνο για να ευχαριστήσουν τους οικοδεσπότες. Να θυμάστε ότι είναι δική σας επιλογή τι και πόσο θα φάτε. Εξηγήστε στους φίλους και στην οικογένειά σας τις επιθυμίες σας για να κατανοήσουν τις επιλογές σας.
7. Προετοιμαστείτε πριν πάτε σε ένα τραπέζι προκειμένου να καταφέρετε να ελέγξετε την όρεξή σας. Εάν γνωρίζετε ότι θα πάτε σε ένα τραπέζι το βράδυ φάτε μικρά και τακτικά γεύματα στην διάρκεια της ημέρας και ένα ελαφρύ μεσημεριανό όπως για παράδειγμα σαλάτα με ένα βραστό αβγό ή λίγο τυρί με χαμηλά λιπαρά και 1 φέτα ψωμί ολικής άλεσης.
8. Επιλέξτε ανάμεσα στην ποσότητα και την ποικιλία. Αποφασίστε να δοκιμάσετε μικρές ποσότητες από ποικιλία φαγητών ή εάν προτιμάτε ολόκληρη μερίδα από ένα αγαπημένο σας φαγητό. Είναι καλή ιδέα να βάλετε στο πιάτο σας από την αρχή ότι αποφασίσετε να φάτε και να μην το γεμίσετε ξανά στην πορεία της βραδιάς. Και μην ξεχάσετε να συμπεριλάβετε και σαλάτα!
9. Εάν αισθανθείτε ότι το παρακάνατε κάποια ημέρα, την επόμενη καταναλώστε ένα ελαφρύ πρωινό, μεσημεριανό και βραδινό με 1-2 φρούτα ενδιάμεσα.
10. Αναζητήστε συμπαράσταση. Μερικές φορές χρειάζεται απλά να μιλήσετε σε ένα φίλο ή σε κάποιον γνωστό που μπορεί να σας κατανοήσει και να σας στηρίξει προκειμένου να βρείτε τη δύναμη και το κίνητρο που χρειάζεστε για να περάσετε όμορφα στις γιορτές χωρίς να υπερβάλλετε με το φαγητό.
Καλές γιορτές σε όλους με αγάπη, υγεία και ευτυχία!
Οι βρετανίδες μητέρες δεν έχουν μεράκι στην ... κουζίνα
Η μέση βρετανίδα νοικοκυρά βασίζεται σε μόλις εννέα φαγητά για να ταΐσει την οικογένειά της, σύμφωνα με μια έρευνα που διενεργήθηκε για λογαριασμό της εταιρείας παραγωγής τροφίμων Merchant Gourmet.
Στην έρευνα, στην οποία συμμετείχαν 4000 άτομα, διαπιστώθηκε ότι ο έντονος τρόπος ζωής, τα ιδιότροπα παιδιά και οι πολλές ώρες εργασίας των συζύγων οδηγούν τις μητέρες στη ρουτίνα όταν πρόκειται να μαγειρέψουν και να πειραματιστούν στην κουζίνα.
Εννέα στις δέκα μητέρες παραδέχτηκαν ότι μαγειρεύουν τα ίδια φαγητά, ξανά και ξανά, ενώ μία στις τέσσερις έχει συνδυάσει κάθε ημέρα της εβδομάδας με ένα διαφορετικό φαγητό.
Τα πιο συνηθισμένα φαγητά είναι τα μακαρόνια με κιμά, το ψητό κρέας, οι πίτες (με κρέας ή τυρί), τα ζυμαρικά, το κρέας με λαχανικά, η πίτσα και τα λουκάνικα με πατάτες τηγανητές ή πουρέ.
"Δεν αποτελεί έκπληξη, δεδομένων των απαιτήσεων της σύγχρονης ζωής, που οι μαγείρισσες στρέφονται στις συνταγές που ήδη γνωρίζουν και αγαπούν. Αποφεύγουν να πειραματίζονται με νέα φαγητά και συστατικά γιατί είναι πεπεισμένες ότι κάτι τέτοιο θα είναι ακριβό και χρονοβόρο", ανέφερε ένας εκπρόσωπος της εταιρείας.
Σχεδόν οκτώ στις δέκα γυναίκες (ποσοστό 81%) ανέφεραν ότι μαγειρεύουν δύο ή περισσότερα φαγητά κάθε βράδυ για να ικανοποιήσουν όλη την οικογένεια ενώ το 23% υποστήριξε ότι μαγειρεύει τα ίδια φαγητά γιατί τα παιδιά τους είναι ιδιότροπα. Περίπου μία στις τρεις μητέρες δεν θέλει να πετάξει λεφτά μαγειρεύοντας κάτι που δεν θα φάνε τα παιδιά ενώ το 44% είπε ότι δεν έχει χρόνο για να πειραματιστεί. Κατά μέσο όρο μια γυναίκα περνά στην κουζίνα μόλις 35 λεπτά για να φτιάξει ένα φαγητό.
Η μέση νοικοκυρά έχει στο σπίτι της οκτώ βιβλία μαγειρικής αλλά έχει δοκιμάσει να φτιάξει μόνο πέντε συνταγές από αυτά. Το 39% είπε μάλιστα ότι οι μισές συνταγές των βιβλίων που δοκίμασαν δεν ήταν επιτυχημένες.
Τρεις στις δέκα έχουν βιβλία διάσημων σεφ για να εντυπωσιάζουν τους φίλους τους αλλά τρεις στις τέσσερις πιστεύουν ότι οι συνταγές αυτών των σεφ είναι περίπλοκες, με πανάκριβα ή δυσεύρετα συστατικά.
Στην έρευνα, στην οποία συμμετείχαν 4000 άτομα, διαπιστώθηκε ότι ο έντονος τρόπος ζωής, τα ιδιότροπα παιδιά και οι πολλές ώρες εργασίας των συζύγων οδηγούν τις μητέρες στη ρουτίνα όταν πρόκειται να μαγειρέψουν και να πειραματιστούν στην κουζίνα.
Εννέα στις δέκα μητέρες παραδέχτηκαν ότι μαγειρεύουν τα ίδια φαγητά, ξανά και ξανά, ενώ μία στις τέσσερις έχει συνδυάσει κάθε ημέρα της εβδομάδας με ένα διαφορετικό φαγητό.
Τα πιο συνηθισμένα φαγητά είναι τα μακαρόνια με κιμά, το ψητό κρέας, οι πίτες (με κρέας ή τυρί), τα ζυμαρικά, το κρέας με λαχανικά, η πίτσα και τα λουκάνικα με πατάτες τηγανητές ή πουρέ.
"Δεν αποτελεί έκπληξη, δεδομένων των απαιτήσεων της σύγχρονης ζωής, που οι μαγείρισσες στρέφονται στις συνταγές που ήδη γνωρίζουν και αγαπούν. Αποφεύγουν να πειραματίζονται με νέα φαγητά και συστατικά γιατί είναι πεπεισμένες ότι κάτι τέτοιο θα είναι ακριβό και χρονοβόρο", ανέφερε ένας εκπρόσωπος της εταιρείας.
Σχεδόν οκτώ στις δέκα γυναίκες (ποσοστό 81%) ανέφεραν ότι μαγειρεύουν δύο ή περισσότερα φαγητά κάθε βράδυ για να ικανοποιήσουν όλη την οικογένεια ενώ το 23% υποστήριξε ότι μαγειρεύει τα ίδια φαγητά γιατί τα παιδιά τους είναι ιδιότροπα. Περίπου μία στις τρεις μητέρες δεν θέλει να πετάξει λεφτά μαγειρεύοντας κάτι που δεν θα φάνε τα παιδιά ενώ το 44% είπε ότι δεν έχει χρόνο για να πειραματιστεί. Κατά μέσο όρο μια γυναίκα περνά στην κουζίνα μόλις 35 λεπτά για να φτιάξει ένα φαγητό.
Η μέση νοικοκυρά έχει στο σπίτι της οκτώ βιβλία μαγειρικής αλλά έχει δοκιμάσει να φτιάξει μόνο πέντε συνταγές από αυτά. Το 39% είπε μάλιστα ότι οι μισές συνταγές των βιβλίων που δοκίμασαν δεν ήταν επιτυχημένες.
Τρεις στις δέκα έχουν βιβλία διάσημων σεφ για να εντυπωσιάζουν τους φίλους τους αλλά τρεις στις τέσσερις πιστεύουν ότι οι συνταγές αυτών των σεφ είναι περίπλοκες, με πανάκριβα ή δυσεύρετα συστατικά.
Κολλητικό το χασμουρητό μετά την ηλικία των 5 ετών
Τα μωρά και τα μικρά παιδιά μέχρι πέντε ετών έχουν "ανοσία" στο χασμουρητό των άλλων και δεν το μιμούνται ενστικτωδώς όπως οι πιο μεγάλοι, σύμφωνα με μια νέα βρετανική επιστημονική έρευνα.
Οι ερευνητές, υπό τον ψυχολόγο δρα Τζιμ Άντερσον του πανεπιστημίου του Στέρλινγκ, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό βιολογίας "Biology Letters" της Βασιλικής Εταιρίας επιστημών της Βρετανίας, σύμφωνα με τη βρετανική "Τέλεγκραφ", μελέτησαν 22 βρέφη και μικρά παιδιά, στα οποία έδειξαν βίντεο άλλων παιδιών, ενηλίκων (συμπεριλαμβανομένης της μητέρας κάθε παιδιού), καθώς και ζώων που χασμουριόνταν.
Διαπιστώθηκε ότι τα παιδιά χασμουριούνται αυθόρμητα μέχρι τα πέντε τους, χωρίς να επηρεάζονται από κάποιον άλλο. Στα πέντε μερικά αρχίζουν να κολλάνε το χασμουρητό και μέχρι την ηλικία των 11 ετών όλα πια τα παιδιά κολλάνε το χασμουρητό όπως και οι ενήλικοι.
Εδώ και αρκετές δεκαετίες, οι επιστήμονες ξέρουν ότι το χασμουρητό είναι κολλητικό για ένα άνθρωπο, όταν βλέπει κάποιον άλλο να χασμουριέται. Η πιο πρόσφατη έρευνα έχει δείξει ότι το μυστηριώδες φαινόμενο εμφανίζεται επίσης στα ζώα, όπως οι χιμπατζήδες και οι σκύλοι, όμως οι αιτίες του δεν έχουν ακόμα διευκρινιστεί.
«Η ακριβής αιτία που χασμουριόμαστε, δεν έχει ακόμα κατανοηθεί πολύ καλά, αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι στους ενήλικες το χασμουρητό είναι άκρως κολλητικό. Οι άνθρωποι που έχουν μεγαλύτερη ενσυναίσθηση (σ.σ. για τα συναισθήματα των γύρω τους) είναι πολύ πιο πιθανό να κολλάνε το χασμουρητό», δήλωσε ο Άντερσον, ο οποίος πρόσθεσε ότι το χασμουρητό μπορεί να σχετίζεται με την ανάπτυξη του μετωπιαίου φλοιού του εγκεφάλου, η οποία συνεχίζεται σε όλη την παιδική ηλικία.
Η πιο πιθανή αιτία για το χασμουρητό είναι ότι αποτελεί αντίδραση για τα χαμηλά επίπεδα του οξυγόνου στο αίμα, προκειμένου να γεμίσουν οι πνεύμονες με αέρα και να αυξηθεί η ποσότητα οξυγόνου στον οργανισμό. Μια εναλλακτική αιτία, που έχει προταθεί, είναι ότι το χασμουρητό βοηθά τον εγκέφαλο να παραμένει σε εγρήγορση ή ότι τον βοηθά να… δροσίζεται. Επίσης το χασμουρητό μπορεί να βοηθά, ώστε να εξισορροπείται η πίεση στα αυτιά.
Νέες μελέτες εξάλλου προτείνουν ότι το χασμουρητό μπορεί να αναπτύχθηκε εξελικτικά ως κοινωνικό «σήμα» για να μεταφέρει κάποιο μήνυμα από τον ένα άνθρωπο στον άλλο, π.χ. ότι είναι ώρα για ύπνο ή ώρα για σεξ!
Όσον αφορά το γιατί το φαινόμενο είναι κολλητικό, το μυστήριο είναι ακόμα πιο βαθύ.
Οι ερευνητές, υπό τον ψυχολόγο δρα Τζιμ Άντερσον του πανεπιστημίου του Στέρλινγκ, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό βιολογίας "Biology Letters" της Βασιλικής Εταιρίας επιστημών της Βρετανίας, σύμφωνα με τη βρετανική "Τέλεγκραφ", μελέτησαν 22 βρέφη και μικρά παιδιά, στα οποία έδειξαν βίντεο άλλων παιδιών, ενηλίκων (συμπεριλαμβανομένης της μητέρας κάθε παιδιού), καθώς και ζώων που χασμουριόνταν.
Διαπιστώθηκε ότι τα παιδιά χασμουριούνται αυθόρμητα μέχρι τα πέντε τους, χωρίς να επηρεάζονται από κάποιον άλλο. Στα πέντε μερικά αρχίζουν να κολλάνε το χασμουρητό και μέχρι την ηλικία των 11 ετών όλα πια τα παιδιά κολλάνε το χασμουρητό όπως και οι ενήλικοι.
Εδώ και αρκετές δεκαετίες, οι επιστήμονες ξέρουν ότι το χασμουρητό είναι κολλητικό για ένα άνθρωπο, όταν βλέπει κάποιον άλλο να χασμουριέται. Η πιο πρόσφατη έρευνα έχει δείξει ότι το μυστηριώδες φαινόμενο εμφανίζεται επίσης στα ζώα, όπως οι χιμπατζήδες και οι σκύλοι, όμως οι αιτίες του δεν έχουν ακόμα διευκρινιστεί.
«Η ακριβής αιτία που χασμουριόμαστε, δεν έχει ακόμα κατανοηθεί πολύ καλά, αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι στους ενήλικες το χασμουρητό είναι άκρως κολλητικό. Οι άνθρωποι που έχουν μεγαλύτερη ενσυναίσθηση (σ.σ. για τα συναισθήματα των γύρω τους) είναι πολύ πιο πιθανό να κολλάνε το χασμουρητό», δήλωσε ο Άντερσον, ο οποίος πρόσθεσε ότι το χασμουρητό μπορεί να σχετίζεται με την ανάπτυξη του μετωπιαίου φλοιού του εγκεφάλου, η οποία συνεχίζεται σε όλη την παιδική ηλικία.
Η πιο πιθανή αιτία για το χασμουρητό είναι ότι αποτελεί αντίδραση για τα χαμηλά επίπεδα του οξυγόνου στο αίμα, προκειμένου να γεμίσουν οι πνεύμονες με αέρα και να αυξηθεί η ποσότητα οξυγόνου στον οργανισμό. Μια εναλλακτική αιτία, που έχει προταθεί, είναι ότι το χασμουρητό βοηθά τον εγκέφαλο να παραμένει σε εγρήγορση ή ότι τον βοηθά να… δροσίζεται. Επίσης το χασμουρητό μπορεί να βοηθά, ώστε να εξισορροπείται η πίεση στα αυτιά.
Νέες μελέτες εξάλλου προτείνουν ότι το χασμουρητό μπορεί να αναπτύχθηκε εξελικτικά ως κοινωνικό «σήμα» για να μεταφέρει κάποιο μήνυμα από τον ένα άνθρωπο στον άλλο, π.χ. ότι είναι ώρα για ύπνο ή ώρα για σεξ!
Όσον αφορά το γιατί το φαινόμενο είναι κολλητικό, το μυστήριο είναι ακόμα πιο βαθύ.
Οι ασκήσεις βοηθούν τη σκλήρυνση κατά πλάκας
Η τακτική άσκηση μπορεί να βοηθήσει στην καταπολέμηση του αγώνα κατά της σκλήρυνσης κατά πλάκας. Σύμφωνα με νέες αμερικανικές μελέτες σε ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας (Multiple Sclerosis), η μέτρια σωματική άσκηση βελτιώνει την ποιότητα ζωής των ασθενών και επιβραδύνει την πορεία της νόσου.
Είναι καλό πριν τη σωματική άσκηση ο ασθενής να έχει συμβουλευτεί τον θεράπων ιατρό του (Νευρολόγο, Παθολόγο, Φυσιοθεραπευτή κ.τ.λ.), ώστε να τον παραπέμψει στο συγκεκριμένο είδος δραστηριότητας και ασκήσεων.
Για το θέμα αυτό ρωτήσαμε τους ειδικούς και μας απάντησαν:
- Τι τύποι ασκήσεων μπορούν να βοηθήσουν καλύτερα έναν ασθενή με σκλήρυνση κατά πλάκας και τι θα πρέπει ο ασθενής να αποφεύγει;
• Ένας ασθενής με σκλήρυνση κατά πλάκας μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα ασκήσεων με ελαφρά ένταση καθημερινά. Επειδή όμως κάθε ασθενής αντιμετωπίζεται ως ξεχωριστή περίπτωση, είναι απολύτως λογικό να προετοιμάζεται από τον φυσιοθεραπευτή ένα ατομικό ειδικό πρόγραμμα.
Συμβουλές για μια επιτυχημένη προπόνηση
Οι συμβουλές που σας προτείνουμε δεν αντικαθιστούν τη συμβολή του ειδικού, συμβάλουν όμως σε μια καλή αρχή:
• Πριν ξεκινήσετε φροντίστε ο χώρος γύμνασης να είναι κατάλληλα προετοιμασμένος.
• Για ένα ασφαλές πρόγραμμα, αποφεύγετε ολισθηρά πατώματα, ελλιπείς φωτισμούς και αιχμηρά αντικείμενα που μπορεί να προκαλέσουν πιθανούς κινδύνους.
• Εάν αισθανθείτε αδιαθεσία ή αρχίζετε να νιώθετε πόνο, σταματήστε αμέσως οποιαδήποτε άσκηση.
• Επιλέξτε τη δραστηριότητα που σας φέρνει τη μεγαλύτερη χαρά και ευχαρίστηση.
• Αποτελεσματικές ασκήσεις για καλύτερα αποτελέσματα, είναι η γυμναστική, το κολύμπι και η γιόγκα.
• Οι πιο καλύτερες ώρες για άσκηση είναι νωρίς το πρωί ή το βράδυ.
• Επιβάλλεται να πίνετε περισσότερα υγρά.
• Πάνω απ’ όλα πρέπει να μάθετε να "αισθάνεστε" το σώμα σας για να του δίνετε την ανάπαυση όταν χρειάζεται!
Είναι καλό πριν τη σωματική άσκηση ο ασθενής να έχει συμβουλευτεί τον θεράπων ιατρό του (Νευρολόγο, Παθολόγο, Φυσιοθεραπευτή κ.τ.λ.), ώστε να τον παραπέμψει στο συγκεκριμένο είδος δραστηριότητας και ασκήσεων.
Για το θέμα αυτό ρωτήσαμε τους ειδικούς και μας απάντησαν:
- Τι τύποι ασκήσεων μπορούν να βοηθήσουν καλύτερα έναν ασθενή με σκλήρυνση κατά πλάκας και τι θα πρέπει ο ασθενής να αποφεύγει;
• Ένας ασθενής με σκλήρυνση κατά πλάκας μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα ασκήσεων με ελαφρά ένταση καθημερινά. Επειδή όμως κάθε ασθενής αντιμετωπίζεται ως ξεχωριστή περίπτωση, είναι απολύτως λογικό να προετοιμάζεται από τον φυσιοθεραπευτή ένα ατομικό ειδικό πρόγραμμα.
Συμβουλές για μια επιτυχημένη προπόνηση
Οι συμβουλές που σας προτείνουμε δεν αντικαθιστούν τη συμβολή του ειδικού, συμβάλουν όμως σε μια καλή αρχή:
• Πριν ξεκινήσετε φροντίστε ο χώρος γύμνασης να είναι κατάλληλα προετοιμασμένος.
• Για ένα ασφαλές πρόγραμμα, αποφεύγετε ολισθηρά πατώματα, ελλιπείς φωτισμούς και αιχμηρά αντικείμενα που μπορεί να προκαλέσουν πιθανούς κινδύνους.
• Εάν αισθανθείτε αδιαθεσία ή αρχίζετε να νιώθετε πόνο, σταματήστε αμέσως οποιαδήποτε άσκηση.
• Επιλέξτε τη δραστηριότητα που σας φέρνει τη μεγαλύτερη χαρά και ευχαρίστηση.
• Αποτελεσματικές ασκήσεις για καλύτερα αποτελέσματα, είναι η γυμναστική, το κολύμπι και η γιόγκα.
• Οι πιο καλύτερες ώρες για άσκηση είναι νωρίς το πρωί ή το βράδυ.
• Επιβάλλεται να πίνετε περισσότερα υγρά.
• Πάνω απ’ όλα πρέπει να μάθετε να "αισθάνεστε" το σώμα σας για να του δίνετε την ανάπαυση όταν χρειάζεται!
Η λεμονάδα ‘σύμμαχος’ κατά των νεύρων
Ο χυμός λεμονάδας με ζάχαρη μπορεί να μειώσει την επιθετικότητα των ανθρώπων. Σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Science Daily, πίσω από αυτή τη φαινομενικά περίεργη ανακάλυψη βρίσκεται μια μεγάλη έρευνα αμερικανών επιστημόνων μεταξύ της σύνδεσης του μεταβολισμού και της ψυχολογίας των ανθρώπων.
Μια ομάδα επιστημόνων από το Πανεπιστήμιο του Οχάιο στις ΗΠΑ έκανε δοκιμές με 62 εθελοντές φοιτητές. Οι φοιτητές χωρίστηκαν σε 2 κατηγορίες, η μια ομάδα κατανάλωσε χυμό λεμονάδας με ζάχαρη, ενώ η άλλη χυμό με υποκατάστατο ζάχαρης.
Μετά από 8 λεπτά, όταν έπεσαν τα επίπεδα γλυκόζης, οι φοιτητές έλεγξαν τις αντιδράσεις τους σε ηλεκτρονικά παιχνίδια. Σύμφωνα με τους ψυχολόγους της μελέτης, σκοπός της μελέτης ήταν να προσδιοριστεί βαθμός της επιθετικότητας των μαθητών.
Αποδείχτηκε ότι οι συμμετέχοντες που ήπιαν λεμονάδα με ζάχαρη, είχαν λιγότερη εχθρική συμπεριφορά με τους φοιτητές που κατανάλωσαν λεμονάδα με υποκατάστατο ζάχαρης.
Οι συντάκτες της έρευνας του Πανεπιστημίου του Οχάιο υποστηρίζουν ότι η κατανάλωση ζάχαρης δεν πρέπει να θεωρηθεί ως μέσο για την μείωση της αυξημένης επιθετικότητας, αλλά την ίδια ώρα, ιατροί και νευροφυσιολόγοι έχουν να δώσουν μεγαλύτερη προσοχή στη σχέση μεταξύ των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα και την επιθετικότητα.
Στο άρθρο που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Επιθετική Συμπεριφορά, οι συντάκτες ψυχολόγοι έφεραν στοιχεία από διάφορες άλλες μελέτες που αποδεικνύουν τη σχέση μεταξύ των διαταραχών του μεταβολισμού και της γλυκόζης. Στοιχεία από 50 πολιτείες των ΗΠΑ για παράδειγμα, έχουν δείξει ότι όταν υπάρχουν υψηλότερα ποσοστά διαβήτη στον οργανισμό, προκύπτουν και πολλά άλλα σοβαρά εγκλήματα.
Σε μια άλλη ψυχολογική έρευνα που πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο του Οχάιο οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι οι άνθρωποι που είναι πιο επιρρεπείς στο διαβήτη, είναι λιγότερο πρόθυμοι να συγχωρήσουν τα λάθη των άλλων και λιγότερο πρόθυμοι να συνεργαστούν.
Μια ομάδα επιστημόνων από το Πανεπιστήμιο του Οχάιο στις ΗΠΑ έκανε δοκιμές με 62 εθελοντές φοιτητές. Οι φοιτητές χωρίστηκαν σε 2 κατηγορίες, η μια ομάδα κατανάλωσε χυμό λεμονάδας με ζάχαρη, ενώ η άλλη χυμό με υποκατάστατο ζάχαρης.
Μετά από 8 λεπτά, όταν έπεσαν τα επίπεδα γλυκόζης, οι φοιτητές έλεγξαν τις αντιδράσεις τους σε ηλεκτρονικά παιχνίδια. Σύμφωνα με τους ψυχολόγους της μελέτης, σκοπός της μελέτης ήταν να προσδιοριστεί βαθμός της επιθετικότητας των μαθητών.
Αποδείχτηκε ότι οι συμμετέχοντες που ήπιαν λεμονάδα με ζάχαρη, είχαν λιγότερη εχθρική συμπεριφορά με τους φοιτητές που κατανάλωσαν λεμονάδα με υποκατάστατο ζάχαρης.
Οι συντάκτες της έρευνας του Πανεπιστημίου του Οχάιο υποστηρίζουν ότι η κατανάλωση ζάχαρης δεν πρέπει να θεωρηθεί ως μέσο για την μείωση της αυξημένης επιθετικότητας, αλλά την ίδια ώρα, ιατροί και νευροφυσιολόγοι έχουν να δώσουν μεγαλύτερη προσοχή στη σχέση μεταξύ των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα και την επιθετικότητα.
Στο άρθρο που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Επιθετική Συμπεριφορά, οι συντάκτες ψυχολόγοι έφεραν στοιχεία από διάφορες άλλες μελέτες που αποδεικνύουν τη σχέση μεταξύ των διαταραχών του μεταβολισμού και της γλυκόζης. Στοιχεία από 50 πολιτείες των ΗΠΑ για παράδειγμα, έχουν δείξει ότι όταν υπάρχουν υψηλότερα ποσοστά διαβήτη στον οργανισμό, προκύπτουν και πολλά άλλα σοβαρά εγκλήματα.
Σε μια άλλη ψυχολογική έρευνα που πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο του Οχάιο οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι οι άνθρωποι που είναι πιο επιρρεπείς στο διαβήτη, είναι λιγότερο πρόθυμοι να συγχωρήσουν τα λάθη των άλλων και λιγότερο πρόθυμοι να συνεργαστούν.
Τι είναι η προεμφυτευτική γενετική διάγνωση;
Η Μαρκέλλα Μίκελσεν, Γενετίστρια, Κλινικό Διαγνωστικό Εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας και Kυτταρογενετικής «Genomedica», εξηγεί τι είναι η προεμφυτευτική γενετική διάγνωση (PGD - Preimplantation Genetic Diagnosis) και σε ποιες περιπτώσεις εφαρμόζεται.
Η προεμφυτευτική γενετική διάγνωση αποτελεί μία εναλλακτική μέθοδο προγεννητικού ελέγχου που εφαρμόζεται σε γόνιμα ζευγάρια με αυξημένο αναπαραγωγικό κίνδυνο και αποσκοπεί στη μείωση της πιθανότητας μετάδοσης σοβαρής γενετικής νόσου στο έμβρυο.
Κατά την προεμφυτευτική διάγνωση ελέγχεται αν υπάρχει συγκεκριμένη γενετική ανωμαλία σε κυτταρικό υλικό προερχόμενο από ωοκύτταρα ή έμβρυα, τα οποία έχουν καλλιεργηθεί in vitro, στα πρώτα στάδια της ανάπτυξης. Μετά τη διάγνωση ΜΟΝΟ τα υγιή έμβρυα μεταφέρονται στη μήτρα. Η διαδικασία του PGD περιλαμβάνει τη διέγερση και τη συλλογή ωοκυττάρων και τη βιοψία πολικού σωματίου ή βιοψία στο στάδιο της αυλάκωσης ή της βλαστοκύστης.
Οι ενδείξεις εφαρμογής της PGD σήμερα περιλαμβάνουν:
• Ζευγάρια που βρίσκονται σε αναπαραγωγικό κίνδυνο και παρουσιάζουν προβλήματα γονιμότητας
• Αμφότεροι οι σύζυγοι είναι φορείς της ίδιας αυτοσωμικής υπολειπόμενης γενετικής νόσου, π.χ. β-μεσογειακή αναιμία
• Το θήλυ άτομο είναι φορέας μίας φυλοσύνδετης γενετικής νόσου, π.χ. αιμοφιλία
• Ο ένας εκ των δύο συζύγων φέρει μία ισοζυγισμένη χρωμοσωμική μετάθεση
• Η μητέρα είναι άνω των 36 ετών
• Ζευγάρια με επαναλαμβανόμενες αποβολές/διακοπές κύησης λόγω ασθενείας του εμβρύου
• Ζευγάρια με ηθικούς/θρησκευτικούς ενδοιασμούς ως προς το ενδεχόμενο διακοπής κύησης λόγω ασθενείας του εμβρύου
• Περιπτώσεις ανδρικής στειρότητας λόγω έλλειψης σπερματικού πόρου, κατάσταση σχετιζόμενη με την ινοκυστική νόσο
Σε κάθε ζευγάρι που επιθυμεί να προχωρήσει σε PGD είναι απαραίτητο να προηγηθεί γενετική συμβουλευτική από κλινικό γενετιστή, προκειμένου να κατανοήσουν πλήρως το πρόβλημα της γενετικής βλάβης που μπορεί να προσβάλλει το παιδί τους και τις επιπλοκές αυτού του τύπου της κληρονομικότητας. Θα πρέπει, επίσης, να γνωρίζουν όλες τις εναλλακτικές αναπαραγωγικές δυνατότητες.
Σημειώνεται ότι μόνο εξειδικευμένα εργαστήρια εξωσωματικής γονιμοποίησης και μοριακής γενετικής μπορούν να προχωρήσουν σε PGD, ωστόσο, επειδή υπάρχει πάντα έαν μικρό ποσοστό εσφαλμένης διάγνωσης, επιβάλλεται, σε περίπτωση συνέχισης της κύησης, προγεννητικός έλεγχος, για να επιβεβαιωθεί το πόρισμα της PGD.
Η προεμφυτευτική γενετική διάγνωση αποτελεί μία εναλλακτική μέθοδο προγεννητικού ελέγχου που εφαρμόζεται σε γόνιμα ζευγάρια με αυξημένο αναπαραγωγικό κίνδυνο και αποσκοπεί στη μείωση της πιθανότητας μετάδοσης σοβαρής γενετικής νόσου στο έμβρυο.
Κατά την προεμφυτευτική διάγνωση ελέγχεται αν υπάρχει συγκεκριμένη γενετική ανωμαλία σε κυτταρικό υλικό προερχόμενο από ωοκύτταρα ή έμβρυα, τα οποία έχουν καλλιεργηθεί in vitro, στα πρώτα στάδια της ανάπτυξης. Μετά τη διάγνωση ΜΟΝΟ τα υγιή έμβρυα μεταφέρονται στη μήτρα. Η διαδικασία του PGD περιλαμβάνει τη διέγερση και τη συλλογή ωοκυττάρων και τη βιοψία πολικού σωματίου ή βιοψία στο στάδιο της αυλάκωσης ή της βλαστοκύστης.
Οι ενδείξεις εφαρμογής της PGD σήμερα περιλαμβάνουν:
• Ζευγάρια που βρίσκονται σε αναπαραγωγικό κίνδυνο και παρουσιάζουν προβλήματα γονιμότητας
• Αμφότεροι οι σύζυγοι είναι φορείς της ίδιας αυτοσωμικής υπολειπόμενης γενετικής νόσου, π.χ. β-μεσογειακή αναιμία
• Το θήλυ άτομο είναι φορέας μίας φυλοσύνδετης γενετικής νόσου, π.χ. αιμοφιλία
• Ο ένας εκ των δύο συζύγων φέρει μία ισοζυγισμένη χρωμοσωμική μετάθεση
• Η μητέρα είναι άνω των 36 ετών
• Ζευγάρια με επαναλαμβανόμενες αποβολές/διακοπές κύησης λόγω ασθενείας του εμβρύου
• Ζευγάρια με ηθικούς/θρησκευτικούς ενδοιασμούς ως προς το ενδεχόμενο διακοπής κύησης λόγω ασθενείας του εμβρύου
• Περιπτώσεις ανδρικής στειρότητας λόγω έλλειψης σπερματικού πόρου, κατάσταση σχετιζόμενη με την ινοκυστική νόσο
Σε κάθε ζευγάρι που επιθυμεί να προχωρήσει σε PGD είναι απαραίτητο να προηγηθεί γενετική συμβουλευτική από κλινικό γενετιστή, προκειμένου να κατανοήσουν πλήρως το πρόβλημα της γενετικής βλάβης που μπορεί να προσβάλλει το παιδί τους και τις επιπλοκές αυτού του τύπου της κληρονομικότητας. Θα πρέπει, επίσης, να γνωρίζουν όλες τις εναλλακτικές αναπαραγωγικές δυνατότητες.
Σημειώνεται ότι μόνο εξειδικευμένα εργαστήρια εξωσωματικής γονιμοποίησης και μοριακής γενετικής μπορούν να προχωρήσουν σε PGD, ωστόσο, επειδή υπάρχει πάντα έαν μικρό ποσοστό εσφαλμένης διάγνωσης, επιβάλλεται, σε περίπτωση συνέχισης της κύησης, προγεννητικός έλεγχος, για να επιβεβαιωθεί το πόρισμα της PGD.
Επανεμφάνιση της γρίπης τύπου Α (Η1Ν1) στην Αίγυπτο
Η γρίπη τύπου Α (Η1Ν1) έχει προσβάλει 1.172 πολίτες στην Αίγυπτο και έχει προκαλέσει το θάνατο σε άλλους 56 από τις αρχές Οκτωβρίου που επανεμφανίστηκε, ανακοινώθηκε σήμερα από το αιγυπτιακό υπουργείο Υγείας.
Η νόσος έχει μολύνει 16.373 πολίτες εκ των οποίων 281 έχασαν τη ζωή τους, αφότου πρωτοεμφανίστηκε στην Αίγυπτο τον Ιούνιο του 2009, ανέφερε εκπρόσωπος του υπουργείου που ζήτησε να μην κατονομαστεί.
Η γρίπη τύπου Α ξέσπασε στα μέσα του 2009 και τάχιστα εξαπλώθηκε σε πολλές χώρες σε όλον τον κόσμο. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανακοίνωσε ότι τουλάχιστον 18.450 άνθρωποι πέθαναν εξαιτίας της γρίπης περιλαμβανόμενων πολλών γυναικών σε ενδιαφέρουσα και νεαρών ατόμων.
Πέρυσι το Κάιρο έλαβε μια σειρά μέτρων για την εξάπλωση της γρίπης, μεταξύ των οποίων ήταν να αποσυρθούν και να τεθούν σε καραντίνα όλοι οι χοίροι της χώρας, καθώς και να κλείσουν τα σχολεία και να παρεμποδιστεί η είσοδος στη χώρα ατόμων με πυρετό, που είναι ένα από τα συμπτώματα της πρώτης εμφάνισης της γρίπης τύπου Α.
Η νόσος έχει μολύνει 16.373 πολίτες εκ των οποίων 281 έχασαν τη ζωή τους, αφότου πρωτοεμφανίστηκε στην Αίγυπτο τον Ιούνιο του 2009, ανέφερε εκπρόσωπος του υπουργείου που ζήτησε να μην κατονομαστεί.
Η γρίπη τύπου Α ξέσπασε στα μέσα του 2009 και τάχιστα εξαπλώθηκε σε πολλές χώρες σε όλον τον κόσμο. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανακοίνωσε ότι τουλάχιστον 18.450 άνθρωποι πέθαναν εξαιτίας της γρίπης περιλαμβανόμενων πολλών γυναικών σε ενδιαφέρουσα και νεαρών ατόμων.
Πέρυσι το Κάιρο έλαβε μια σειρά μέτρων για την εξάπλωση της γρίπης, μεταξύ των οποίων ήταν να αποσυρθούν και να τεθούν σε καραντίνα όλοι οι χοίροι της χώρας, καθώς και να κλείσουν τα σχολεία και να παρεμποδιστεί η είσοδος στη χώρα ατόμων με πυρετό, που είναι ένα από τα συμπτώματα της πρώτης εμφάνισης της γρίπης τύπου Α.
Βλαστικά κύτταρα χαρίζουν κίνηση σε παράλυτο πίθηκο
Ομάδα ιαπώνων ερευνητών ανακοίνωσε σήμερα ότι πίθηκος, που είχε μείνει παράλυτος από κάκωση, μπόρεσε να χρησιμοποιήσει και πάλι τα μέλη του χάρη στην έγχυση πολυδύναμων βλαστοκυττάρων (iPS).
"Είναι η πρώτη φορά που ένα ζώο αυτού του είδους ανακτά τις κινητικές του λειτουργίες με τον τρόπο αυτό", εξήγησε ο καθηγητής Χιντεγιούκι Οκάνο του πανεπιστημίου Κέιο.
Η ομάδα του, που έχει φθάσει στο ίδιο αποτέλεσμα με ένα ποντίκι, προχώρησε σε έγχυση πολυδύναμων βλαστοκυττάρων στην τραυματισμένη σπονδυλική στήλη του ζώου.
Τα βλαστοκύτταρα διοχετεύθηκαν εννέα ημέρες μετά την κάκωση που τραυμάτισε την σπονδυλική του στήλη. Ο πίθηκος άρχισε να κινεί τα μέλη του δύο ή τρεις εβδομάδες αργότερα, σύμφωνα με τον καθηγητή Οκάνο.
"Σε διάστημα έξι εβδομάδων, ξαναβρήκε την ικανότητά του να πηδά σχεδόν κανονικά. Η δύναμη της λαβής επίσης επανήλθε στα μπροστινά του μέλη κατά 80%", πρόσθεσε ο επιστήμονας.
Τα βλαστοκύτταρα που χρησιμοποιήθηκαν δημιουργήθηκαν με την εμφύτευση τεσσάρων τύπων γονιδίων στα κύτταρα ανθρώπινου δέρματος για να αναπρογραμματισθούν. Τα πολυδύναμα βλαστοκύτταρα που δημιουργήθηκαν με τον τρόπο αυτόν επέστρεψαν σχεδόν σε εμβρυακό στάδιο.
«Πραγματοποιούμε πειράματα με τη πρόθεση να χρησιμοποιήσουμε πιο ασφαλή και καλύτερα ποιοτικά κύτταρα, ώστε κάποια μέρα να γίνουν δυνατές κλινικές μελέτες επί ανθρώπων», δήλωσε ο καθηγητής Οκάνο κατά τη διάρκεια συνέντευξης τύπου με θέμα την μοριακή βιολογία στο Κόμπε.
Η Ιαπωνία είναι πολύ δραστήρια σε αυτού του είδους την έρευνα. Η ομάδα του καθηγητή Σίνια Γιαμανάκα του Πανεπιστημίου του Κιότο ήταν η πρώτη που κατόρθωσε να επαναπρογραμματίσει κύτταρα του δέρματος μετατρέποντάς τα σε πολυδύναμα βλαστοκύτταρα (iPS).
Ωστόσο, τα αποτελέσματα των εργασιών αυτών δεν βρίσκονται ακόμη σε ικανοποιητικό σημείο, ώστε να επιτρέψουν την ιατρική εφαρμογή. Χρειάζεται η επαλήθευση των κινδύνων, η ανάπτυξη τεχνικών και η δημιουργία θεραπευτικών αγωγών.
Η σημερινή μέθοδος δημιουργίας πολυδύναμων βλαστοκυττάρων, χρησιμοποιεί ρετροϊούς για τη μεταφορά των γονιδίων αναπρογραμματισμού, και έτσι είναι πιθανή η αφύπνιση γονιδίων που προκαλούν καρκίνους.
"Είναι η πρώτη φορά που ένα ζώο αυτού του είδους ανακτά τις κινητικές του λειτουργίες με τον τρόπο αυτό", εξήγησε ο καθηγητής Χιντεγιούκι Οκάνο του πανεπιστημίου Κέιο.
Η ομάδα του, που έχει φθάσει στο ίδιο αποτέλεσμα με ένα ποντίκι, προχώρησε σε έγχυση πολυδύναμων βλαστοκυττάρων στην τραυματισμένη σπονδυλική στήλη του ζώου.
Τα βλαστοκύτταρα διοχετεύθηκαν εννέα ημέρες μετά την κάκωση που τραυμάτισε την σπονδυλική του στήλη. Ο πίθηκος άρχισε να κινεί τα μέλη του δύο ή τρεις εβδομάδες αργότερα, σύμφωνα με τον καθηγητή Οκάνο.
"Σε διάστημα έξι εβδομάδων, ξαναβρήκε την ικανότητά του να πηδά σχεδόν κανονικά. Η δύναμη της λαβής επίσης επανήλθε στα μπροστινά του μέλη κατά 80%", πρόσθεσε ο επιστήμονας.
Τα βλαστοκύτταρα που χρησιμοποιήθηκαν δημιουργήθηκαν με την εμφύτευση τεσσάρων τύπων γονιδίων στα κύτταρα ανθρώπινου δέρματος για να αναπρογραμματισθούν. Τα πολυδύναμα βλαστοκύτταρα που δημιουργήθηκαν με τον τρόπο αυτόν επέστρεψαν σχεδόν σε εμβρυακό στάδιο.
«Πραγματοποιούμε πειράματα με τη πρόθεση να χρησιμοποιήσουμε πιο ασφαλή και καλύτερα ποιοτικά κύτταρα, ώστε κάποια μέρα να γίνουν δυνατές κλινικές μελέτες επί ανθρώπων», δήλωσε ο καθηγητής Οκάνο κατά τη διάρκεια συνέντευξης τύπου με θέμα την μοριακή βιολογία στο Κόμπε.
Η Ιαπωνία είναι πολύ δραστήρια σε αυτού του είδους την έρευνα. Η ομάδα του καθηγητή Σίνια Γιαμανάκα του Πανεπιστημίου του Κιότο ήταν η πρώτη που κατόρθωσε να επαναπρογραμματίσει κύτταρα του δέρματος μετατρέποντάς τα σε πολυδύναμα βλαστοκύτταρα (iPS).
Ωστόσο, τα αποτελέσματα των εργασιών αυτών δεν βρίσκονται ακόμη σε ικανοποιητικό σημείο, ώστε να επιτρέψουν την ιατρική εφαρμογή. Χρειάζεται η επαλήθευση των κινδύνων, η ανάπτυξη τεχνικών και η δημιουργία θεραπευτικών αγωγών.
Η σημερινή μέθοδος δημιουργίας πολυδύναμων βλαστοκυττάρων, χρησιμοποιεί ρετροϊούς για τη μεταφορά των γονιδίων αναπρογραμματισμού, και έτσι είναι πιθανή η αφύπνιση γονιδίων που προκαλούν καρκίνους.
Δίδυμα από διαφορετικούς μπαμπάδες
Απίστευτο κι όμως αληθινό, γυναίκα στη Πολωνία γέννησε δίδυμα παιδιά, αγοράκι και κοριτσάκι αντίστοιχα, που όμως έχουν διαφορετικό πατέρα.
Η εξαιρετικά σπάνια αυτή είδηση μεταδόθηκε χτες Δευτέρα από όλα τα ειδησεογραφικά πρακτορεία και αξίζει να σημειωθεί πως πρόκειται για την έβδομη παρόμοια περίπτωση στο κόσμο.
Η μητέρα των διδύμων έμεινε έγκυος ενώ είχε παράλληλη σχέση με τον εραστή της, αλλά και με το σύζυγό της. Η γυναίκα, το όνομα της οποίας δεν δόθηκε στη δημοσιότητα, κατέθεσε αίτηση διαζυγίου μετά τον τοκετό των διδύμων.
Στην γυναίκα που πραγματοποιήθηκε αργότερα τεστ DNA με αίτημα του συζύγου, αποδείχτηκε ότι ο σύζυγός της δεν ήταν ο πατέρας και των δύο παιδιών.
Το τεστ DNA έδειξε πάντως, ότι ο σύζυγος ήταν ο πατέρας του αγοριού, ενώ ο εραστής της γυναίκας, ο πατέρας του κοριτσιού.
Τέτοιες σπάνιες γενετικές περιπτώσεις είναι δυνατόν να πραγματοποιηθούν, όταν μια γυναίκα παράγει δύο ωάρια και έχει παράλληλη σεξουαλική επαφή με δυο άνδρες, ενώ η ίδια βρίσκεται σε ωορρηξία.
Η εξαιρετικά σπάνια αυτή είδηση μεταδόθηκε χτες Δευτέρα από όλα τα ειδησεογραφικά πρακτορεία και αξίζει να σημειωθεί πως πρόκειται για την έβδομη παρόμοια περίπτωση στο κόσμο.
Η μητέρα των διδύμων έμεινε έγκυος ενώ είχε παράλληλη σχέση με τον εραστή της, αλλά και με το σύζυγό της. Η γυναίκα, το όνομα της οποίας δεν δόθηκε στη δημοσιότητα, κατέθεσε αίτηση διαζυγίου μετά τον τοκετό των διδύμων.
Στην γυναίκα που πραγματοποιήθηκε αργότερα τεστ DNA με αίτημα του συζύγου, αποδείχτηκε ότι ο σύζυγός της δεν ήταν ο πατέρας και των δύο παιδιών.
Το τεστ DNA έδειξε πάντως, ότι ο σύζυγος ήταν ο πατέρας του αγοριού, ενώ ο εραστής της γυναίκας, ο πατέρας του κοριτσιού.
Τέτοιες σπάνιες γενετικές περιπτώσεις είναι δυνατόν να πραγματοποιηθούν, όταν μια γυναίκα παράγει δύο ωάρια και έχει παράλληλη σεξουαλική επαφή με δυο άνδρες, ενώ η ίδια βρίσκεται σε ωορρηξία.
Το 2010 ίσως το θερμότερο έτος στην ιστορία
Ο φετινός χρόνος αναμένεται να καταγραφεί ως ο πιο ζεστός ή ο δεύτερος θερμότερος από τότε (1850) που υπάρχουν αρχεία θερμοκρασιών, σύμφωνα με τη βρετανική Μετεωρολογική Υπηρεσία, τη NASA και την Εθνική Διοίκηση Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (ΝΟΑΑ) των ΗΠΑ, μια εξέλιξη που αποδίδεται κυρίως στην ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή.
Οι τελευταίοι 12 μήνες υπήρξαν οι θερμότεροι στην ιστορία, σύμφωνα με την Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία, και οι δεύτεροι πιο ζεστοί, με βάση τα στοιχεία των βρετανών μετεωρολόγων, σύμφωνα με το BBC και τη βρετανική Guardian.
Μέχρι σήμερα, ο πιο ζεστός χρόνος ήταν το 1998 (σύμφωνα με τη NASA ήταν το 2005), όταν οι παγκόσμιες θερμοκρασίες αυξήθηκαν εξαιτίας ενός ισχυρού ρεύματος «Ελ Νίνιο», το οποίο θερμαίνει τον Ειρηνικό ωκεανό και ασκεί αλυσιδωτές επιδράσεις στο κλίμα του πλανήτη.
Φέτος το «Ελ Νίνιο» ήταν λιγότερο ισχυρό και παράλληλα υπήρξε η επίδραση του ψυχρού ρεύματος «Λα Νίνια». Οι επιστήμονες, έτσι, ανέμεναν ότι οι μέσες θερμοκρασίες του 2010 θα ήσαν χαμηλότερες από εκείνες του 1998, αλλά δεν ήσαν. Τώρα, σύμφωνα με τις νέες εκτιμήσεις (και με πιθανό κάποιο στατιστικό λάθος), τα δύο χρόνια διεκδικούν με ίσους όρους τον τίτλο του πιο θερμού έτους της Γης. Στις 2 Δεκεμβρίου, ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός στη Γενεύη θα δημοσιεύσει τη δική του πρόβλεψη και, σύμφωνα με τους επιστήμονές του, το 2010 θα είναι σίγουρα μέσα στην τριάδα των πιο θερμών ετών στην ιστορία.
Οι μέσες θερμοκρασίες της Γης σήμερα βρίσκονται περίπου 0,8 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα προ-βιομηχανικά επίπεδά τους. Το 2010 η θερμοκρασία είναι περίπου μισό βαθμό (0,5) Κελσίου πάνω από τον μέσο όρο της περιόδου 1961-1990 και απομένουν δύο ακόμα μήνες στοιχείων για να διαμορφωθεί η τελική εικόνα για φέτος.
Εξάλλου, η τελευταία δεκαετία 2000-2009 συνολικά υπήρξε η πιο ζεστή στην ιστορία (των θερμοκρασιακών αρχείων). Οι σκεπτικιστές που αμφισβητούν τη σοβαρότητα της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής και τείνουν να αποδίδουν την άνοδο της θερμοκρασίας σε φυσικά αίτια, αντιτείνουν ότι οι θερμοκρασίες έχουν σταθεροποιηθεί κατά την τελευταία δεκαετία. Η Βρετανική Μετεωρολογική Υπηρεσία συμφωνεί ότι έχει επιβραδυνθεί ο ρυθμός ανόδου της θερμοκρασίας, αλλά επιμένει ότι αυτό οφείλεται σε φυσικά αίτια και όχι επειδή έχει σταματήσει η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή.
Οι Βρετανοί μετεωρολόγοι παραδέχονται ότι μια σειρά από φυσικούς παράγοντες έχουν παίξει ρόλο, ώστε να «φρεναριστεί» προσωρινά -σε χρονικό ορίζοντα δεκαετίας- η άνοδος της παγκόσμιας θερμοκρασίας. Τέτοιοι παράγοντες είναι κυρίως η μείωση της ηλιακής ακτινοβολίας και η μικρή μείωση των υδρατμών στη στρατόσφαιρα, αλλά, από την άλλη, επισημαίνουν ότι υπάρχει σημαντική άνοδος της θερμοκρασίας στην Αρκτική, η οποία δεν καταγράφεται σωστά στα συλλεγόμενα από την περιοχή στοιχεία.
Η δρ Βίκι Πόουπ, επικεφαλής για θέματα κλιματικής αλλαγής, στη βρετανική Μετεωρολογική Υπηρεσία, εκτίμησε ότι η θερμοκρασία θα αυξηθεί περαιτέρω στα αμέσως επόμενα χρόνια. «Η μακροπρόθεσμη τάση ανόδου της θερμοκρασίας είναι 0,16 βαθμοί Κελσίου. Στα τελευταία δέκα χρόνια, αυτός ο ρυθμός είχε μειωθεί σε 0,05 έως 0,13. Υπάρχουν αρκετά πράγματα που επηρεάζουν βραχυπρόθεσμα τις θερμοκρασίες. Ένα μεγάλο μέρος της θερμότητας μπορεί να καταλήγει στα βάθη των ωκεανών και δεν έχουμε ιδέα για το τι συμβαίνει εκεί κάτω», όπως είπε.
Η άνοδος της θερμοκρασίας, σύμφωνα με τους κλιματολόγους, θα έχει ως συνέπεια περισσότερες πλημμύρες, πιο πολλούς καύσωνες και αύξηση της στάθμης των θαλασσών. Η διεθνής κοινότητα προσδοκά πρόοδο στη νέα σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, που θα αρχίσει σε λίγες μέρες στην Κανκούν του Μεξικού, όμως η αποτυχία της προηγούμενης συνόδου της Κοπεγχάγης μάλλον δεν επιτρέπει μεγάλη αισιοδοξία για κάποια νέα δεσμευτική διεθνή συμφωνία.
Οι τελευταίοι 12 μήνες υπήρξαν οι θερμότεροι στην ιστορία, σύμφωνα με την Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία, και οι δεύτεροι πιο ζεστοί, με βάση τα στοιχεία των βρετανών μετεωρολόγων, σύμφωνα με το BBC και τη βρετανική Guardian.
Μέχρι σήμερα, ο πιο ζεστός χρόνος ήταν το 1998 (σύμφωνα με τη NASA ήταν το 2005), όταν οι παγκόσμιες θερμοκρασίες αυξήθηκαν εξαιτίας ενός ισχυρού ρεύματος «Ελ Νίνιο», το οποίο θερμαίνει τον Ειρηνικό ωκεανό και ασκεί αλυσιδωτές επιδράσεις στο κλίμα του πλανήτη.
Φέτος το «Ελ Νίνιο» ήταν λιγότερο ισχυρό και παράλληλα υπήρξε η επίδραση του ψυχρού ρεύματος «Λα Νίνια». Οι επιστήμονες, έτσι, ανέμεναν ότι οι μέσες θερμοκρασίες του 2010 θα ήσαν χαμηλότερες από εκείνες του 1998, αλλά δεν ήσαν. Τώρα, σύμφωνα με τις νέες εκτιμήσεις (και με πιθανό κάποιο στατιστικό λάθος), τα δύο χρόνια διεκδικούν με ίσους όρους τον τίτλο του πιο θερμού έτους της Γης. Στις 2 Δεκεμβρίου, ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός στη Γενεύη θα δημοσιεύσει τη δική του πρόβλεψη και, σύμφωνα με τους επιστήμονές του, το 2010 θα είναι σίγουρα μέσα στην τριάδα των πιο θερμών ετών στην ιστορία.
Οι μέσες θερμοκρασίες της Γης σήμερα βρίσκονται περίπου 0,8 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα προ-βιομηχανικά επίπεδά τους. Το 2010 η θερμοκρασία είναι περίπου μισό βαθμό (0,5) Κελσίου πάνω από τον μέσο όρο της περιόδου 1961-1990 και απομένουν δύο ακόμα μήνες στοιχείων για να διαμορφωθεί η τελική εικόνα για φέτος.
Εξάλλου, η τελευταία δεκαετία 2000-2009 συνολικά υπήρξε η πιο ζεστή στην ιστορία (των θερμοκρασιακών αρχείων). Οι σκεπτικιστές που αμφισβητούν τη σοβαρότητα της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής και τείνουν να αποδίδουν την άνοδο της θερμοκρασίας σε φυσικά αίτια, αντιτείνουν ότι οι θερμοκρασίες έχουν σταθεροποιηθεί κατά την τελευταία δεκαετία. Η Βρετανική Μετεωρολογική Υπηρεσία συμφωνεί ότι έχει επιβραδυνθεί ο ρυθμός ανόδου της θερμοκρασίας, αλλά επιμένει ότι αυτό οφείλεται σε φυσικά αίτια και όχι επειδή έχει σταματήσει η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή.
Οι Βρετανοί μετεωρολόγοι παραδέχονται ότι μια σειρά από φυσικούς παράγοντες έχουν παίξει ρόλο, ώστε να «φρεναριστεί» προσωρινά -σε χρονικό ορίζοντα δεκαετίας- η άνοδος της παγκόσμιας θερμοκρασίας. Τέτοιοι παράγοντες είναι κυρίως η μείωση της ηλιακής ακτινοβολίας και η μικρή μείωση των υδρατμών στη στρατόσφαιρα, αλλά, από την άλλη, επισημαίνουν ότι υπάρχει σημαντική άνοδος της θερμοκρασίας στην Αρκτική, η οποία δεν καταγράφεται σωστά στα συλλεγόμενα από την περιοχή στοιχεία.
Η δρ Βίκι Πόουπ, επικεφαλής για θέματα κλιματικής αλλαγής, στη βρετανική Μετεωρολογική Υπηρεσία, εκτίμησε ότι η θερμοκρασία θα αυξηθεί περαιτέρω στα αμέσως επόμενα χρόνια. «Η μακροπρόθεσμη τάση ανόδου της θερμοκρασίας είναι 0,16 βαθμοί Κελσίου. Στα τελευταία δέκα χρόνια, αυτός ο ρυθμός είχε μειωθεί σε 0,05 έως 0,13. Υπάρχουν αρκετά πράγματα που επηρεάζουν βραχυπρόθεσμα τις θερμοκρασίες. Ένα μεγάλο μέρος της θερμότητας μπορεί να καταλήγει στα βάθη των ωκεανών και δεν έχουμε ιδέα για το τι συμβαίνει εκεί κάτω», όπως είπε.
Η άνοδος της θερμοκρασίας, σύμφωνα με τους κλιματολόγους, θα έχει ως συνέπεια περισσότερες πλημμύρες, πιο πολλούς καύσωνες και αύξηση της στάθμης των θαλασσών. Η διεθνής κοινότητα προσδοκά πρόοδο στη νέα σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, που θα αρχίσει σε λίγες μέρες στην Κανκούν του Μεξικού, όμως η αποτυχία της προηγούμενης συνόδου της Κοπεγχάγης μάλλον δεν επιτρέπει μεγάλη αισιοδοξία για κάποια νέα δεσμευτική διεθνή συμφωνία.
Μια Χριστουγεννιάτικη ιστορία
Η Μαρίνα Σοφούλη-Μαυροφείδη, Ψυχολόγος ΒΑ (Hons), MSc, απόφοιτος Πανεπιστημίου Strathclyde Γλασκώβης, παρουσιάζει μια ιστορία για τα Χριστούγεννα με διαχρονικό μήνυμα.
Τα μπισκότα ήταν περίπου έτοιμα. Το σπίτι μοσχομύριζε βούτυρο και σοκολάτα. Η Άννα περίμενε ανυπόμονη καθώς η μητέρα της έβγαζε το καυτό ταψί από το φούρνο. Η μικρή ανέβηκε σε μια καρέκλα και στάθηκε πάνω από το τραπέζι όπου η μητέρα της είχε ακουμπήσει τα αχνιστά μπισκότα να κρυώσουν.
«Μην ακουμπήσεις τίποτα ακόμα! Θα καείς!», της είπε προστακτικά. Εκείνη κατέβηκε από την καρέκλα. Άνοιξε την πόρτα του ψυγείου και κατέβασε το μπουκάλι με το γάλα. «Μαμά, ποτήρι!», είπε κρατώντας με τα δύο χέρια το μπουκάλι.
Κάπως έτσι κυλούσαν οι μέρες των Χριστουγέννων για την μικρή Άννα. Η μητέρα της μαγείρευε ασταμάτητα. Μπισκότα, γλυκά και περίεργα φαγητά. Κόσμος έμπαινε, κόσμος έβγαινε στο σπίτι. Φίλοι, συγγενείς έφερναν κι άλλα γλυκά και μπουκάλια από τα οποία έπιναν μόνο οι μεγάλοι και δώρα, πολλά δώρα, κυρίως για την Άννα.
Μόλις χτυπούσε το κουδούνι, εκείνη έτρεχε στην πόρτα. «Ποιος είναι; ποιος είναι;» ρωτούσε. Κι όλο έμπαινε κόσμος, στολισμένος που μύριζε πολλά αρώματα ανακατεμένα. Βαμμένες κυρίες με κραγιόν της γέμιζαν κοκκινάδια τα μαγούλα και μετά πήγαινε στον καθρέφτη κι έτριβε τα μάγουλά της για να φύγουν κάνοντάς τα ακόμα πιο κόκκινα.
Ψηλοί κύριοι με μεγάλα παπούτσια, μακριά παλτά και γραβάτες της ανακάτευαν τα μαλλιά αντί για φιλιά. Τους κοιτούσε όλους στα χέρια ψάχνοντας να βρει το δώρο της. Όταν έφευγαν όλοι κι αφού είχε παίξει ώρες με όλα τα παιχνίδια στο δωμάτιό της, τα ανέβαζε στο κρεβάτι της και κοιμόταν ανάμεσά τους το βράδυ.
Και μετά όλα τέλειωναν. Ούτε κόσμος μπαινόβγαινε στο σπίτι, ούτε δώρα, ούτε περίεργα φαγητά ούτε μπισκότα, ούτε αρώματα, ούτε χριστουγεννιάτικα στολίδια.
«Μαμά, που πήγαν όλοι;», την ρωτούσε καθώς εκείνη ξεστόλιζε το δέντρο.
«Δεν μπορούμε να κρατήσουμε το δέντρο όλο το χρόνο;», συνέχιζε.
«Όχι, Άννα!», της έλεγε αγανακτησμένη. «Τα Χριστούγεννα φύγανε!»
«Γιατί; Να τους πούμε να ξανάρθουν. Για δύο μερούλες μόνο. Όχι πολύ!»
Η μητέρα της δεν απάντησε.
«Τουλάχιστον εγώ να κρατήσω τα φωτάκια στο δωμάτιό μου; Και τον Άγιο Βασίλη που μου έφερε ο θείος Γιώργος;», παρακάλεσε.
«Άννα, είναι γρουσουζιά να κρατάς τα χριστουγεννιάτικα στολίδια αφού περάσουν τα Χριστούγεννα!»
Σήμερα, η Άννα, 36 χρονών πια, ξεστολίζει μεν το δέντρο, κατεβάζει τις γιρλάντες και κρύβει τους άγιους βασίληδες και τα αγγελάκια. Κρατάει, όμως τα φωτάκια κρεμασμένα στα παράθυρα ή τυλιγμένα γύρω από μεγάλες γλάστρες όλο τον χρόνο. Ψήνει τα σπιτικά μπισκότα που της έμαθε η μητέρα της και τα συνοδεύει πάντα με γάλα. Καλεί συχνά κόσμο σπίτι και τους μαγειρεύει περίεργα φαγητά.
Όταν αγοράζει κάτι για τον εαυτό της ζητάει να της το τυλίξουν για δώρο.
Τα μπισκότα ήταν περίπου έτοιμα. Το σπίτι μοσχομύριζε βούτυρο και σοκολάτα. Η Άννα περίμενε ανυπόμονη καθώς η μητέρα της έβγαζε το καυτό ταψί από το φούρνο. Η μικρή ανέβηκε σε μια καρέκλα και στάθηκε πάνω από το τραπέζι όπου η μητέρα της είχε ακουμπήσει τα αχνιστά μπισκότα να κρυώσουν.
«Μην ακουμπήσεις τίποτα ακόμα! Θα καείς!», της είπε προστακτικά. Εκείνη κατέβηκε από την καρέκλα. Άνοιξε την πόρτα του ψυγείου και κατέβασε το μπουκάλι με το γάλα. «Μαμά, ποτήρι!», είπε κρατώντας με τα δύο χέρια το μπουκάλι.
Κάπως έτσι κυλούσαν οι μέρες των Χριστουγέννων για την μικρή Άννα. Η μητέρα της μαγείρευε ασταμάτητα. Μπισκότα, γλυκά και περίεργα φαγητά. Κόσμος έμπαινε, κόσμος έβγαινε στο σπίτι. Φίλοι, συγγενείς έφερναν κι άλλα γλυκά και μπουκάλια από τα οποία έπιναν μόνο οι μεγάλοι και δώρα, πολλά δώρα, κυρίως για την Άννα.
Μόλις χτυπούσε το κουδούνι, εκείνη έτρεχε στην πόρτα. «Ποιος είναι; ποιος είναι;» ρωτούσε. Κι όλο έμπαινε κόσμος, στολισμένος που μύριζε πολλά αρώματα ανακατεμένα. Βαμμένες κυρίες με κραγιόν της γέμιζαν κοκκινάδια τα μαγούλα και μετά πήγαινε στον καθρέφτη κι έτριβε τα μάγουλά της για να φύγουν κάνοντάς τα ακόμα πιο κόκκινα.
Ψηλοί κύριοι με μεγάλα παπούτσια, μακριά παλτά και γραβάτες της ανακάτευαν τα μαλλιά αντί για φιλιά. Τους κοιτούσε όλους στα χέρια ψάχνοντας να βρει το δώρο της. Όταν έφευγαν όλοι κι αφού είχε παίξει ώρες με όλα τα παιχνίδια στο δωμάτιό της, τα ανέβαζε στο κρεβάτι της και κοιμόταν ανάμεσά τους το βράδυ.
Και μετά όλα τέλειωναν. Ούτε κόσμος μπαινόβγαινε στο σπίτι, ούτε δώρα, ούτε περίεργα φαγητά ούτε μπισκότα, ούτε αρώματα, ούτε χριστουγεννιάτικα στολίδια.
«Μαμά, που πήγαν όλοι;», την ρωτούσε καθώς εκείνη ξεστόλιζε το δέντρο.
«Δεν μπορούμε να κρατήσουμε το δέντρο όλο το χρόνο;», συνέχιζε.
«Όχι, Άννα!», της έλεγε αγανακτησμένη. «Τα Χριστούγεννα φύγανε!»
«Γιατί; Να τους πούμε να ξανάρθουν. Για δύο μερούλες μόνο. Όχι πολύ!»
Η μητέρα της δεν απάντησε.
«Τουλάχιστον εγώ να κρατήσω τα φωτάκια στο δωμάτιό μου; Και τον Άγιο Βασίλη που μου έφερε ο θείος Γιώργος;», παρακάλεσε.
«Άννα, είναι γρουσουζιά να κρατάς τα χριστουγεννιάτικα στολίδια αφού περάσουν τα Χριστούγεννα!»
Σήμερα, η Άννα, 36 χρονών πια, ξεστολίζει μεν το δέντρο, κατεβάζει τις γιρλάντες και κρύβει τους άγιους βασίληδες και τα αγγελάκια. Κρατάει, όμως τα φωτάκια κρεμασμένα στα παράθυρα ή τυλιγμένα γύρω από μεγάλες γλάστρες όλο τον χρόνο. Ψήνει τα σπιτικά μπισκότα που της έμαθε η μητέρα της και τα συνοδεύει πάντα με γάλα. Καλεί συχνά κόσμο σπίτι και τους μαγειρεύει περίεργα φαγητά.
Όταν αγοράζει κάτι για τον εαυτό της ζητάει να της το τυλίξουν για δώρο.
Οι καταστάσεις εγρήγορσης ενός βρέφους
Ο Στέλιος Παπαβέντσης, M.R.C.P.C.H., D.C.H. I.B.C.L.C. Παιδίατρος - Πιστοποιημένος Σύμβουλος Θηλασμού και Γαλουχίας, αναφέρει τι πρέπει να γνωρίζουμε για την φυσιολογική συμπεριφορά ενός βρέφους.
Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τις διαφορετικές καταστάσεις εγρήγορσης ενός βρέφους. Για να κατανοήσουμε και να μάθουμε το παιδί μας, θα πρέπει από την πρώτη μέρα να μάθουμε να αφουγκραζόμαστε τα σημάδια που εκπέμπει κάθε φορά, έχοντας κατά νου βασικές γνώσεις για την φυσιολογική συμπεριφορά των βρεφών.
Κάθε μωρό βιώνει έξι διαφορετικές καταστάσεις εγρήγορσης κατά τη διάρκεια του 24ωρου:
1. Βαθύ ύπνο ή nonREM
Χεράκια, πόδια και ματάκια δεν κινούνται καθόλου. Κρατάει λίγο σε σύγκριση με τους ενήλικες. Συχνά οι γονείς εκπλήσσονται όταν ανακαλύπτουν ότι το μερικών εβδομάδων μωρό τους δεν κοιμάται πολύ. Στην πραγματικότητα, ο βαθύς ύπνος είναι φυσιολογικό να είναι σύντομος στα μωρά, 5-10 λεπτά σε κύκλους 4 ωρών.
2. Ελαφρύ ύπνο ή REM
Το μωρό κοιμάται ανήσυχο με τινάγματα, κινήσεις των ματιών κάτω από τα βλέφαρα, φωνούλες. Τα νεογέννητα ξοδεύουν τον περισσότερο χρόνο τους σε αυτήν την κατάσταση. Αυτό σημαίνει ότι τα φυσιολογικά μωρά περνούν πάνω από 10 ώρες το 24ωρο βλέποντας όνειρα! To ξύπνημα από αυτήν την κατάσταση επέρχεται πολύ εύκολα. Ο ελαφρύς ύπνος είναι πολύ σημαντικός για την ανάπτυξη των μικρών μας και για την εγκεφαλική τους ωρίμανση.
3. Κατάσταση της υπνηλίας
Το μωρό έχει ξυπνήσει αλλά είναι νωθρό, δεν απαντά ζωηρά στα ερεθίσματα του περιβάλλοντος. Κοιτάζει στο κενό, δεν είναι ακόμα έτοιμο να επικοινωνήσει μαζί μας.
4. Κατάσταση ήρεμης εγρήγορσης (quiet alert)
Το μωρό είναι ήσυχο και δεκτικό προς τον έξω κόσμο. Είναι ώρα για παιχνίδι και «κουβεντούλα» με τους γονείς! To παιδί σε αυτήν τη φάση ανοίγει τις κεραίες του προς τον έξω κόσμο, μαθαίνει από το περιβάλλον του.
5. Κατάσταση ανησυχίας (active alert)
Το μωρό κάνει έντονες κινήσεις χεριών και ποδιών, φωνούλες διαμαρτυρίας, κλαίει διακεκομμένα. Φαίνεται να πεινάει, να βαριέται ή, αντίθετα, να κουράστηκε από τα υπερβολικά ερεθίσματα.
6. Κατάσταση κλάματος
Το μωρό κλαίει έντονα και συνεχόμενα. Χρειάζεται άμεση και κατάλληλη απόκριση στις ανάγκες του. Η μαμά πρέπει να απαντήσει με αγκαλιά, φαγητό, απαλή φωνή.
Το νεογέννητο θα δεχθεί το στήθος πιο εύκολα και θα θηλάσει πιο αποτελεσματικά εάν βρίσκεται στη δεύτερη, τρίτη ή τέταρτη κατάσταση, δηλαδή εάν βρίσκεται σε ελαφρύ ύπνο, μόλις ξύπνησε ή είναι σε κατάσταση ήρεμης εγρήγορσης.
Δε θα δεχθεί το στήθος στην πρώτη κατάσταση του βαθύ ύπνου, ενώ θα θηλάσει προβληματικά, ανήσυχα στην πέμπτη και την έκτη, δηλαδή στην ανησυχία και στο κλάμα. Άρα δεν ταΐζουμε τα νεογέννητα όποτε κλαίνε, αλλά πολύ πριν φτάσουν σε αυτήν την κατάσταση, ώστε να προλάβουμε κακή τοποθέτηση και πιάσιμο της θηλής, πληγωμένες θηλές και ανεπαρκή απομάκρυνση του γάλακτος.
Έρευνες δείχνουν ότι τα μωρά που θηλάζουν επιδεικνύουν από τις πρώτες ημέρες της ζωής μεγαλύτερη νευρολογική ωριμότητα και έχουν την ικανότητα να ρυθμίζουν καλύτερα τις καταστάσεις εγρήγορσης. Ένα πρόωρο, στην τυπική του συμπεριφορά, τη μια στιγμή φαίνεται να κοιμάται βαθιά, την επόμενη κλαίει δυνατά για να επιστρέψει αμέσως σε ύπνο.
Αυτές οι απότομες μεταβάσεις αποτελούν ένδειξη ανωριμότητας στην συμπεριφορά του. Όσο το μωρό μεγαλώνει, τόσο ομαλότερα, πιο σταδιακά και χωρίς εκνευρισμούς μαθαίνει να ρυθμίζει τη μετάβαση από το βαθύ ύπνο στον ελαφρύ ύπνο έως την ήρεμη εγρήγορση. Το ώριμο μωρό που θηλάζει περνάει λίγο χρόνο σε κατάσταση νωθρότητας, θηλάζει, πέφτει σε ελαφρύ ύπνο, θηλάζει λίγο ακόμα και κοιμάται ήσυχα, βαθιά.
Η κατανόηση των καταστάσεων εγρήγορσης δεν είναι βασική μόνο για την επιτυχία του θηλασμού αλλά και γενικότερα για τη γονεική φροντίδα, για καλύτερο ύπνο, για πιο πλούσια αλληλεπίδραση με το παιδί. Βοηθάει τους γονείς να αποκρυπτογραφήσουν τα μηνύματα του μωρού τους, να καταλάβουν πότε πρέπει να το ταΐσουν, πότε μπορούν να παίξουν μαζί του, πότε, αντίθετα, είναι καλύτερο να αποσύρουν τα πολλά ερεθίσματα και να το κοιμίσουν.
Γονείς με κατάλληλες, άμεσες απαντήσεις στα σημάδια του μωρού τους απολαμβάνουν το ρόλο τους περισσότερο και προσκολλώνται βαθύτερα στο παιδί τους. Μωρά που μεγαλώνουν με τέτοιους γονείς εμφανίζουν μέγιστη ψυχοκινητική και σωματική ανάπτυξη, κοινωνικές δεξιότητες και λιγότερες συμπεριφορές άγχους.
Οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να διδάσκουν στους γονείς πώς να ερμηνεύουν και να αποκρίνονται στους ειδικούς τρόπους επικοινωνίας του μωρού τους, ήδη από τις πρώτες μέρες της ζωής.
Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τις διαφορετικές καταστάσεις εγρήγορσης ενός βρέφους. Για να κατανοήσουμε και να μάθουμε το παιδί μας, θα πρέπει από την πρώτη μέρα να μάθουμε να αφουγκραζόμαστε τα σημάδια που εκπέμπει κάθε φορά, έχοντας κατά νου βασικές γνώσεις για την φυσιολογική συμπεριφορά των βρεφών.
Κάθε μωρό βιώνει έξι διαφορετικές καταστάσεις εγρήγορσης κατά τη διάρκεια του 24ωρου:
1. Βαθύ ύπνο ή nonREM
Χεράκια, πόδια και ματάκια δεν κινούνται καθόλου. Κρατάει λίγο σε σύγκριση με τους ενήλικες. Συχνά οι γονείς εκπλήσσονται όταν ανακαλύπτουν ότι το μερικών εβδομάδων μωρό τους δεν κοιμάται πολύ. Στην πραγματικότητα, ο βαθύς ύπνος είναι φυσιολογικό να είναι σύντομος στα μωρά, 5-10 λεπτά σε κύκλους 4 ωρών.
2. Ελαφρύ ύπνο ή REM
Το μωρό κοιμάται ανήσυχο με τινάγματα, κινήσεις των ματιών κάτω από τα βλέφαρα, φωνούλες. Τα νεογέννητα ξοδεύουν τον περισσότερο χρόνο τους σε αυτήν την κατάσταση. Αυτό σημαίνει ότι τα φυσιολογικά μωρά περνούν πάνω από 10 ώρες το 24ωρο βλέποντας όνειρα! To ξύπνημα από αυτήν την κατάσταση επέρχεται πολύ εύκολα. Ο ελαφρύς ύπνος είναι πολύ σημαντικός για την ανάπτυξη των μικρών μας και για την εγκεφαλική τους ωρίμανση.
3. Κατάσταση της υπνηλίας
Το μωρό έχει ξυπνήσει αλλά είναι νωθρό, δεν απαντά ζωηρά στα ερεθίσματα του περιβάλλοντος. Κοιτάζει στο κενό, δεν είναι ακόμα έτοιμο να επικοινωνήσει μαζί μας.
4. Κατάσταση ήρεμης εγρήγορσης (quiet alert)
Το μωρό είναι ήσυχο και δεκτικό προς τον έξω κόσμο. Είναι ώρα για παιχνίδι και «κουβεντούλα» με τους γονείς! To παιδί σε αυτήν τη φάση ανοίγει τις κεραίες του προς τον έξω κόσμο, μαθαίνει από το περιβάλλον του.
5. Κατάσταση ανησυχίας (active alert)
Το μωρό κάνει έντονες κινήσεις χεριών και ποδιών, φωνούλες διαμαρτυρίας, κλαίει διακεκομμένα. Φαίνεται να πεινάει, να βαριέται ή, αντίθετα, να κουράστηκε από τα υπερβολικά ερεθίσματα.
6. Κατάσταση κλάματος
Το μωρό κλαίει έντονα και συνεχόμενα. Χρειάζεται άμεση και κατάλληλη απόκριση στις ανάγκες του. Η μαμά πρέπει να απαντήσει με αγκαλιά, φαγητό, απαλή φωνή.
Το νεογέννητο θα δεχθεί το στήθος πιο εύκολα και θα θηλάσει πιο αποτελεσματικά εάν βρίσκεται στη δεύτερη, τρίτη ή τέταρτη κατάσταση, δηλαδή εάν βρίσκεται σε ελαφρύ ύπνο, μόλις ξύπνησε ή είναι σε κατάσταση ήρεμης εγρήγορσης.
Δε θα δεχθεί το στήθος στην πρώτη κατάσταση του βαθύ ύπνου, ενώ θα θηλάσει προβληματικά, ανήσυχα στην πέμπτη και την έκτη, δηλαδή στην ανησυχία και στο κλάμα. Άρα δεν ταΐζουμε τα νεογέννητα όποτε κλαίνε, αλλά πολύ πριν φτάσουν σε αυτήν την κατάσταση, ώστε να προλάβουμε κακή τοποθέτηση και πιάσιμο της θηλής, πληγωμένες θηλές και ανεπαρκή απομάκρυνση του γάλακτος.
Έρευνες δείχνουν ότι τα μωρά που θηλάζουν επιδεικνύουν από τις πρώτες ημέρες της ζωής μεγαλύτερη νευρολογική ωριμότητα και έχουν την ικανότητα να ρυθμίζουν καλύτερα τις καταστάσεις εγρήγορσης. Ένα πρόωρο, στην τυπική του συμπεριφορά, τη μια στιγμή φαίνεται να κοιμάται βαθιά, την επόμενη κλαίει δυνατά για να επιστρέψει αμέσως σε ύπνο.
Αυτές οι απότομες μεταβάσεις αποτελούν ένδειξη ανωριμότητας στην συμπεριφορά του. Όσο το μωρό μεγαλώνει, τόσο ομαλότερα, πιο σταδιακά και χωρίς εκνευρισμούς μαθαίνει να ρυθμίζει τη μετάβαση από το βαθύ ύπνο στον ελαφρύ ύπνο έως την ήρεμη εγρήγορση. Το ώριμο μωρό που θηλάζει περνάει λίγο χρόνο σε κατάσταση νωθρότητας, θηλάζει, πέφτει σε ελαφρύ ύπνο, θηλάζει λίγο ακόμα και κοιμάται ήσυχα, βαθιά.
Η κατανόηση των καταστάσεων εγρήγορσης δεν είναι βασική μόνο για την επιτυχία του θηλασμού αλλά και γενικότερα για τη γονεική φροντίδα, για καλύτερο ύπνο, για πιο πλούσια αλληλεπίδραση με το παιδί. Βοηθάει τους γονείς να αποκρυπτογραφήσουν τα μηνύματα του μωρού τους, να καταλάβουν πότε πρέπει να το ταΐσουν, πότε μπορούν να παίξουν μαζί του, πότε, αντίθετα, είναι καλύτερο να αποσύρουν τα πολλά ερεθίσματα και να το κοιμίσουν.
Γονείς με κατάλληλες, άμεσες απαντήσεις στα σημάδια του μωρού τους απολαμβάνουν το ρόλο τους περισσότερο και προσκολλώνται βαθύτερα στο παιδί τους. Μωρά που μεγαλώνουν με τέτοιους γονείς εμφανίζουν μέγιστη ψυχοκινητική και σωματική ανάπτυξη, κοινωνικές δεξιότητες και λιγότερες συμπεριφορές άγχους.
Οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να διδάσκουν στους γονείς πώς να ερμηνεύουν και να αποκρίνονται στους ειδικούς τρόπους επικοινωνίας του μωρού τους, ήδη από τις πρώτες μέρες της ζωής.
Δημιουργήθηκαν ποντίκια από δύο πατέρες
Αμερικανοί επιστήμονες κατάφεραν, με τη βοήθεια της τεχνολογίας των βλαστικών κυττάρων, να δημιουργήσουν ποντίκια από δύο πατέρες, ένα επίτευγμα που καθίσταται για πρώτη φορά εφικτό σε κάποιο είδος θηλαστικού.
Η ανακάλυψη μπορεί μελλοντικά να βοηθήσει στη διατήρηση ειδών υπό εξαφάνιση, να βελτιώσει την καλλιέργεια νέων φυτών και την αναπαραγωγή νέων ζώων, καθώς επίσης να βελτιώσει την τεχνολογία υποβοηθούμενης αναπαραγωγής στους ανθρώπους. Δεν αποκλείεται μάλιστα κάποια στιγμή η τεχνική να αξιοποιηθεί από ζευγάρια ατόμων του ίδιου φύλου, προκειμένου να αποκτήσουν παιδιά με το δικό τους γενετικό υλικό.
Οι ερευνητές, υπό τον Ρίτσαρντ Μπέρινγκερ του Κέντρου Καρκίνου Άντερσον του πανεπιστημίου του Τέξας, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό "Biology of Reproduction" της Εταιρίας για την Μελέτη της Αναπαραγωγής, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο, μπόρεσαν να "χειραγωγήσουν" κατάλληλα τα κύτταρα του εμβρύου ενός αρσενικού πειραματόζωου (με χρωμόσωμα ΧΥ), ώστε να παράγουν μια νέα γραμμή πολυδύναμων βλαστικών κυττάρων. Αυτά τα κύτταρα είναι ενήλικα κύτταρα, τα οποία έχουν υποστεί γενετικό αναπρογραμματισμό, ώστε εισέλθουν σε φάση ανάλογη με τα εμβρυικά βλαστικά κύτταρα.
Στη συνέχεια, μερικά (περίπου το 1%) από αυτά τα πολυδύναμα κύτταρα που αναπτύχθηκαν αυθόρμητα από αυτή τη νέα κυτταρική γραμμή, έχασαν το χρωμόσωμα Υ, μετατρεπόμενα σε κύτταρα ΧΟ.
Αυτά τα κύτταρα ΧΟ τοποθετήθηκαν σε βλαστοκύστες από θηλυκό ποντίκι-δωρητή. Σε επόμενο στάδιο, οι βλαστοκύστες μεταφυτεύτηκαν σε υποκατάστατες μητέρες που γέννησαν θηλυκά ποντικάκια "χίμαιρες" με χρωμοσώματα Χο/ΧΧ, που περιλάμβαναν ένα χρωμόσωμα Χ από το αρχικό αρσενικό ποντίκι. Αυτές οι θηλυκές "χίμαιρες" μεγάλωσαν και αργότερα ζευγάρωσαν με άλλα κανονικά αρσενικά ποντίκια. Τα παιδιά τους, τόσο τα αρσενικά όσο και τα θηλυκά, είχαν γενετικό υλικό από δύο πατέρες.
Οι ερευνητές δήλωσαν ότι, με μια παραλλαγή της παραπάνω τεχνικής, "είναι επίσης δυνατό να δημιουργηθούν βιώσιμα αρσενικά και θηλυκά ποντίκια από δύο μητέρες". Θα ήταν επίσης δυνατό ένα αρσενικό να παράγει τόσο σπέρμα όσο και ωάρια, ώστε να αυτό-γονιμοποιηθεί, χωρίς την ανάγκη σεξ, κάτι που μπορεί να αποβεί χρήσιμο, κατά τους επιστήμονες, στις περιπτώσεις όπου δεν έχουν απομείνει θηλυκά κάποιου είδους. Προηγούμενες έρευνες είχαν πετύχει να δημιουργήσουν ποντίκια χωρίς καθόλου πατέρα, καθώς και ποντίκια από δύο μητέρες.
Στο μέλλον, ίσως καταστεί εφικτή η δημιουργία ανθρωπίνων ωοκυττάρων στο εργαστήριο από αρσενικά πολυδύναμα βλαστικά κύτταρα. Πάντως, ο Μπέρινγκερ διευκρίνισε ότι ανάλογα πειράματα με ανθρώπους θα αργήσουν πολύ ακόμα. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η "χειραγώγηση" ανθρώπινων βλαστικών κυττάρων χρειάζεται ακόμα πολλές βελτιώσεις.
Η ανακάλυψη μπορεί μελλοντικά να βοηθήσει στη διατήρηση ειδών υπό εξαφάνιση, να βελτιώσει την καλλιέργεια νέων φυτών και την αναπαραγωγή νέων ζώων, καθώς επίσης να βελτιώσει την τεχνολογία υποβοηθούμενης αναπαραγωγής στους ανθρώπους. Δεν αποκλείεται μάλιστα κάποια στιγμή η τεχνική να αξιοποιηθεί από ζευγάρια ατόμων του ίδιου φύλου, προκειμένου να αποκτήσουν παιδιά με το δικό τους γενετικό υλικό.
Οι ερευνητές, υπό τον Ρίτσαρντ Μπέρινγκερ του Κέντρου Καρκίνου Άντερσον του πανεπιστημίου του Τέξας, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό "Biology of Reproduction" της Εταιρίας για την Μελέτη της Αναπαραγωγής, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο, μπόρεσαν να "χειραγωγήσουν" κατάλληλα τα κύτταρα του εμβρύου ενός αρσενικού πειραματόζωου (με χρωμόσωμα ΧΥ), ώστε να παράγουν μια νέα γραμμή πολυδύναμων βλαστικών κυττάρων. Αυτά τα κύτταρα είναι ενήλικα κύτταρα, τα οποία έχουν υποστεί γενετικό αναπρογραμματισμό, ώστε εισέλθουν σε φάση ανάλογη με τα εμβρυικά βλαστικά κύτταρα.
Στη συνέχεια, μερικά (περίπου το 1%) από αυτά τα πολυδύναμα κύτταρα που αναπτύχθηκαν αυθόρμητα από αυτή τη νέα κυτταρική γραμμή, έχασαν το χρωμόσωμα Υ, μετατρεπόμενα σε κύτταρα ΧΟ.
Αυτά τα κύτταρα ΧΟ τοποθετήθηκαν σε βλαστοκύστες από θηλυκό ποντίκι-δωρητή. Σε επόμενο στάδιο, οι βλαστοκύστες μεταφυτεύτηκαν σε υποκατάστατες μητέρες που γέννησαν θηλυκά ποντικάκια "χίμαιρες" με χρωμοσώματα Χο/ΧΧ, που περιλάμβαναν ένα χρωμόσωμα Χ από το αρχικό αρσενικό ποντίκι. Αυτές οι θηλυκές "χίμαιρες" μεγάλωσαν και αργότερα ζευγάρωσαν με άλλα κανονικά αρσενικά ποντίκια. Τα παιδιά τους, τόσο τα αρσενικά όσο και τα θηλυκά, είχαν γενετικό υλικό από δύο πατέρες.
Οι ερευνητές δήλωσαν ότι, με μια παραλλαγή της παραπάνω τεχνικής, "είναι επίσης δυνατό να δημιουργηθούν βιώσιμα αρσενικά και θηλυκά ποντίκια από δύο μητέρες". Θα ήταν επίσης δυνατό ένα αρσενικό να παράγει τόσο σπέρμα όσο και ωάρια, ώστε να αυτό-γονιμοποιηθεί, χωρίς την ανάγκη σεξ, κάτι που μπορεί να αποβεί χρήσιμο, κατά τους επιστήμονες, στις περιπτώσεις όπου δεν έχουν απομείνει θηλυκά κάποιου είδους. Προηγούμενες έρευνες είχαν πετύχει να δημιουργήσουν ποντίκια χωρίς καθόλου πατέρα, καθώς και ποντίκια από δύο μητέρες.
Στο μέλλον, ίσως καταστεί εφικτή η δημιουργία ανθρωπίνων ωοκυττάρων στο εργαστήριο από αρσενικά πολυδύναμα βλαστικά κύτταρα. Πάντως, ο Μπέρινγκερ διευκρίνισε ότι ανάλογα πειράματα με ανθρώπους θα αργήσουν πολύ ακόμα. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η "χειραγώγηση" ανθρώπινων βλαστικών κυττάρων χρειάζεται ακόμα πολλές βελτιώσεις.
Ο καρκίνος κάνει ... ταξικές διακρίσεις
Οι διάφοροι τύποι καρκίνου φαίνεται ότι έχουν τις… προτιμήσεις τους, σύμφωνα με έρευνα που έγινε στην Αυστραλία. Άλλοι "ευδοκιμούν" στα αριστοκρατικά προάστια και άλλοι στις εργατικές περιοχές.
Άτομα που μένουν στις λεγόμενες πλούσιες περιοχές είναι πιο επιρρεπή στις μορφές καρκίνου του μαστού, του προστάτη και του δέρματος, από εκείνα που μένουν σε φτωχότερες περιοχές, σύμφωνα με την έρευνα.
Σύμφωνα με την ίδια μελέτη, άτομα τα οποία μένουν σε εργατικές περιοχές της Αυστραλίας, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να προσβληθούν από καρκίνο των εντέρων, της μήτρας και των πνευμόνων.
Ο διευθυντής του Καρκινολογικού Συμβουλίου Αυστραλίας Πολ Γκρόγκαν, δήλωσε ότι τα υψηλότερα ποσοστά καρκινοπαθών στα φτωχότερα προάστια είναι κάτι το οποίο δεν θα πρέπει να μας εκπλήσει δεδομένου ότι εκεί ζουν άτομα τα οποία καπνίζουν σε μεγαλύτερο βαθμό και δεν εξετάζονται επαρκώς ώστε να προλάβουν τον κίνδυνο.
Όσο για τον καρκίνο του μαστού, από χρόνια χαρακτηρίζεται ως καρκίνος των πλουσίων, δεδομένου ότι έχει την τάση να προσβάλει τις γυναίκες που ζουν περισσότερα χρόνια, επομένως είναι σε πλεονεκτικότερη θέση.
Επίσης, ο καρκίνος του προστάτη που παρατηρείται περισσότερο σε εύπορους άντρες, συνδέεται με το γεγονός ότι είναι μακροβιότεροι.
Ο καρκίνος του δέρματος που παρατηρείται περισσότερο σε άτομα που μένουν σε πλούσιες περιοχές, οφείλεται, σύμφωνα με τους ερευνητές, στο γεγονός ότι περνούν πολλές ώρες σε εσωτερικούς χώρους, απολαμβάνουν όμως διακοπές στον ήλιο.
Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, το γεγονός ότι οι διαγνώσεις καρκίνου έχουν αυξηθεί σημαντικά από το 1980, οφείλεται στην γήρανση του πληθυσμού αφενός και στο ότι γίνονται πιο λεπτομερειακές εξετάσεις αφετέρου.
Αξιοσημείωτο ότι ο αριθμός εκείνων που πεθαίνουν από καρκίνο έχει ελαττωθεί σημαντικά λόγω της εξέλιξης της επιστήμης, της έγκαιρης διάγνωσης και θεραπείας.
Άτομα που μένουν στις λεγόμενες πλούσιες περιοχές είναι πιο επιρρεπή στις μορφές καρκίνου του μαστού, του προστάτη και του δέρματος, από εκείνα που μένουν σε φτωχότερες περιοχές, σύμφωνα με την έρευνα.
Σύμφωνα με την ίδια μελέτη, άτομα τα οποία μένουν σε εργατικές περιοχές της Αυστραλίας, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να προσβληθούν από καρκίνο των εντέρων, της μήτρας και των πνευμόνων.
Ο διευθυντής του Καρκινολογικού Συμβουλίου Αυστραλίας Πολ Γκρόγκαν, δήλωσε ότι τα υψηλότερα ποσοστά καρκινοπαθών στα φτωχότερα προάστια είναι κάτι το οποίο δεν θα πρέπει να μας εκπλήσει δεδομένου ότι εκεί ζουν άτομα τα οποία καπνίζουν σε μεγαλύτερο βαθμό και δεν εξετάζονται επαρκώς ώστε να προλάβουν τον κίνδυνο.
Όσο για τον καρκίνο του μαστού, από χρόνια χαρακτηρίζεται ως καρκίνος των πλουσίων, δεδομένου ότι έχει την τάση να προσβάλει τις γυναίκες που ζουν περισσότερα χρόνια, επομένως είναι σε πλεονεκτικότερη θέση.
Επίσης, ο καρκίνος του προστάτη που παρατηρείται περισσότερο σε εύπορους άντρες, συνδέεται με το γεγονός ότι είναι μακροβιότεροι.
Ο καρκίνος του δέρματος που παρατηρείται περισσότερο σε άτομα που μένουν σε πλούσιες περιοχές, οφείλεται, σύμφωνα με τους ερευνητές, στο γεγονός ότι περνούν πολλές ώρες σε εσωτερικούς χώρους, απολαμβάνουν όμως διακοπές στον ήλιο.
Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, το γεγονός ότι οι διαγνώσεις καρκίνου έχουν αυξηθεί σημαντικά από το 1980, οφείλεται στην γήρανση του πληθυσμού αφενός και στο ότι γίνονται πιο λεπτομερειακές εξετάσεις αφετέρου.
Αξιοσημείωτο ότι ο αριθμός εκείνων που πεθαίνουν από καρκίνο έχει ελαττωθεί σημαντικά λόγω της εξέλιξης της επιστήμης, της έγκαιρης διάγνωσης και θεραπείας.
Νέο φάρμακο κατά του καρκίνου των πνευμόνων
Επιστήμονες από τη Μελβούρνη ανακάλυψαν ένα νέο φάρμακο το οποίο ενδέχεται να μετατρέψει τον καρκίνο των πνευμόνων σε μια κατάσταση που θα είναι εύκολο να ελεγχθεί, όπως για παράδειγμα, η ασθένεια του διαβήτη.
Οι ερευνητές θα αρχίσουν τις πρώτες δοκιμές το 2011, στο νοσοκομείο St. Vincent's της Μελβούρνης, σε άτομα τα οποία έχουν προσβληθεί από τον καρκίνο των πνευμόνων, που φέρει την ονομασία squamous, ελπίζουν δε ότι και άλλα νοσοκομεία σε παγκόσμια κλίμακα, θα κάνουν τις ίδιες δοκιμές, ώστε να επιταχυνθεί η όλη διαδικασία των δοκιμών.
Αν διαπιστωθεί ότι το φάρμακο είναι ασφαλές και αποτελεσματικό, η θεραπεία θα είναι διαθέσιμη σε τρία με πέντε χρόνια.
Ο καθηγητής ογκολογίας του St. Vincent's Hospital, Γκάβιν Ράϊτ, δήλωσε ότι αναλύσεις που έγιναν σε 1.000 ασθενείς οι οποίοι έπασχαν από καρκίνο των πνευμόνων, τύπου squamous, έδειξαν ότι το εν λόγω φάρμακο δύναται να καταστρέψει τον όγκο στο 80% των ασθενών.
"Σε πολλές περιπτώσεις ο όγκος εξαφανίζεται εντελώς" είπε, τονίζοντας ότι "σε άλλες περιπτώσεις το φάρμακο σταματά τη μεγέθυνση του όγκου και παρατηρείται σμίκρυνση αυτού σε μεγάλο βαθμό. Σ' αυτή τη μορφή, ο όγκος μπορεί να μείνει πολλά χρόνια. Πρόκειται για ένα καταπληκτικό επίτευγμα της επιστήμης. Ο θανατηφόρος καρκίνος των πνευμόνων μπορεί να μετατραπεί σε μια χρόνια ελεγχόμενη κατάσταση, όπως είναι ο διαβήτης" σημείωσε.
Ο ίδιος πρόσθεσε ότι οι παρενέργειες του φαρμάκου αυτού, δεν αναμένεται να είναι σοβαρές. Η πιο πιθανή, είπε, ίσως είναι ένας ερεθισμός του δέρματος, όπως συμβαίνει σε αναφυλαξία.
Αυτού του είδους η θεραπεία είναι οπωσδήποτε προτιμότερη από άλλες, όπως είναι η χημειοθεραπεία, κατά την οποία υπάρχουν έντονες και δυσάρεστες παρενέργειες, όπως είναι η τριχόπτωση, η ναυτία, ο εμετός.
"Πράγμα που σημαίνει ότι με τη νέα ανακάλυψη βελτιώνεται η ποιότητα ζωής του ασθενούς, ενώ συγχρόνως αυξάνεται και η διάρκεια ζωής".
Ο καρκίνος των πνευμόνων είναι ο πιο συνήθης και συνδέεται με το κάπνισμα. Στην Αυστραλία, κάθε χρόνο, πάνω από 10.000 άτομα προσβάλλονται από καρκίνο των πνευμόνων. Σε 35% αυτών η διάγνωση δείχνει ότι πάσχουν από τον τύπο squamous, μόνο 10% δε επιβιώνουν.
Η μελέτη του Αυστραλιανού Ινστιτούτου Υγείας και Φιλανθρωπίας δείχνει ότι ενώ το ποσοστό εκείνων που προσβάλλονται από καρκίνο και επιβιώνουν αυξάνεται - σ' όλους τους τύπους καρκίνου - τη μόνη εξαίρεση αποτελεί ο καρκίνος των πνευμόνων σε γυναίκες, όπου το ποσοστό θνησιμότητας αυξήθηκε κατά 56% από το 1982 μέχρι το 2007.
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι η νέα ανακάλυψη θα σώσει χιλιάδες ζωές σ' όλον τον κόσμο.
Οι ερευνητές θα αρχίσουν τις πρώτες δοκιμές το 2011, στο νοσοκομείο St. Vincent's της Μελβούρνης, σε άτομα τα οποία έχουν προσβληθεί από τον καρκίνο των πνευμόνων, που φέρει την ονομασία squamous, ελπίζουν δε ότι και άλλα νοσοκομεία σε παγκόσμια κλίμακα, θα κάνουν τις ίδιες δοκιμές, ώστε να επιταχυνθεί η όλη διαδικασία των δοκιμών.
Αν διαπιστωθεί ότι το φάρμακο είναι ασφαλές και αποτελεσματικό, η θεραπεία θα είναι διαθέσιμη σε τρία με πέντε χρόνια.
Ο καθηγητής ογκολογίας του St. Vincent's Hospital, Γκάβιν Ράϊτ, δήλωσε ότι αναλύσεις που έγιναν σε 1.000 ασθενείς οι οποίοι έπασχαν από καρκίνο των πνευμόνων, τύπου squamous, έδειξαν ότι το εν λόγω φάρμακο δύναται να καταστρέψει τον όγκο στο 80% των ασθενών.
"Σε πολλές περιπτώσεις ο όγκος εξαφανίζεται εντελώς" είπε, τονίζοντας ότι "σε άλλες περιπτώσεις το φάρμακο σταματά τη μεγέθυνση του όγκου και παρατηρείται σμίκρυνση αυτού σε μεγάλο βαθμό. Σ' αυτή τη μορφή, ο όγκος μπορεί να μείνει πολλά χρόνια. Πρόκειται για ένα καταπληκτικό επίτευγμα της επιστήμης. Ο θανατηφόρος καρκίνος των πνευμόνων μπορεί να μετατραπεί σε μια χρόνια ελεγχόμενη κατάσταση, όπως είναι ο διαβήτης" σημείωσε.
Ο ίδιος πρόσθεσε ότι οι παρενέργειες του φαρμάκου αυτού, δεν αναμένεται να είναι σοβαρές. Η πιο πιθανή, είπε, ίσως είναι ένας ερεθισμός του δέρματος, όπως συμβαίνει σε αναφυλαξία.
Αυτού του είδους η θεραπεία είναι οπωσδήποτε προτιμότερη από άλλες, όπως είναι η χημειοθεραπεία, κατά την οποία υπάρχουν έντονες και δυσάρεστες παρενέργειες, όπως είναι η τριχόπτωση, η ναυτία, ο εμετός.
"Πράγμα που σημαίνει ότι με τη νέα ανακάλυψη βελτιώνεται η ποιότητα ζωής του ασθενούς, ενώ συγχρόνως αυξάνεται και η διάρκεια ζωής".
Ο καρκίνος των πνευμόνων είναι ο πιο συνήθης και συνδέεται με το κάπνισμα. Στην Αυστραλία, κάθε χρόνο, πάνω από 10.000 άτομα προσβάλλονται από καρκίνο των πνευμόνων. Σε 35% αυτών η διάγνωση δείχνει ότι πάσχουν από τον τύπο squamous, μόνο 10% δε επιβιώνουν.
Η μελέτη του Αυστραλιανού Ινστιτούτου Υγείας και Φιλανθρωπίας δείχνει ότι ενώ το ποσοστό εκείνων που προσβάλλονται από καρκίνο και επιβιώνουν αυξάνεται - σ' όλους τους τύπους καρκίνου - τη μόνη εξαίρεση αποτελεί ο καρκίνος των πνευμόνων σε γυναίκες, όπου το ποσοστό θνησιμότητας αυξήθηκε κατά 56% από το 1982 μέχρι το 2007.
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι η νέα ανακάλυψη θα σώσει χιλιάδες ζωές σ' όλον τον κόσμο.
Η τηλεόραση σκοτώνει το σεξ
Η τηλεόραση, ανάλογα με το τι παρακολουθεί κάποιος σ αυτήν, μπορεί να λειτουργήσει ως αρνητική παράμετρος για τη σεξουαλική του επιθυμία. Όσο πιο ένθερμος λάτρης των ειδήσεων και γενικότερα της ενημέρωσης είναι, τόσο πιο ψυχρός αποδεικνύεται στο κρεβάτι.
Αν.... καταφέρει και φτάσει σ' αυτό, καθώς η επιθυμία σε άνδρες και γυναίκες για σεξουαλική συνεύρεση μετά από ένα δελτίο ειδήσεων μειώνεται δραστικά.
Αυτά και άλλα πολλά και ενδιαφέροντα υποστηρίζει έρευνα της ΕΜΑΣ η οποία δόθηκε στη δημοσιότητα.
Τα αποτελέσματα της, δείχνουν ότι οι εκπομπές που κινούνται στην ορθή πολιτική θέση (ειδήσεις, πολιτική, ρεπορτάζ) επηρεάζουν αρνητικά τη λίμπιντο σε ποσοστό 84%, ενώ μόνο το 16% του δείγματος επηρεάζεται θετικά. Η ερμηνεία είναι πως η αγριότητα και η πρωτόγονη ουσία της λίμπιντο δεν έχει σχέση με τον πολιτικά ορθό και ξύλινο λόγο. Ο πολιτισμός ως οικοδόμημα εξάλλου, όπως είπε και ο Φρόιντ, καταπιέζει τα ένστικτα και την αγριότητα της σεξουαλικής επιθυμίας.
Οι εκπομπές με πιπεράτα σχόλια και οπτική κλειδαρότρυπας όπως και οι εκπομπές ριάλιτι (τα ‘τηλε-σκουπίδια’όπως ονομάζονται) που θα περίμενε κανείς να ρίχνουν την λίμπιντο πολύ περισσότερο, φαίνεται ότι την ανεβάζουν σημαντικά, αφού το 56% απαντά πως επηρεάζεται θετικά. Όσο και να μοιάζει παράδοξο αυτό, ερμηνεύει την διφυή φύση του ανθρώπου, από τη μια τα υψηλά και ιδεώδη, αλλά και τα ταπεινά και γελοία που ανακουφίζουν το σώμα από την εγκεφαλική δυναστεία. Ο άνθρωπος ρέπει προς το γελοίο και το ταπεινό από τη φύση του. Στα ριάλιτι και στις κοινωνικές-πλούσιες σε κοινωνικά σχόλια- εκπομπές ο μέσος τηλεθεατής μέσα από την ταπείνωση των τρίτων ξορκίζει τους δαίμονες που έχει μέσα του και κρύβει επιμελώς τον καθωσπρεπισμό του. Στην εποχή της μοναξιάς και της έλλειψης διαλόγου των ανθρώπων, τα ριάλιτι δημιουργούν αισθήματα συμμετοχής και χαλάρωσης.
Οι εκπομπές με χιούμορ, σάτιρα και γέλιο είχαν εντυπωσιακή θετική επίδραση στον οργασμό στο 77% του δείγματος. Για τον Οκτάβιο Παζ, ο οργασμός είναι το γέλιο και η ταπείνωση (σ.σ. αυτοσαρκασμός), ενώ η σκέψη το αντίθετο της. Αντίστοιχα ο Ορτέγκα ι Γκάσετ λέει "προτιμώ να έχω μια στύση παρά μια σκέψη", τονίζουν οι επιστήμονες της ΕΜΑΣ που μελέτησαν 1000 άνδρες και γυναίκες ηλικίας 24 έως 64 ετών, για να καταλήξουν στα συμπεράσματα αυτά, τα οποία δεν διαφέρουν σημαντικά από αυτά άλλων ερευνών που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια, για το ίδιο θέμα, στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Αυτές οι έρευνες αλλά και προηγούμενη έρευνα της ΕΜΑΣ έχουν δείξει μια αρνητική επίδραση του χρόνου τηλεθέασης και της ερωτικής διάθεσης με ποσοστό αποχής από το σεξ 17% για όσους έβλεπαν πάνω από 2-3 ώρες τηλεόραση την ημέρα. Τότε το σύνθημα αντίστασης ήταν "βγάλτε την τηλεόραση από την κρεβατοκάμαρα".
Η τηλεόραση για πολλούς, τονίζουν οι επιστήμονες, είναι ο σύγχρονος θεός, ίσως ο πιο απόλυτος μεσολαβητής των σχέσεων των πολιτών "το είδα στην τηλεόραση, το είπαν και οι ειδήσεις" ενώ μοιάζει να είναι απόλυτο κριτήριο αξιοπιστίας και αυθεντικότητας. Η ζωτική αυτή παρέμβαση με την ευκολία που μπαίνει στο σαλόνι του σπιτιού, παραβιάζει και την κρεβατοκάμαρα των ανθρώπων και ως εκ τούτου, γιατί όχι, και το σεξουαλικό τους παιχνίδι, καταλήγουν.
Υπάρχει αντίδοτο;
Στο ερώτημα αυτό απαντούν θετικά και είναι κρυμμένο, λένε στην ορμόνη της χαράς, τη ντοπαμίνη, την ουσία που πυροδοτεί τη σεξουαλική επιθυμία. Το γέλιο, ο αυτοσαρκασμός και η διονυσιακή άποψη της ζωής φαίνεται ότι είναι αντίπαλος της υπέρμετρης λογικής και του αδιέξοδου μιας σκέψης καταθλιπτικής, μιας διηνεκούς στρεσογόνου κοινωνικής ζωής, όπως τη βιώνουν οι Έλληνες
Αν.... καταφέρει και φτάσει σ' αυτό, καθώς η επιθυμία σε άνδρες και γυναίκες για σεξουαλική συνεύρεση μετά από ένα δελτίο ειδήσεων μειώνεται δραστικά.
Αυτά και άλλα πολλά και ενδιαφέροντα υποστηρίζει έρευνα της ΕΜΑΣ η οποία δόθηκε στη δημοσιότητα.
Τα αποτελέσματα της, δείχνουν ότι οι εκπομπές που κινούνται στην ορθή πολιτική θέση (ειδήσεις, πολιτική, ρεπορτάζ) επηρεάζουν αρνητικά τη λίμπιντο σε ποσοστό 84%, ενώ μόνο το 16% του δείγματος επηρεάζεται θετικά. Η ερμηνεία είναι πως η αγριότητα και η πρωτόγονη ουσία της λίμπιντο δεν έχει σχέση με τον πολιτικά ορθό και ξύλινο λόγο. Ο πολιτισμός ως οικοδόμημα εξάλλου, όπως είπε και ο Φρόιντ, καταπιέζει τα ένστικτα και την αγριότητα της σεξουαλικής επιθυμίας.
Οι εκπομπές με πιπεράτα σχόλια και οπτική κλειδαρότρυπας όπως και οι εκπομπές ριάλιτι (τα ‘τηλε-σκουπίδια’όπως ονομάζονται) που θα περίμενε κανείς να ρίχνουν την λίμπιντο πολύ περισσότερο, φαίνεται ότι την ανεβάζουν σημαντικά, αφού το 56% απαντά πως επηρεάζεται θετικά. Όσο και να μοιάζει παράδοξο αυτό, ερμηνεύει την διφυή φύση του ανθρώπου, από τη μια τα υψηλά και ιδεώδη, αλλά και τα ταπεινά και γελοία που ανακουφίζουν το σώμα από την εγκεφαλική δυναστεία. Ο άνθρωπος ρέπει προς το γελοίο και το ταπεινό από τη φύση του. Στα ριάλιτι και στις κοινωνικές-πλούσιες σε κοινωνικά σχόλια- εκπομπές ο μέσος τηλεθεατής μέσα από την ταπείνωση των τρίτων ξορκίζει τους δαίμονες που έχει μέσα του και κρύβει επιμελώς τον καθωσπρεπισμό του. Στην εποχή της μοναξιάς και της έλλειψης διαλόγου των ανθρώπων, τα ριάλιτι δημιουργούν αισθήματα συμμετοχής και χαλάρωσης.
Οι εκπομπές με χιούμορ, σάτιρα και γέλιο είχαν εντυπωσιακή θετική επίδραση στον οργασμό στο 77% του δείγματος. Για τον Οκτάβιο Παζ, ο οργασμός είναι το γέλιο και η ταπείνωση (σ.σ. αυτοσαρκασμός), ενώ η σκέψη το αντίθετο της. Αντίστοιχα ο Ορτέγκα ι Γκάσετ λέει "προτιμώ να έχω μια στύση παρά μια σκέψη", τονίζουν οι επιστήμονες της ΕΜΑΣ που μελέτησαν 1000 άνδρες και γυναίκες ηλικίας 24 έως 64 ετών, για να καταλήξουν στα συμπεράσματα αυτά, τα οποία δεν διαφέρουν σημαντικά από αυτά άλλων ερευνών που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια, για το ίδιο θέμα, στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Αυτές οι έρευνες αλλά και προηγούμενη έρευνα της ΕΜΑΣ έχουν δείξει μια αρνητική επίδραση του χρόνου τηλεθέασης και της ερωτικής διάθεσης με ποσοστό αποχής από το σεξ 17% για όσους έβλεπαν πάνω από 2-3 ώρες τηλεόραση την ημέρα. Τότε το σύνθημα αντίστασης ήταν "βγάλτε την τηλεόραση από την κρεβατοκάμαρα".
Η τηλεόραση για πολλούς, τονίζουν οι επιστήμονες, είναι ο σύγχρονος θεός, ίσως ο πιο απόλυτος μεσολαβητής των σχέσεων των πολιτών "το είδα στην τηλεόραση, το είπαν και οι ειδήσεις" ενώ μοιάζει να είναι απόλυτο κριτήριο αξιοπιστίας και αυθεντικότητας. Η ζωτική αυτή παρέμβαση με την ευκολία που μπαίνει στο σαλόνι του σπιτιού, παραβιάζει και την κρεβατοκάμαρα των ανθρώπων και ως εκ τούτου, γιατί όχι, και το σεξουαλικό τους παιχνίδι, καταλήγουν.
Υπάρχει αντίδοτο;
Στο ερώτημα αυτό απαντούν θετικά και είναι κρυμμένο, λένε στην ορμόνη της χαράς, τη ντοπαμίνη, την ουσία που πυροδοτεί τη σεξουαλική επιθυμία. Το γέλιο, ο αυτοσαρκασμός και η διονυσιακή άποψη της ζωής φαίνεται ότι είναι αντίπαλος της υπέρμετρης λογικής και του αδιέξοδου μιας σκέψης καταθλιπτικής, μιας διηνεκούς στρεσογόνου κοινωνικής ζωής, όπως τη βιώνουν οι Έλληνες
Πως αντιμετωπίζεται ο χρόνιος βήχας;
O Μιλτιάδης Μαρκάτος, Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος, εξηγεί γιατί ο χρόνιος βήχας αποτελεί ένα συχνό και επώδυνο σύμπτωμα που οδηγεί πολλές φορές σε σοβαρή μείωση της ποιότητας ζωής ενός ατόμου.
Η συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών με χρόνιο βήχα μπορούν να βοηθηθούν με τη σωστή διάγνωση και την κατάλληλη θεραπεία.
Ως χρόνιο βήχα αναφέρουμε εκείνον το βήχα που διαρκεί περισσότερο από 8 συνεχείς εβδομάδες. Αν και αποτελεί μια συχνή κλινική εικόνα, μόνο τα τελευταία 20 χρόνια έχει αναγνωρισθεί ως ξεχωριστό σύνδρομο. Πρόσφατα μια έρευνα στο Ηνωμένο Βασίλειο που έγινε τους καλοκαιρινούς μήνες, για να μην επηρεαστεί από πιθανές εποχιακές ιώσεις, ανάμεσα σε 4.000 ανθρώπους, έδειξε ότι ένα απίστευτα υψηλό ποσοστό από αυτούς, που έφτανε το 11%, είχε καθημερινό βήχα τον τελευταίο μήνα και το 7% ανέφερε ότι ο βήχας τους εμπόδιζε στην καθημερινή τους ζωή.
Οι συνέπειες του χρόνιου βήχα
Ο ασθενής με χρόνιο βήχα υποφέρει από πολλές σωματικές αλλά και ψυχολογικές συνέπειες της κατάστασής του. Ο πρόεδρος Bush «έχασε τις αισθήσεις του από ένα κουλουράκι», κατάσταση η οποία ήταν στην πραγματικότητα ένα συγκοπτικό επεισόδιο λόγω βήχα. Το συγκοπτικό επεισόδιο, η απώλεια δηλαδή των αισθήσεων για λίγα δευτερόλεπτα, αποτελεί ίσως την πιο δραματική επιπλοκή που μπορεί να έχει ο βήχας. Επίσης μεγάλο ποσοστό γυναικών με χρόνιο βήχα, παραπονιούνται για επεισόδια ακράτειας, σε ένα ποσοστό που φτάνει σε μερικές περιπτώσεις το 50%. Ο χρόνιος βήχας έχει επιπτώσεις και στον ψυχογενή τομέα. Σε ορισμένες περιπτώσεις παρατηρείται δυσαρμονία μεταξύ των μελών ενός ζευγαριού, λόγω του βήχα του ενός.
Πολύ συχνά οι ασθενείς με χρόνιο βήχα κατηγορούνται για νοσήματα όπως η φυματίωση, ή άλλοτε αισθάνονται ντροπή για το βήχα τους, όταν αυτός συμβαίνει σε μέρη όπως το θέατρο ή η εκκλησία. Κάποιοι καταλήγουν στην κοινωνική απομόνωση. Δεν αποτελεί παράδοξο λοιπόν αυτές οι κοινωνικές συνέπειες του χρόνιου βήχα να έχουν και σοβαρή ψυχολογική επίπτωση. Σε μια έρευνα ασθενών που παρακολουθούνταν από ιατρείο βήχα σε νοσοκομείο των Η.Π.Α. βρέθηκε ότι οι μισοί από αυτούς είχαν συμπτώματα κατάθλιψης. Πάντως όταν το πρόβλημα του χρόνιου βήχα αντιμετωπισθεί με επιτυχία, οι ψυχολογικές επιπτώσεις υποχωρούν και αυτές.
Κατανοώντας τον χρόνιο βήχα
Εάν οι ασθενείς που πάσχουν από χρόνιο βήχα ερωτηθούν τι τους ξεκινά τον βήχα, η συντριπτική πλειοψηφία θα αναφερθεί στην αλλαγή των ατμοσφαιρικών συνθηκών π.χ. είτε πηγαίνοντας από ένα ζεστό σε ένα κρύο δωμάτιο είτε το αντίθετο. Πολλοί επίσης θα ενοχοποιήσουν αρώματα ή έντονες μυρωδιές. Ο βήχας που εμφανίζεται στην αλλαγή θερμοκρασίας εξηγείται από το γεγονός ότι ένας από τους υποδοχείς του βήχα στο ανώτερο αναπνευστικό είναι και υποδοχέας θερμοκρασίας. Επομένως η αλλαγή θερμοκρασίας ερεθίζει την νευρική εκείνη οδό την υπεύθυνη για τον βήχα. Το ενδιαφέρον ερώτημα είναι γιατί οι φυσιολογικοί άνθρωποι δεν βήχουν τόσο όταν και οι ίδιοι δέχονται έναν παρόμοιο ερεθιστικό παράγοντα.
Σε όλες σχεδόν τις μορφές του χρόνιου βήχα παρατηρείται μια αυξημένη ευαισθησία των διαφόρων υποδοχέων του βήχα που βρίσκονται στο αναπνευστικό σύστημα. Επομένως όταν ένα άτομο αναπτύσσει χρόνιο βήχα, έχει αυξημένη ευαισθησία στον βήχα, κατάσταση που το οδηγεί στο να βήχει σε περιπτώσεις όπου δεν θα έβηχε υπό φυσιολογικές συνθήκες.
Οι γυναίκες φαίνεται να έχουν αυξημένο αντανακλαστικό του βήχα σε σύγκριση με του άνδρες. Οι γυναίκες βήχουν διπλάσια σε απάντηση οποιουδήποτε ερεθιστικού παράγοντα και στα ιατρεία βήχα ο αριθμός τους είναι διπλάσιος αυτού των ανδρών. Η αιτία αυτού του φαινομένου είναι άγνωστη.
Διαγιγνώσκοντας τον χρόνιο βήχα
Ασθματικός βήχας
Το άσθμα είναι μία από τις συχνότερες αιτίες χρόνιου βήχα στους μη καπνιστές. Διάφορες μελέτες υπολογίζουν ότι 24-29% των μη καπνιστών με χρόνιο βήχα πάσχουν τελικά από άσθμα. Συνήθως ο βήχας στο άσθμα σχετίζεται με τα πιο τυπικά συμπτώματα της νόσου, όπως δύσπνοια ή συριγμό. Όμως σε αρκετούς ασθενείς με άσθμα η κυρίαρχη ενόχληση είναι ο βήχας. Σε αυτούς τους ασθενείς είναι πολλές φορές δύσκολη η διάγνωση της νόσου τους γιατί παρουσιάζουν συνήθως φυσιολογική τη λειτουργία του αναπνευστικού όπως αυτή εκτιμάται από τη σπιρομέτρηση. Σε αυτές τις περιπτώσεις μια άλλη εξέταση, που ονομάζεται δοκιμασία βρογχικής υπεραντιδραστικότητας, μετρά την προδιάθεση των βρόγχων στο να απαντούν με ασθματικού τύπου αντίδραση σε διάφορα ερεθίσματα και έτσι να προκαλούν βήχα
Σε γενικές γραμμές η θεραπεία του ασθματικού βήχα είναι παρόμοια με τη θεραπεία του κλασσικού άσθματος. Η βήχας ως αποτέλεσμα άσθματος συνήθως βελτιώνεται σε περίπου μία εβδομάδα μετά την έναρξη της αγωγής. Όμως η πλήρης εξάλειψη του βήχα μπορεί να χρειαστεί ακόμη και οκτώ εβδομάδες θεραπείας για να επιτευχθεί.
Βήχας από γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
Ο βήχας από παλινδρόμηση αποτελεί μια από τις πιο συχνές περιπτώσεις χρόνιου βήχα που παρουσιάζονται στο γιατρό. Στον γενικό πληθυσμό, πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει μια πολύ υψηλή συχνότητα γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης σε ασθενείς με χρόνιο βήχα. Δύο συμπτώματα παλινδρόμησης σχετίζονται με την ανάπτυξη χρόνιου βήχα: το οπισθοστερνικό καύσος και η αναγωγή. Από αυτά τα δύο μεγαλύτερη συσχέτιση με τον βήχα έχει η αναγωγή παρ' ότι θα περίμενε κανείς το αντίθετο. Και αυτό γιατί ο χρόνιος βήχας από παλινδρόμηση συμβαίνει μόνο κατά 50% από το όξινο περιεχόμενο του στομάχου που παλινδρομεί. Το υπόλοιπο 50% οφείλεται σε μη όξινη παλινδρόμηση.
Μεταγευματικός βήχας
Η διαφορά μεταξύ όξινης και μη όξινης παλινδρόμησης γίνεται καλά αντιληπτή με τα μεταγευματικά συμπτώματα. Ο ασθενής με μεταγευματικό βήχα αναφέρει τυπικά ότι ο βήχας του ξεκινά το πολύ 10 λεπτά μετά το γεύμα. Αυτός είναι και ο ανώτερος χρόνος για τη χαλάρωση του σφιγκτήρα που βρίσκεται στο κατώτερο μέρος του οισοφάγου, σε γειτονία με το στομάχι. Η φυσιολογική ανάγκη πίσω από αυτή την λειτουργία είναι η απομάκρυνση του αέρα, που όλοι καταπίνουμε κατά τη διάρκεια του φαγητού, από το στομάχι μας. Η μη όξινη παλινδρόμηση που συνδέεται με αυτό τα γεγονός προκαλεί μεταγευματικό βήχα στα άτομα που είναι ευαισθητοποιημένα σε αυτό το φαινόμενο.
Βήχας κατά την ομιλία
Σε αυτή την περίπτωση ο βήχας εμφανίζεται κατά την έντονη ομιλία ή το γέλιο. Εδώ το διάφραγμα χρησιμοποιείται για τη φώνηση, και επιτρέπει, κατά τη διάρκεια της ομιλίας, στα κύματα της παλινδρόμησης να περάσουν ευκολότερα προς τα πάνω, κατά μήκος του οισοφάγου. Αυτή η κατάσταση επιδεινώνεται περισσότερο κατά την ομιλία στο τηλέφωνο γιατί τότε το άτομο με την παλινδρόμηση βρίσκεται σε καθιστή θέση και επομένως αυξάνει η πίεση στην κοιλιά του ευνοώντας ακόμη περισσότερο την παλινδρόμηση.
Βήχας κατά την βρώση
Σε αυτή την περίπτωση ο βήχας ξεκινά με την κατάποση ξηρής σχετικά τροφής (π.χ. μπισκότα, τοστ κλπ). Αυτό συμβαίνει γιατί κατά την κατάποση της ξηρής τροφής ανοίγει αντανακλαστικά ο οισοφαγικός σφιγκτήρας και προκαλεί παροξυσμό βήχα. Σε μερικούς ανθρώπους συγκεκριμένες τροφές προκαλούν βήχα, όπως σοκολάτα ή διάφορα είδη αλκοόλ. Μάλιστα, ορισμένες περιπτώσεις «τροφικών αλλεργιών» με βήχα οφείλονται στην πραγματικότητα σε παλινδρόμηση.
Ημερήσια διακύμανση
Συνήθως υπάρχει ημερήσια διακύμανση στον βήχα από παλινδρόμηση. Οι ασθενείς κατά κανόνα βήχουν όταν πέφτουν στο κρεβάτι για να κοιμηθούν. Ο βήχας σταματά ή μειώνεται πολύ κατά την διάρκεια που κοιμούνται πραγματικά, γιατί τότε η πίεση του οισοφαγικού σφιγκτήρα αυξάνει και αποτρέπει την παλινδρόμηση γαστρικού περιεχομένου. Ο βήχας όμως ξαναρχίζει κατά την αφύπνιση και ιδιαίτερα την πρώτη μισή ώρα από την έγερση.
Θεραπεία
Παρ όλες τις σημαντικές διαφορές μεταξύ του όξινης παλινδρόμησης που προκαλεί καύσος και του βήχα από μη όξινη παλινδρόμηση, η συνήθης αντιμετώπιση είναι η έναρξη αντιόξινης θεραπείας. Επειδή ακόμη και ελάχιστη ποσότητα όξινου γαστρικού περιεχομένου μπορεί να πυροδοτήσει τον βήχα, χρειάζεται πολύ έντονη μείωση της οξύτητας του στομάχου, κάτι που επιτυγχάνεται με χορήγηση μιας κατηγορίας αντιόξινων φαρμάκων που ονομάζονται «αναστολείς της αντλίας πρωτονίων» ή ‘PPIs', πολύ παραπάνω από τη συνηθισμένη τους δόση, δηλαδή δύο φορές ημερησίως κατά την διάρκεια του φαγητού. Η θεραπεία μπορεί να κρατήσει έως και 2 μήνες, και η βελτίωση από το βήχα συνήθως είναι αργή.
Ρινίτιδα και παραρινοκολπίτιδα
Η σημαντικότερη αιτία χρόνιου βήχα από το ανώτερο αναπνευστικό είναι η οπισθορινική έκκριση. Οι ρινικές και παραρίνιες εκκρίσεις που ρέουν στο οπίσθιο τοίχωμα του ρινοφάρυγγα προκαλούν βήχα σε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό ασθενών. Η διάγνωση μπορεί πολλές φορές να καθίσταται προβληματική γιατί είναι πολύ συχνή η συνύπαρξη δύο ή και περισσότερων αιτίων χρόνιου βήχα στον ίδιο ασθενή. Για παράδειγμα ασθενής με άσθμα και συνύπαρξη οπισθορινικής έκκρισης λόγω αλλεργικής ρινίτιδας. Επίσης και η χρόνια παραρινοκολπίτιδα αποτελεί αιτία χρόνιου βήχα σε πολλά άτομα.
Οι ρινικές πλύσεις με φυσιολογικό ορό αποτελούν την πιο συχνή αντιμετώπιση της ρινικής έκκρισης. Η τοπική φλεγμονή των ρινικών κοιλοτήτων, εάν υπάρχει, αντιμετωπίζεται με τοπικά κορτικοειδή σε ψεκασμό. Σημαντική θεραπευτική προσέγγιση φαίνεται να αποτελεί η χορήγηση αντιισταμινικών, τα οποία σε πολλές μελέτες δείχνουν να έχουν ουσιαστικό αποτέλεσμα στην αντιμετώπιση του χρόνιου βήχα από οπισθορινική έκκριση.
Άλλες αιτίες χρόνιου βήχα
Υπάρχουν πολλές άλλες αιτίες χρόνιου βήχα, όχι τόσο συχνές όσο οι προηγούμενες. Από αυτές οι πιο κοινές είναι η χρόνια βρογχίτιδα σε άτομα που καπνίζουν, οι βρογχεκτασίες, ο βήχας μετά από ορισμένες λοιμώξεις του αναπνευστικού, όγκοι στον πνεύμονα, νοσήματα του πνεύμονα που επηρεάζουν τον ίδιο τον πνευμονικό ιστό και όχι τους βρόγχους και ονομάζονται διάμεσες πνευμονοπάθειες, κλπ. Τέλος κάποια φάρμακα (όπως για παράδειγμα μια κατηγορία αντιυπερτασικών που ονομάζεται αΜΕΑ) μπορούν να προκαλέσουν χρόνιο βήχα.
Χρόνιος βήχας στα παιδιά
Άσθμα
Στα πρώτα χρόνια της ζωής του, ένα παιδί με χρόνιο βήχα σε συνδυασμό με ατοπικό έκζεμα και ύπαρξη αλλεργίας ή άσθματος στην οικογένειά του, μας κάνει να σκεφτούμε ότι πάσχει από παιδικό βρογχικό άσθμα.
Παλινδρόμηση
Η παλινδρόμηση, με ή χωρίς εισρρόφηση γαστρικού περιεχομένου ή τροφής, αποτελεί μια από τις κυριότερες αιτίες χρόνιου βήχα στα παιδιά. Η παλινδρόμηση, έως κάποιον βαθμό, είναι κοινή στα βρέφη και βελτιώνεται αυτόματα με την ηλικία.
Λοιμώξεις
Πολλές λοιμώξεις προκαλούν χρόνιο βήχα, συμπεριλαμβανομένων του κοκκύτη, της φυματίωσης, των επαναλαμβανόμενων ιογενών λοιμώξεων και των χρόνιων λοιμώξεων του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος. Ο κοκκύτης προκαλεί βήχα για πολλούς μήνες και δεν απαντά εύκολα στη θεραπεία.
Άλλα αίτια
Υπάρχει ένας μακρύς κατάλογος περισσότερο σπάνιων αιτίων χρόνιου βήχα στα παιδιά. Μεταξύ άλλων παθήσεων αναφέρονται οι ανοσοανεπάρκειες, η πρωτοπαθής δυσκινησία των κροσσών, οι εκ γενετής ανωμαλίες του αναπνευστικού, η εισρρόφηση ξένου σώματος, ο ψυχογενής βήχας, κλπ.
Η συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών με χρόνιο βήχα μπορούν να βοηθηθούν με τη σωστή διάγνωση και την κατάλληλη θεραπεία.
Ως χρόνιο βήχα αναφέρουμε εκείνον το βήχα που διαρκεί περισσότερο από 8 συνεχείς εβδομάδες. Αν και αποτελεί μια συχνή κλινική εικόνα, μόνο τα τελευταία 20 χρόνια έχει αναγνωρισθεί ως ξεχωριστό σύνδρομο. Πρόσφατα μια έρευνα στο Ηνωμένο Βασίλειο που έγινε τους καλοκαιρινούς μήνες, για να μην επηρεαστεί από πιθανές εποχιακές ιώσεις, ανάμεσα σε 4.000 ανθρώπους, έδειξε ότι ένα απίστευτα υψηλό ποσοστό από αυτούς, που έφτανε το 11%, είχε καθημερινό βήχα τον τελευταίο μήνα και το 7% ανέφερε ότι ο βήχας τους εμπόδιζε στην καθημερινή τους ζωή.
Οι συνέπειες του χρόνιου βήχα
Ο ασθενής με χρόνιο βήχα υποφέρει από πολλές σωματικές αλλά και ψυχολογικές συνέπειες της κατάστασής του. Ο πρόεδρος Bush «έχασε τις αισθήσεις του από ένα κουλουράκι», κατάσταση η οποία ήταν στην πραγματικότητα ένα συγκοπτικό επεισόδιο λόγω βήχα. Το συγκοπτικό επεισόδιο, η απώλεια δηλαδή των αισθήσεων για λίγα δευτερόλεπτα, αποτελεί ίσως την πιο δραματική επιπλοκή που μπορεί να έχει ο βήχας. Επίσης μεγάλο ποσοστό γυναικών με χρόνιο βήχα, παραπονιούνται για επεισόδια ακράτειας, σε ένα ποσοστό που φτάνει σε μερικές περιπτώσεις το 50%. Ο χρόνιος βήχας έχει επιπτώσεις και στον ψυχογενή τομέα. Σε ορισμένες περιπτώσεις παρατηρείται δυσαρμονία μεταξύ των μελών ενός ζευγαριού, λόγω του βήχα του ενός.
Πολύ συχνά οι ασθενείς με χρόνιο βήχα κατηγορούνται για νοσήματα όπως η φυματίωση, ή άλλοτε αισθάνονται ντροπή για το βήχα τους, όταν αυτός συμβαίνει σε μέρη όπως το θέατρο ή η εκκλησία. Κάποιοι καταλήγουν στην κοινωνική απομόνωση. Δεν αποτελεί παράδοξο λοιπόν αυτές οι κοινωνικές συνέπειες του χρόνιου βήχα να έχουν και σοβαρή ψυχολογική επίπτωση. Σε μια έρευνα ασθενών που παρακολουθούνταν από ιατρείο βήχα σε νοσοκομείο των Η.Π.Α. βρέθηκε ότι οι μισοί από αυτούς είχαν συμπτώματα κατάθλιψης. Πάντως όταν το πρόβλημα του χρόνιου βήχα αντιμετωπισθεί με επιτυχία, οι ψυχολογικές επιπτώσεις υποχωρούν και αυτές.
Κατανοώντας τον χρόνιο βήχα
Εάν οι ασθενείς που πάσχουν από χρόνιο βήχα ερωτηθούν τι τους ξεκινά τον βήχα, η συντριπτική πλειοψηφία θα αναφερθεί στην αλλαγή των ατμοσφαιρικών συνθηκών π.χ. είτε πηγαίνοντας από ένα ζεστό σε ένα κρύο δωμάτιο είτε το αντίθετο. Πολλοί επίσης θα ενοχοποιήσουν αρώματα ή έντονες μυρωδιές. Ο βήχας που εμφανίζεται στην αλλαγή θερμοκρασίας εξηγείται από το γεγονός ότι ένας από τους υποδοχείς του βήχα στο ανώτερο αναπνευστικό είναι και υποδοχέας θερμοκρασίας. Επομένως η αλλαγή θερμοκρασίας ερεθίζει την νευρική εκείνη οδό την υπεύθυνη για τον βήχα. Το ενδιαφέρον ερώτημα είναι γιατί οι φυσιολογικοί άνθρωποι δεν βήχουν τόσο όταν και οι ίδιοι δέχονται έναν παρόμοιο ερεθιστικό παράγοντα.
Σε όλες σχεδόν τις μορφές του χρόνιου βήχα παρατηρείται μια αυξημένη ευαισθησία των διαφόρων υποδοχέων του βήχα που βρίσκονται στο αναπνευστικό σύστημα. Επομένως όταν ένα άτομο αναπτύσσει χρόνιο βήχα, έχει αυξημένη ευαισθησία στον βήχα, κατάσταση που το οδηγεί στο να βήχει σε περιπτώσεις όπου δεν θα έβηχε υπό φυσιολογικές συνθήκες.
Οι γυναίκες φαίνεται να έχουν αυξημένο αντανακλαστικό του βήχα σε σύγκριση με του άνδρες. Οι γυναίκες βήχουν διπλάσια σε απάντηση οποιουδήποτε ερεθιστικού παράγοντα και στα ιατρεία βήχα ο αριθμός τους είναι διπλάσιος αυτού των ανδρών. Η αιτία αυτού του φαινομένου είναι άγνωστη.
Διαγιγνώσκοντας τον χρόνιο βήχα
Ασθματικός βήχας
Το άσθμα είναι μία από τις συχνότερες αιτίες χρόνιου βήχα στους μη καπνιστές. Διάφορες μελέτες υπολογίζουν ότι 24-29% των μη καπνιστών με χρόνιο βήχα πάσχουν τελικά από άσθμα. Συνήθως ο βήχας στο άσθμα σχετίζεται με τα πιο τυπικά συμπτώματα της νόσου, όπως δύσπνοια ή συριγμό. Όμως σε αρκετούς ασθενείς με άσθμα η κυρίαρχη ενόχληση είναι ο βήχας. Σε αυτούς τους ασθενείς είναι πολλές φορές δύσκολη η διάγνωση της νόσου τους γιατί παρουσιάζουν συνήθως φυσιολογική τη λειτουργία του αναπνευστικού όπως αυτή εκτιμάται από τη σπιρομέτρηση. Σε αυτές τις περιπτώσεις μια άλλη εξέταση, που ονομάζεται δοκιμασία βρογχικής υπεραντιδραστικότητας, μετρά την προδιάθεση των βρόγχων στο να απαντούν με ασθματικού τύπου αντίδραση σε διάφορα ερεθίσματα και έτσι να προκαλούν βήχα
Σε γενικές γραμμές η θεραπεία του ασθματικού βήχα είναι παρόμοια με τη θεραπεία του κλασσικού άσθματος. Η βήχας ως αποτέλεσμα άσθματος συνήθως βελτιώνεται σε περίπου μία εβδομάδα μετά την έναρξη της αγωγής. Όμως η πλήρης εξάλειψη του βήχα μπορεί να χρειαστεί ακόμη και οκτώ εβδομάδες θεραπείας για να επιτευχθεί.
Βήχας από γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
Ο βήχας από παλινδρόμηση αποτελεί μια από τις πιο συχνές περιπτώσεις χρόνιου βήχα που παρουσιάζονται στο γιατρό. Στον γενικό πληθυσμό, πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει μια πολύ υψηλή συχνότητα γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης σε ασθενείς με χρόνιο βήχα. Δύο συμπτώματα παλινδρόμησης σχετίζονται με την ανάπτυξη χρόνιου βήχα: το οπισθοστερνικό καύσος και η αναγωγή. Από αυτά τα δύο μεγαλύτερη συσχέτιση με τον βήχα έχει η αναγωγή παρ' ότι θα περίμενε κανείς το αντίθετο. Και αυτό γιατί ο χρόνιος βήχας από παλινδρόμηση συμβαίνει μόνο κατά 50% από το όξινο περιεχόμενο του στομάχου που παλινδρομεί. Το υπόλοιπο 50% οφείλεται σε μη όξινη παλινδρόμηση.
Μεταγευματικός βήχας
Η διαφορά μεταξύ όξινης και μη όξινης παλινδρόμησης γίνεται καλά αντιληπτή με τα μεταγευματικά συμπτώματα. Ο ασθενής με μεταγευματικό βήχα αναφέρει τυπικά ότι ο βήχας του ξεκινά το πολύ 10 λεπτά μετά το γεύμα. Αυτός είναι και ο ανώτερος χρόνος για τη χαλάρωση του σφιγκτήρα που βρίσκεται στο κατώτερο μέρος του οισοφάγου, σε γειτονία με το στομάχι. Η φυσιολογική ανάγκη πίσω από αυτή την λειτουργία είναι η απομάκρυνση του αέρα, που όλοι καταπίνουμε κατά τη διάρκεια του φαγητού, από το στομάχι μας. Η μη όξινη παλινδρόμηση που συνδέεται με αυτό τα γεγονός προκαλεί μεταγευματικό βήχα στα άτομα που είναι ευαισθητοποιημένα σε αυτό το φαινόμενο.
Βήχας κατά την ομιλία
Σε αυτή την περίπτωση ο βήχας εμφανίζεται κατά την έντονη ομιλία ή το γέλιο. Εδώ το διάφραγμα χρησιμοποιείται για τη φώνηση, και επιτρέπει, κατά τη διάρκεια της ομιλίας, στα κύματα της παλινδρόμησης να περάσουν ευκολότερα προς τα πάνω, κατά μήκος του οισοφάγου. Αυτή η κατάσταση επιδεινώνεται περισσότερο κατά την ομιλία στο τηλέφωνο γιατί τότε το άτομο με την παλινδρόμηση βρίσκεται σε καθιστή θέση και επομένως αυξάνει η πίεση στην κοιλιά του ευνοώντας ακόμη περισσότερο την παλινδρόμηση.
Βήχας κατά την βρώση
Σε αυτή την περίπτωση ο βήχας ξεκινά με την κατάποση ξηρής σχετικά τροφής (π.χ. μπισκότα, τοστ κλπ). Αυτό συμβαίνει γιατί κατά την κατάποση της ξηρής τροφής ανοίγει αντανακλαστικά ο οισοφαγικός σφιγκτήρας και προκαλεί παροξυσμό βήχα. Σε μερικούς ανθρώπους συγκεκριμένες τροφές προκαλούν βήχα, όπως σοκολάτα ή διάφορα είδη αλκοόλ. Μάλιστα, ορισμένες περιπτώσεις «τροφικών αλλεργιών» με βήχα οφείλονται στην πραγματικότητα σε παλινδρόμηση.
Ημερήσια διακύμανση
Συνήθως υπάρχει ημερήσια διακύμανση στον βήχα από παλινδρόμηση. Οι ασθενείς κατά κανόνα βήχουν όταν πέφτουν στο κρεβάτι για να κοιμηθούν. Ο βήχας σταματά ή μειώνεται πολύ κατά την διάρκεια που κοιμούνται πραγματικά, γιατί τότε η πίεση του οισοφαγικού σφιγκτήρα αυξάνει και αποτρέπει την παλινδρόμηση γαστρικού περιεχομένου. Ο βήχας όμως ξαναρχίζει κατά την αφύπνιση και ιδιαίτερα την πρώτη μισή ώρα από την έγερση.
Θεραπεία
Παρ όλες τις σημαντικές διαφορές μεταξύ του όξινης παλινδρόμησης που προκαλεί καύσος και του βήχα από μη όξινη παλινδρόμηση, η συνήθης αντιμετώπιση είναι η έναρξη αντιόξινης θεραπείας. Επειδή ακόμη και ελάχιστη ποσότητα όξινου γαστρικού περιεχομένου μπορεί να πυροδοτήσει τον βήχα, χρειάζεται πολύ έντονη μείωση της οξύτητας του στομάχου, κάτι που επιτυγχάνεται με χορήγηση μιας κατηγορίας αντιόξινων φαρμάκων που ονομάζονται «αναστολείς της αντλίας πρωτονίων» ή ‘PPIs', πολύ παραπάνω από τη συνηθισμένη τους δόση, δηλαδή δύο φορές ημερησίως κατά την διάρκεια του φαγητού. Η θεραπεία μπορεί να κρατήσει έως και 2 μήνες, και η βελτίωση από το βήχα συνήθως είναι αργή.
Ρινίτιδα και παραρινοκολπίτιδα
Η σημαντικότερη αιτία χρόνιου βήχα από το ανώτερο αναπνευστικό είναι η οπισθορινική έκκριση. Οι ρινικές και παραρίνιες εκκρίσεις που ρέουν στο οπίσθιο τοίχωμα του ρινοφάρυγγα προκαλούν βήχα σε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό ασθενών. Η διάγνωση μπορεί πολλές φορές να καθίσταται προβληματική γιατί είναι πολύ συχνή η συνύπαρξη δύο ή και περισσότερων αιτίων χρόνιου βήχα στον ίδιο ασθενή. Για παράδειγμα ασθενής με άσθμα και συνύπαρξη οπισθορινικής έκκρισης λόγω αλλεργικής ρινίτιδας. Επίσης και η χρόνια παραρινοκολπίτιδα αποτελεί αιτία χρόνιου βήχα σε πολλά άτομα.
Οι ρινικές πλύσεις με φυσιολογικό ορό αποτελούν την πιο συχνή αντιμετώπιση της ρινικής έκκρισης. Η τοπική φλεγμονή των ρινικών κοιλοτήτων, εάν υπάρχει, αντιμετωπίζεται με τοπικά κορτικοειδή σε ψεκασμό. Σημαντική θεραπευτική προσέγγιση φαίνεται να αποτελεί η χορήγηση αντιισταμινικών, τα οποία σε πολλές μελέτες δείχνουν να έχουν ουσιαστικό αποτέλεσμα στην αντιμετώπιση του χρόνιου βήχα από οπισθορινική έκκριση.
Άλλες αιτίες χρόνιου βήχα
Υπάρχουν πολλές άλλες αιτίες χρόνιου βήχα, όχι τόσο συχνές όσο οι προηγούμενες. Από αυτές οι πιο κοινές είναι η χρόνια βρογχίτιδα σε άτομα που καπνίζουν, οι βρογχεκτασίες, ο βήχας μετά από ορισμένες λοιμώξεις του αναπνευστικού, όγκοι στον πνεύμονα, νοσήματα του πνεύμονα που επηρεάζουν τον ίδιο τον πνευμονικό ιστό και όχι τους βρόγχους και ονομάζονται διάμεσες πνευμονοπάθειες, κλπ. Τέλος κάποια φάρμακα (όπως για παράδειγμα μια κατηγορία αντιυπερτασικών που ονομάζεται αΜΕΑ) μπορούν να προκαλέσουν χρόνιο βήχα.
Χρόνιος βήχας στα παιδιά
Άσθμα
Στα πρώτα χρόνια της ζωής του, ένα παιδί με χρόνιο βήχα σε συνδυασμό με ατοπικό έκζεμα και ύπαρξη αλλεργίας ή άσθματος στην οικογένειά του, μας κάνει να σκεφτούμε ότι πάσχει από παιδικό βρογχικό άσθμα.
Παλινδρόμηση
Η παλινδρόμηση, με ή χωρίς εισρρόφηση γαστρικού περιεχομένου ή τροφής, αποτελεί μια από τις κυριότερες αιτίες χρόνιου βήχα στα παιδιά. Η παλινδρόμηση, έως κάποιον βαθμό, είναι κοινή στα βρέφη και βελτιώνεται αυτόματα με την ηλικία.
Λοιμώξεις
Πολλές λοιμώξεις προκαλούν χρόνιο βήχα, συμπεριλαμβανομένων του κοκκύτη, της φυματίωσης, των επαναλαμβανόμενων ιογενών λοιμώξεων και των χρόνιων λοιμώξεων του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος. Ο κοκκύτης προκαλεί βήχα για πολλούς μήνες και δεν απαντά εύκολα στη θεραπεία.
Άλλα αίτια
Υπάρχει ένας μακρύς κατάλογος περισσότερο σπάνιων αιτίων χρόνιου βήχα στα παιδιά. Μεταξύ άλλων παθήσεων αναφέρονται οι ανοσοανεπάρκειες, η πρωτοπαθής δυσκινησία των κροσσών, οι εκ γενετής ανωμαλίες του αναπνευστικού, η εισρρόφηση ξένου σώματος, ο ψυχογενής βήχας, κλπ.
Τετάρτη 22 Δεκεμβρίου 2010
Ελπίδα για τη Σκλήρυνση κατά Πλάκας
Βρετανοί επιστήμονες έδειξαν, με πειράματα σε ζώα, ότι είναι δυνατό να αντιστραφεί η βλάβη που η σκλήρυνση κατά πλάκας προκαλεί στα νευρικά κύτταρα. Αυτό επιτεύχθηκε με την ενεργοποίηση βλαστικών κυττάρων στον εγκέφαλο, η οποία επέτρεψε την αναγέννηση του έλυτρου μυελίνης, το οποίο περιβάλλει τους ιστούς των νεύρων.
Το επίτευγμα μπορεί να οδηγήσει στις πρώτες κλινικές δοκιμές νέων πειραματικών φαρμάκων την επόμενη πενταετία, καθώς και σε πιθανές φαρμακευτικές θεραπείες σε περίπου 15 χρόνια, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των επιστημόνων.
Οι ερευνητές, υπό τον καθηγητή Ρόμπιν Φράνκλιν του πανεπιστημίου Κέμπριτζ, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό νευροεπιστήμης "Nature Neuroscience", σύμφωνα με το BBC και τη βρετανική "Γκάρντιαν", δήλωσαν ότι ανακάλυψαν ένα τρόπο να "ενθαρρύνουν" τα βλαστικά κύτταρα του εγκεφάλου, ώστε να αναλάβουν την επιδιόρθωση της βλάβης της μυελίνης, μια εξέλιξη που ανοίγει νέους δρόμους στο πεδίο της αναγεννητικής ιατρικής, όσον αφορά τη συγκεκριμένη πάθηση.
Η σκλήρυνση κατά πλάκας πλήττει πολλά εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, πιο συχνά ενήλικες 20 έως 40 ετών. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν κόπωση, θολή όραση, νοητικά προβλήματα και μυικούς σπασμούς.
Στους ανθρώπους με τη νόσο, το ανοσοποιητικό σύστημά τους επιτίθεται στο έλυτρο μυελίνης, ένα προστατευτικό στρώμα κυττάρων γύρω από τα νεύρα, που βοηθά επίσης στην επιτάχυνση της μετάδοσης των ηλεκτρικών σημάτων από τον εγκέφαλο. Όταν η μυελίνη καταστρέφεται, τα νεύρα επίσης υφίστανται βλάβες και τα ηλεκτρικά-νευρικά σήματα διαταράσσονται, με πολλαπλές συνέπειες για τον ασθενή.
Οι υπάρχουσες σήμερα θεραπείες εστιάζονται στην καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος, ώστε να σταματήσει να καταστρέφει την μυελίνη, όμως δεν μπορούν να αναπαράγουν την κατεστραμμένη μυελίνη, κάτι που φαίνεται να καταφέρνει η νέα μέθοδος, με τη βοήθεια των βλαστικών κυττάρων του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού.
Η ομάδα του Φράνκλιν βρήκε τρόπο να ενεργοποιεί τα βλαστικά κύτταρα σε αρουραίους και ποντίκια, ώστε να μετατρέπονται σε κύτταρα παραγωγής μυελίνης. Αν κάτι ανάλογο καταστεί εφικτό να γίνει και στους ανθρώπους μέσω των κατάλληλων φαρμάκων, τότε θα είναι δυνατή η αναγέννηση της μυελίνης από τον ίδιο τον οργανισμό του ασθενούς. Οι βρετανοί επιστήμονες ευελπιστούν ότι στο μέλλον θα καταφέρουν να επιβραδύνουν την εξέλιξη της νόσου, με τελικό στόχο να τη σταματήσουν και να την αναστρέψουν.
«Για τους ανθρώπους με σκλήρυνση κατά πλάκας, αυτή είναι μια από τις πιο σημαντικές ανακαλύψεις τα τελευταία χρόνια. Είναι δύσκολο να εκφραστεί με λόγια πόσο επαναστατική μπορεί να αποδειχθεί αυτή η ανακάλυψη και πόσο ζωτικό είναι να συνεχιστεί η σχετική έρευνα», δήλωσε εκπρόσωπος της βρετανικής Εταιρείας Σκλήρυνσης κατά Πλάκας.
Το επίτευγμα μπορεί να οδηγήσει στις πρώτες κλινικές δοκιμές νέων πειραματικών φαρμάκων την επόμενη πενταετία, καθώς και σε πιθανές φαρμακευτικές θεραπείες σε περίπου 15 χρόνια, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των επιστημόνων.
Οι ερευνητές, υπό τον καθηγητή Ρόμπιν Φράνκλιν του πανεπιστημίου Κέμπριτζ, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό νευροεπιστήμης "Nature Neuroscience", σύμφωνα με το BBC και τη βρετανική "Γκάρντιαν", δήλωσαν ότι ανακάλυψαν ένα τρόπο να "ενθαρρύνουν" τα βλαστικά κύτταρα του εγκεφάλου, ώστε να αναλάβουν την επιδιόρθωση της βλάβης της μυελίνης, μια εξέλιξη που ανοίγει νέους δρόμους στο πεδίο της αναγεννητικής ιατρικής, όσον αφορά τη συγκεκριμένη πάθηση.
Η σκλήρυνση κατά πλάκας πλήττει πολλά εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, πιο συχνά ενήλικες 20 έως 40 ετών. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν κόπωση, θολή όραση, νοητικά προβλήματα και μυικούς σπασμούς.
Στους ανθρώπους με τη νόσο, το ανοσοποιητικό σύστημά τους επιτίθεται στο έλυτρο μυελίνης, ένα προστατευτικό στρώμα κυττάρων γύρω από τα νεύρα, που βοηθά επίσης στην επιτάχυνση της μετάδοσης των ηλεκτρικών σημάτων από τον εγκέφαλο. Όταν η μυελίνη καταστρέφεται, τα νεύρα επίσης υφίστανται βλάβες και τα ηλεκτρικά-νευρικά σήματα διαταράσσονται, με πολλαπλές συνέπειες για τον ασθενή.
Οι υπάρχουσες σήμερα θεραπείες εστιάζονται στην καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος, ώστε να σταματήσει να καταστρέφει την μυελίνη, όμως δεν μπορούν να αναπαράγουν την κατεστραμμένη μυελίνη, κάτι που φαίνεται να καταφέρνει η νέα μέθοδος, με τη βοήθεια των βλαστικών κυττάρων του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού.
Η ομάδα του Φράνκλιν βρήκε τρόπο να ενεργοποιεί τα βλαστικά κύτταρα σε αρουραίους και ποντίκια, ώστε να μετατρέπονται σε κύτταρα παραγωγής μυελίνης. Αν κάτι ανάλογο καταστεί εφικτό να γίνει και στους ανθρώπους μέσω των κατάλληλων φαρμάκων, τότε θα είναι δυνατή η αναγέννηση της μυελίνης από τον ίδιο τον οργανισμό του ασθενούς. Οι βρετανοί επιστήμονες ευελπιστούν ότι στο μέλλον θα καταφέρουν να επιβραδύνουν την εξέλιξη της νόσου, με τελικό στόχο να τη σταματήσουν και να την αναστρέψουν.
«Για τους ανθρώπους με σκλήρυνση κατά πλάκας, αυτή είναι μια από τις πιο σημαντικές ανακαλύψεις τα τελευταία χρόνια. Είναι δύσκολο να εκφραστεί με λόγια πόσο επαναστατική μπορεί να αποδειχθεί αυτή η ανακάλυψη και πόσο ζωτικό είναι να συνεχιστεί η σχετική έρευνα», δήλωσε εκπρόσωπος της βρετανικής Εταιρείας Σκλήρυνσης κατά Πλάκας.
Νέοι ορίζοντες στην προγεννητική διάγνωση
Η Μαρκέλλα Μίκελσεν, Γενετίστρια, Κλινικό Διαγνωστικό Εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας και Kυτταρογενετικής «Genomedica», εξηγεί την δυνατότητα προγεννητικού ελέγχου, ώστε οι γονείς να είναι σίγουροι για την υγεία του εμβρύου τους.
Ο προγεννητικός έλεγχος ρουτίνας που αναφέρεται στη λήψη χοριακών λαχνών ή την αμνιοπαρακέντηση, περιλαμβάνει 2 εξετάσεις: την ταχεία διάγνωση ανευπλοειδιών με τη μοριακή τεχνική QF-PCR (ή FISH) και τον κλασικό καρυότυπο.
Η πρώτη εφαρμογή της ταχείας διάγνωσης ανευπλοειδιών έγινε στα μέσα της δεκαετίας του ’90 με σκοπό τον αποκλεισμό μόνο των φυλετικών ανευπλοειδιών καθώς και των τριών πιο συχνά εμφανιζόμενων ανευπλοειδιών, στα χρωμοσώματα 21 (σύνδρομο Down), 18 (σύνδρομο Edwards) και 13 (σύνδρομο Patau) εντός 24 - 48 ωρών από τη δειγματοληψία.
Το τελικό αποτέλεσμα του προγεννητικού ελέγχου βασίζεται στην ανάλυση του καρυότυπου από κύτταρα καλλιέργειας χοριακών λαχνών ή αμνιακού υγρού.
Ο καρυότυπος παρέχει πληροφορίες και για τα 46 χρωμοσώματα που βρίσκονται σε κάθε κύτταρο και επομένως είναι μία πιο αναλυτική εξέταση συγκριτικά με την ταχεία διάγνωση ανευπλοειδιών με τη μέθοδο QF-PCR. Συγκεκριμένα, ανιχνεύονται ανευπλοειδίες (απουσία ή παρουσία ενός επιπλέον χρωμοσώματος) και στα 22 ζεύγη χρωμοσωμάτων καθώς και στα 2 φυλετικά χρωμοσώματα.
Επιπλέον, μπορούν να εντοπιστούν δομικές αναδιατάξεις των χρωμοσωμάτων οι οποίες είτε έχουν κληρονομηθεί από έναν από τους δύο γονείς (οικογενής δομική αναδιάταξη) είτε είναι de novo (εμφανίζονται για πρώτη φορά στο έμβρυο). Ωστόσο, η ευκρίνεια της μεθόδου του καρυότυπου περιορίζεται από την ποιότητα των χρωμοσωμάτων καθώς και από τη διακριτική ικανότητα του μικροσκοπίου.
Τυπικά, σε δείγμα προγεννητικού ελέγχου, η μικρότερη δομική ανωμαλία που μπορεί να ανιχνευτεί κυμαίνεται μεταξύ 2-5 MB του DNA (1MB = 1.000.000 βάσεις DNA). Ως σύγκριση, το γονίδιο της κυστικής ίνωσης, ένα σχετικά μεγάλο γονίδιο, αποτελείται από περίπου 250.000 βάσεις. Aυτό σημαίνει ότι η μερική ή πλήρης απουσία ενός γονιδίου δεν θα μπορούσε να ανιχνευθεί με τον κλασικό καρυότυπο, ακόμη και αν το φαινοτυπικό αποτέλεσμα μίας τέτοιας γενετικής ασθένειας είναι πολύ σοβαρό. Συμπερασματικά, παρόλο που ο κλασικός καρυότυπος είναι μία σημαντικά πληροφοριακή και οικονομικά προσιτή εξέταση που αφορά το σύνολο των χρωμοσωμάτων, η ευκρίνειά του είναι περιορισμένη.
Στη Genomedica, δίνεται η δυνατότητα περαιτέρω ελέγχου συγκεκριμένων περιοχών του γονιδιώματος με πολύ μεγαλύτερη ευκρίνεια από αυτή του κλασικού καρυότυπου, χρησιμοποιώντας τη διαγνωστική εξέταση MLPA (multiple ligation-dependent probe amplification). Η μέθοδος αυτή βασίζεται στην τεχνολογία DNA και ελέγχει ταυτόχρονα 21 περιοχές του γονιδιώματος (21 σύνδρομα) που συνδέονται με καλά μελετημένα σύνδρομα, υπεύθυνα για το 10% περίπου των παιδιατρικών περιπτώσεων νοητικής υστέρησης όπως τα: Di George, Williams, Smith-Magenis, Prader-Willi, Angelman, κα.
Στην πλειοψηφία τους σχετίζονται με ήπια έως σοβαρή νοητική υστέρηση και ανάλογα με το σύνδρομο με χαρακτηριστικά όπως καρδιακές ανωμαλίες, δυσμορφίες, μικρό προσδόκιμο ζωής, κτλ.
Γίνεται φανερό ότι η σπουδαιότητα εφαρμογής του MLPA στη ρουτίνα της προγεννητικής διάγνωσης έγκειται στο γεγονός ότι η πλειοψηφία των συνδρόμων αυτών δεν είναι ικανά να ανιχνευθούν με τον κλασικό καρυότυπο. Επιπλέον, ΔΕΝ απαιτούνται περαιτέρω εξετάσεις πέρα της αμνιοπαρακέντησης ή της λήψης χοριακών λαχνών, ενώ ταυτόχρονα σημαντικά πλεονεκτήματα της μεθόδου είναι ο σύντομος χρόνος απάντησης και η προσιτή τιμή.
Με τη γενετική τεχνολογία να αναπτύσσεται σε τόσο γρήγορους ρυθμούς, είμαστε πλέον σε θέση να προσφέρουμε διαγνωστικά τεστ που χρησιμοποιούν την τελευταία τεχνολογία στην προσπάθειά μας να εξαλείψουμε τις γενετικές νόσους από τις επόμενες γενεές.
Ο προγεννητικός έλεγχος ρουτίνας που αναφέρεται στη λήψη χοριακών λαχνών ή την αμνιοπαρακέντηση, περιλαμβάνει 2 εξετάσεις: την ταχεία διάγνωση ανευπλοειδιών με τη μοριακή τεχνική QF-PCR (ή FISH) και τον κλασικό καρυότυπο.
Η πρώτη εφαρμογή της ταχείας διάγνωσης ανευπλοειδιών έγινε στα μέσα της δεκαετίας του ’90 με σκοπό τον αποκλεισμό μόνο των φυλετικών ανευπλοειδιών καθώς και των τριών πιο συχνά εμφανιζόμενων ανευπλοειδιών, στα χρωμοσώματα 21 (σύνδρομο Down), 18 (σύνδρομο Edwards) και 13 (σύνδρομο Patau) εντός 24 - 48 ωρών από τη δειγματοληψία.
Το τελικό αποτέλεσμα του προγεννητικού ελέγχου βασίζεται στην ανάλυση του καρυότυπου από κύτταρα καλλιέργειας χοριακών λαχνών ή αμνιακού υγρού.
Ο καρυότυπος παρέχει πληροφορίες και για τα 46 χρωμοσώματα που βρίσκονται σε κάθε κύτταρο και επομένως είναι μία πιο αναλυτική εξέταση συγκριτικά με την ταχεία διάγνωση ανευπλοειδιών με τη μέθοδο QF-PCR. Συγκεκριμένα, ανιχνεύονται ανευπλοειδίες (απουσία ή παρουσία ενός επιπλέον χρωμοσώματος) και στα 22 ζεύγη χρωμοσωμάτων καθώς και στα 2 φυλετικά χρωμοσώματα.
Επιπλέον, μπορούν να εντοπιστούν δομικές αναδιατάξεις των χρωμοσωμάτων οι οποίες είτε έχουν κληρονομηθεί από έναν από τους δύο γονείς (οικογενής δομική αναδιάταξη) είτε είναι de novo (εμφανίζονται για πρώτη φορά στο έμβρυο). Ωστόσο, η ευκρίνεια της μεθόδου του καρυότυπου περιορίζεται από την ποιότητα των χρωμοσωμάτων καθώς και από τη διακριτική ικανότητα του μικροσκοπίου.
Τυπικά, σε δείγμα προγεννητικού ελέγχου, η μικρότερη δομική ανωμαλία που μπορεί να ανιχνευτεί κυμαίνεται μεταξύ 2-5 MB του DNA (1MB = 1.000.000 βάσεις DNA). Ως σύγκριση, το γονίδιο της κυστικής ίνωσης, ένα σχετικά μεγάλο γονίδιο, αποτελείται από περίπου 250.000 βάσεις. Aυτό σημαίνει ότι η μερική ή πλήρης απουσία ενός γονιδίου δεν θα μπορούσε να ανιχνευθεί με τον κλασικό καρυότυπο, ακόμη και αν το φαινοτυπικό αποτέλεσμα μίας τέτοιας γενετικής ασθένειας είναι πολύ σοβαρό. Συμπερασματικά, παρόλο που ο κλασικός καρυότυπος είναι μία σημαντικά πληροφοριακή και οικονομικά προσιτή εξέταση που αφορά το σύνολο των χρωμοσωμάτων, η ευκρίνειά του είναι περιορισμένη.
Στη Genomedica, δίνεται η δυνατότητα περαιτέρω ελέγχου συγκεκριμένων περιοχών του γονιδιώματος με πολύ μεγαλύτερη ευκρίνεια από αυτή του κλασικού καρυότυπου, χρησιμοποιώντας τη διαγνωστική εξέταση MLPA (multiple ligation-dependent probe amplification). Η μέθοδος αυτή βασίζεται στην τεχνολογία DNA και ελέγχει ταυτόχρονα 21 περιοχές του γονιδιώματος (21 σύνδρομα) που συνδέονται με καλά μελετημένα σύνδρομα, υπεύθυνα για το 10% περίπου των παιδιατρικών περιπτώσεων νοητικής υστέρησης όπως τα: Di George, Williams, Smith-Magenis, Prader-Willi, Angelman, κα.
Στην πλειοψηφία τους σχετίζονται με ήπια έως σοβαρή νοητική υστέρηση και ανάλογα με το σύνδρομο με χαρακτηριστικά όπως καρδιακές ανωμαλίες, δυσμορφίες, μικρό προσδόκιμο ζωής, κτλ.
Γίνεται φανερό ότι η σπουδαιότητα εφαρμογής του MLPA στη ρουτίνα της προγεννητικής διάγνωσης έγκειται στο γεγονός ότι η πλειοψηφία των συνδρόμων αυτών δεν είναι ικανά να ανιχνευθούν με τον κλασικό καρυότυπο. Επιπλέον, ΔΕΝ απαιτούνται περαιτέρω εξετάσεις πέρα της αμνιοπαρακέντησης ή της λήψης χοριακών λαχνών, ενώ ταυτόχρονα σημαντικά πλεονεκτήματα της μεθόδου είναι ο σύντομος χρόνος απάντησης και η προσιτή τιμή.
Με τη γενετική τεχνολογία να αναπτύσσεται σε τόσο γρήγορους ρυθμούς, είμαστε πλέον σε θέση να προσφέρουμε διαγνωστικά τεστ που χρησιμοποιούν την τελευταία τεχνολογία στην προσπάθειά μας να εξαλείψουμε τις γενετικές νόσους από τις επόμενες γενεές.
Πριν από τα Χριστούγεννα και την άνοιξη οι χωρισμοί
Όσοι αισθάνονται «αναταράξεις» στις σχέσεις τους, θα πρέπει να έχουν το νου τους, επειδή πλησιάζουν τα Χριστούγεννα και, σύμφωνα με μια νέα πρωτότυπη μελέτη, που αξιοποιεί στοιχεία από χιλιάδες χρήστες του Facebook, είναι ακριβώς αυτή την εποχή του έτους, μαζί με την άνοιξη, που συμβαίνουν οι πιο πολλοί χωρισμοί.
Ο ερευνητής Ντέηβιντ ΜακΚάντλες, σύμφωνα με τη βρετανική «Ντέιλι Μέιλ», μελέτησε πόσο συχνά μέσα στον χρόνο εμφανίζεται η λέξη «χωρισμός», «χώρισα» κλπ. στις ιστοσελίδες των χρηστών του μεγαλύτερου στον κόσμο κοινωνικού δικτύου. Δημιούργησε έτσι ένα γράφημα που αποκαλύπτει ότι μέσα στο έτος υπάρχουν «επικίνδυνες» ημερομηνίες και άλλες «ακίνδυνες», όσον αφορά στον χωρισμό δύο ανθρώπων.
Η περίοδος των δύο πρώτων εβδομάδων του Δεκεμβρίου πριν από τα Χριστούγεννα και οι πρώτες εβδομάδες του Μαρτίου που καταλήγουν στην έναρξη της άνοιξης, είναι τα δύο χρονικά διαστήματα που σημειώνονται οι περισσότεροι χωρισμοί, δηλαδή πριν από δύο μεγάλα χρονικά «ορόσημα», ένα πολιτισμικό (σημαντικότερη γιορτή και αλλαγή έτους) και ένα φυσικό (τέλος χειμώνα και εκκίνηση νέου κύκλου στη φύση).
Ακολουθούν σε συχνότητα χωρισμού δύο άλλες χαρακτηριστικές περίοδοι, η Μέρα του Αγίου Βαλεντίνου και η Πρωταπριλιά. «Επικίνδυνες» επίσης είναι οι πρώτες καλοκαιρινές εβδομάδες στο τέλος Ιουνίου και στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου.
Οι λιγότεροι χωρισμοί μέσα στο έτος γίνονται τον Αύγουστο (οι άνθρωποι ασχολούνται με άλλα πράγματα τότε…), ενώ πολύ «ακίνδυνοι» μήνες είναι επίσης ο Σεπτέμβριος και ο Οκτώβριος. Όμως από τις αρχές Νοεμβρίου αρχίζουν σταδιακά αλλά σταθερά να αυξάνονται συνεχώς οι χωρισμοί και αποκορυφώνονται στα μέσα Δεκεμβρίου.
Μετά, τις δύο τελευταίες εβδομάδες του Δεκεμβρίου, πέφτουν πάλι και μάλιστα απότομα, με συνέπεια κατά τις ίδιες τις μέρες των γιορτών και στην αλλαγή του χρόνου να μην σημειώνονται πολλοί χωρισμοί.
Την μέρα των Χριστουγέννων (25 Δεκεμβρίου) φαίνεται πως συμβαίνουν οι λιγότεροι χωρισμοί του έτους.
Ο ερευνητής Ντέηβιντ ΜακΚάντλες, σύμφωνα με τη βρετανική «Ντέιλι Μέιλ», μελέτησε πόσο συχνά μέσα στον χρόνο εμφανίζεται η λέξη «χωρισμός», «χώρισα» κλπ. στις ιστοσελίδες των χρηστών του μεγαλύτερου στον κόσμο κοινωνικού δικτύου. Δημιούργησε έτσι ένα γράφημα που αποκαλύπτει ότι μέσα στο έτος υπάρχουν «επικίνδυνες» ημερομηνίες και άλλες «ακίνδυνες», όσον αφορά στον χωρισμό δύο ανθρώπων.
Η περίοδος των δύο πρώτων εβδομάδων του Δεκεμβρίου πριν από τα Χριστούγεννα και οι πρώτες εβδομάδες του Μαρτίου που καταλήγουν στην έναρξη της άνοιξης, είναι τα δύο χρονικά διαστήματα που σημειώνονται οι περισσότεροι χωρισμοί, δηλαδή πριν από δύο μεγάλα χρονικά «ορόσημα», ένα πολιτισμικό (σημαντικότερη γιορτή και αλλαγή έτους) και ένα φυσικό (τέλος χειμώνα και εκκίνηση νέου κύκλου στη φύση).
Ακολουθούν σε συχνότητα χωρισμού δύο άλλες χαρακτηριστικές περίοδοι, η Μέρα του Αγίου Βαλεντίνου και η Πρωταπριλιά. «Επικίνδυνες» επίσης είναι οι πρώτες καλοκαιρινές εβδομάδες στο τέλος Ιουνίου και στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου.
Οι λιγότεροι χωρισμοί μέσα στο έτος γίνονται τον Αύγουστο (οι άνθρωποι ασχολούνται με άλλα πράγματα τότε…), ενώ πολύ «ακίνδυνοι» μήνες είναι επίσης ο Σεπτέμβριος και ο Οκτώβριος. Όμως από τις αρχές Νοεμβρίου αρχίζουν σταδιακά αλλά σταθερά να αυξάνονται συνεχώς οι χωρισμοί και αποκορυφώνονται στα μέσα Δεκεμβρίου.
Μετά, τις δύο τελευταίες εβδομάδες του Δεκεμβρίου, πέφτουν πάλι και μάλιστα απότομα, με συνέπεια κατά τις ίδιες τις μέρες των γιορτών και στην αλλαγή του χρόνου να μην σημειώνονται πολλοί χωρισμοί.
Την μέρα των Χριστουγέννων (25 Δεκεμβρίου) φαίνεται πως συμβαίνουν οι λιγότεροι χωρισμοί του έτους.
Εθνικό σχέδιο δράσης για τον καρκίνο
Περισσότερο από 30% των καρκίνων μπορεί να προληφθεί, σύμφωνα με φετινά στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Με άξονα την πληροφορία αυτή, το υπουργείο Υγείας παρουσίασε το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τον Καρκίνο, που αφορά την περίοδο 2011-2015.
Σκοπός του σχεδίου είναι να συμβάλει στην ευρύτερη συνειδητοποίηση ότι ο καρκίνος αποτελεί μία χρόνια και συχνά ιάσιμη νόσο και αφετέρου να συντελέσει καθοριστικά στην αποτελεσματική πρόληψη και αντιμετώπισή της.
Η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου, που συνιστά κυρίως αποστολή των υπηρεσιών πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, είναι προτεραιότητα για τους συντάκτες του Σχεδίου. Ο υπουργός Υγείας, Ανδρέας Λοβέρδος, στην ομιλία του στο Ζάππειο, όπου παρουσιάστηκε το Σχέδιο, τόνισε ότι «παρότι είμαστε η έκτη χώρα σε δαπάνες υγείας συγκριτικά με τον πληθυσμό μας, εξακολουθούμε να μην είμαστε ευχαριστημένοι με τις υπηρεσίες, που παρέχονται στον πολίτη». Μάλιστα, σε μία γενικότερη αναφορά, σημείωσε ότι «η επόμενη αναθεώρηση πρέπει να αφορά ζητήματα Δικαιοσύνης, καθώς τα πράγματα είναι αδύνατο να προχωρήσουν σε οποιονδήποτε τομέα και όχι μόνο στην Υγεία, εάν γίνονται συνεχώς ενστάσεις από τρίτους».
Το πιο σημαντικό, σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας, είναι να μειωθεί η έκθεση του πληθυσμού στους γνωστούς παράγοντες κινδύνου, που ευθύνονται για τον καρκίνο, αλλά και να αυξηθούν τα προγράμματα ομαδικού και ατομικού προσυμπτωματικού ελέγχου για συγκεκριμένα είδη καρκίνου. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στη βελτίωση των υπηρεσιών αντιμετώπισης του διαγνωσμένου καρκίνου αλλά και την πρόσβαση στις θεραπείες.
Το σχέδιο προβλέπει συγκεκριμένες δράσεις, όπως:
• Ανάπτυξη θεσμικού πλαισίου για την κατ' οίκον νοσηλεία και τη λειτουργία ξενώνων ασθενών τελικού σταδίου.
• Συμβουλευτική και παρηγορητική - ανακουφιστική στήριξη.
• Ανάπτυξη ξενώνων τελικού σταδίου.
• Ανάπτυξη συστήματος επανελέγχου των ογκολογικών ασθενών για την έγκαιρη διάγνωση των μεταστάσεων.
• Δημιουργία μεικτών ξενώνων φιλοξενίας ασθενών, που υποβάλλονται σε θεραπεία και των συγγενών τους.
• Δημιουργία ενιαίου θεσμικού πλαισίου και οδηγού παροχών και δικαιωμάτων των ασθενών με καρκίνο.
• Βελτίωση του θεσμικού πλαισίου και ενίσχυση των μηχανισμών εργασιακής και κοινωνικής επανένταξης για ασθενείς με καρκίνο (νοσούντες ή αποθεραπευθέντες).
• Δημιουργία - Ενίσχυση Μηχανισμών Ψυχο-Κοινωνικής Υποστήριξης Οικογενειών Καρκινοπαθών (νοσούντες ή αποθεραπευθέντες) ιδιαίτερα αναφορικά με τις κακοήθεις νεοπλασίες της παιδικής ηλικίας
Η υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης εκτιμάται ότι θα συντελέσει:
• Στη μείωση -μακροπρόθεσμα- του αριθμού των νέων περιπτώσεων καρκίνου και της βαρύτητας της νόσου.
• Στην αύξηση της επιβίωσης και των ποιοτικά χρόνιων ζωής των νοσούντων από καρκίνο.
• Στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πασχόντων, αλλά και της οικογένειάς τους.
• Στη μείωση του κοινωνικού κόστους της νόσου.
Εκτιμάται ότι το κοινωνικό κόστος του καρκίνου είναι δυσβάστακτο, πλήττει καίρια την κοινωνική ανάπτυξη και ευημερία και δοκιμάζει την κοινωνική συνοχή.
Το Σχέδιο στοχεύει σε προληπτικές παρεμβάσεις, που αφορούν γνωστούς παράγοντες κινδύνου, όπως το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ, η διατροφή, η παχυσαρκία και η έλλειψη σωματικής άσκησης.
Σημειώνεται ότι στις περισσότερες χώρες του κόσμου, όπως και στην Ελλάδα, ο καρκίνος αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου μετά τα καρδιαγγειακά νοσήματα (IARC 2008).
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, η θνησιμότητα από καρκίνο παραμένει γενικά χαμηλότερη απ' ό,τι στις υπόλοιπες ανεπτυγμένες χώρες (OECD 2007). Μεταξύ των 34 χωρών-μελών του ΟΟΣΑ, το 2004 η κατατασσόταν στη 19η θέση, ως προς τη θνησιμότητα τους άνδρες και στην 23η στις γυναίκες.
Σκοπός του σχεδίου είναι να συμβάλει στην ευρύτερη συνειδητοποίηση ότι ο καρκίνος αποτελεί μία χρόνια και συχνά ιάσιμη νόσο και αφετέρου να συντελέσει καθοριστικά στην αποτελεσματική πρόληψη και αντιμετώπισή της.
Η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου, που συνιστά κυρίως αποστολή των υπηρεσιών πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, είναι προτεραιότητα για τους συντάκτες του Σχεδίου. Ο υπουργός Υγείας, Ανδρέας Λοβέρδος, στην ομιλία του στο Ζάππειο, όπου παρουσιάστηκε το Σχέδιο, τόνισε ότι «παρότι είμαστε η έκτη χώρα σε δαπάνες υγείας συγκριτικά με τον πληθυσμό μας, εξακολουθούμε να μην είμαστε ευχαριστημένοι με τις υπηρεσίες, που παρέχονται στον πολίτη». Μάλιστα, σε μία γενικότερη αναφορά, σημείωσε ότι «η επόμενη αναθεώρηση πρέπει να αφορά ζητήματα Δικαιοσύνης, καθώς τα πράγματα είναι αδύνατο να προχωρήσουν σε οποιονδήποτε τομέα και όχι μόνο στην Υγεία, εάν γίνονται συνεχώς ενστάσεις από τρίτους».
Το πιο σημαντικό, σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας, είναι να μειωθεί η έκθεση του πληθυσμού στους γνωστούς παράγοντες κινδύνου, που ευθύνονται για τον καρκίνο, αλλά και να αυξηθούν τα προγράμματα ομαδικού και ατομικού προσυμπτωματικού ελέγχου για συγκεκριμένα είδη καρκίνου. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στη βελτίωση των υπηρεσιών αντιμετώπισης του διαγνωσμένου καρκίνου αλλά και την πρόσβαση στις θεραπείες.
Το σχέδιο προβλέπει συγκεκριμένες δράσεις, όπως:
• Ανάπτυξη θεσμικού πλαισίου για την κατ' οίκον νοσηλεία και τη λειτουργία ξενώνων ασθενών τελικού σταδίου.
• Συμβουλευτική και παρηγορητική - ανακουφιστική στήριξη.
• Ανάπτυξη ξενώνων τελικού σταδίου.
• Ανάπτυξη συστήματος επανελέγχου των ογκολογικών ασθενών για την έγκαιρη διάγνωση των μεταστάσεων.
• Δημιουργία μεικτών ξενώνων φιλοξενίας ασθενών, που υποβάλλονται σε θεραπεία και των συγγενών τους.
• Δημιουργία ενιαίου θεσμικού πλαισίου και οδηγού παροχών και δικαιωμάτων των ασθενών με καρκίνο.
• Βελτίωση του θεσμικού πλαισίου και ενίσχυση των μηχανισμών εργασιακής και κοινωνικής επανένταξης για ασθενείς με καρκίνο (νοσούντες ή αποθεραπευθέντες).
• Δημιουργία - Ενίσχυση Μηχανισμών Ψυχο-Κοινωνικής Υποστήριξης Οικογενειών Καρκινοπαθών (νοσούντες ή αποθεραπευθέντες) ιδιαίτερα αναφορικά με τις κακοήθεις νεοπλασίες της παιδικής ηλικίας
Η υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης εκτιμάται ότι θα συντελέσει:
• Στη μείωση -μακροπρόθεσμα- του αριθμού των νέων περιπτώσεων καρκίνου και της βαρύτητας της νόσου.
• Στην αύξηση της επιβίωσης και των ποιοτικά χρόνιων ζωής των νοσούντων από καρκίνο.
• Στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πασχόντων, αλλά και της οικογένειάς τους.
• Στη μείωση του κοινωνικού κόστους της νόσου.
Εκτιμάται ότι το κοινωνικό κόστος του καρκίνου είναι δυσβάστακτο, πλήττει καίρια την κοινωνική ανάπτυξη και ευημερία και δοκιμάζει την κοινωνική συνοχή.
Το Σχέδιο στοχεύει σε προληπτικές παρεμβάσεις, που αφορούν γνωστούς παράγοντες κινδύνου, όπως το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ, η διατροφή, η παχυσαρκία και η έλλειψη σωματικής άσκησης.
Σημειώνεται ότι στις περισσότερες χώρες του κόσμου, όπως και στην Ελλάδα, ο καρκίνος αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου μετά τα καρδιαγγειακά νοσήματα (IARC 2008).
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, η θνησιμότητα από καρκίνο παραμένει γενικά χαμηλότερη απ' ό,τι στις υπόλοιπες ανεπτυγμένες χώρες (OECD 2007). Μεταξύ των 34 χωρών-μελών του ΟΟΣΑ, το 2004 η κατατασσόταν στη 19η θέση, ως προς τη θνησιμότητα τους άνδρες και στην 23η στις γυναίκες.
Οι παντρεμένοι έχουν καλύτερη συμπεριφορά
Μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα έρχεται να επιβεβαιώσει την αντίληψη ότι οι παντρεμένοι άνδρες, τείνουν να έχουν λιγότερες παραβατικές και αντικοινωνικές συμπεριφορές από τους ανύπαντρους.
Οι ερευνητές, υπό την καθηγήτρια ψυχολογίας Αλεξάντρα Μπαρτ του πολιτειακού πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό ψυχιατρικής "Archives of General Psychiatry" του Αμερικανικού Ιατρικού Συλλόγου, σύμφωνα με το πρακτορείο Ρόιτερ, διαπίστωσαν ότι αφενός οι λιγότερο αντικοινωνικοί άνδρες είναι πιθανότερο να παντρευτούν μέχρι τα 30 τους σε σχέση με τους περισσότερο αντικοινωνικούς, αφετέρου, από τη στιγμή που παντρεύονται, ο γάμος "φρενάρει" περαιτέρω την όποια αντικοινωνική συμπεριφορά τους.
Η μελέτη είναι η πρώτη που μελέτησε τις συνέπειες του γάμου στην αντικοινωνική συμπεριφορά, αξιοποιώντας δείγματα γενετικού υλικού από διδύμους προκειμένου να απομονώσει τυχόν επίδραση των γονιδίων στη συμπεριφορά των ατόμων, σε σχέση με την επίδραση του κοινωνικού περιβάλλοντος. Οι ερευνητές επί 12 χρόνια εξέτασαν δεδομένα από 289 ζεύγη διδύμων ανδρών σε διάφορες χρονικές στιγμές, όταν ήσαν 17, 20, 24 και 29 ετών.
Οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι άνδρες με χαμηλότερα επίπεδα αντικοινωνικής συμπεριφοράς στις ηλικίες των 17 και 20 ετών ήταν πιθανότερο να έχουν παντρευτεί μέχρι τα 29 τους. Στη συνέχεια, μετά το γάμο, τα ποσοστά αντικοινωνικής συμπεριφοράς μεταξύ των παντρεμένων μειώθηκαν κι άλλο, ενώ των διδύμων αδελφών τους που είχαν μείνει ανύπαντροι, η αντικοινωνική συμπεριφορά δεν είχε μειωθεί ανάλογα.
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι ο γάμος επιδρά σε μεγάλο βαθμό έμμεσα, καθώς, για παράδειγμα, αυξάνει την ικανότητα δημιουργίας δεσμών με άλλους ανθρώπους ή μειώνει τον χρόνο που ένας άνδρας μπορεί πια να περάσει με τους παλιούς φίλους του (και τις…κακές επιρροές τους).
Όσο πιο πετυχημένος είναι ένας γάμος, τόσο πιο μεγάλη φαίνεται να είναι η επίδραση στη βελτίωση της συμπεριφοράς ενός άνδρα (λιγότερη τάση για παραβατικότητα-εγκληματικότητα, λιγότερα ψέματα, λιγότερη επιθετικότητα, λιγότερη κατανάλωση αλκοόλ και ξενύχτια, περισσότερες τύψεις για κάποια κακή συμπεριφορά κ.α.). Σύμφωνα με τους ερευνητές, οι παντρεμένοι συνειδητοποιούν ότι «έχουν πλέον περισσότερα να χάσουν», αν συνεχίσουν την παλιά αντικοινωνική συμπεριφορά τους.
Δεν είναι σαφές αν κάτι ανάλογο συμβαίνει στις γυναίκες, όπως είπε η Μπαρτ, καθώς εξ αρχής αυτές είναι λιγότερο πιθανό να έχουν αντικοινωνικές συμπεριφορές. Προηγούμενες έρευνες έχουν συμπεράνει ότι οι παντρεμένοι εν γένει έχουν κι άλλα συγκριτικά πλεονεκτήματα σε σχέση με τους ανύπαντρους, όπως καλύτερη υγεία, μακροβιότερη ζωή, λιγότερη κατάθλιψη κ.α.
Οι ερευνητές, υπό την καθηγήτρια ψυχολογίας Αλεξάντρα Μπαρτ του πολιτειακού πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό ψυχιατρικής "Archives of General Psychiatry" του Αμερικανικού Ιατρικού Συλλόγου, σύμφωνα με το πρακτορείο Ρόιτερ, διαπίστωσαν ότι αφενός οι λιγότερο αντικοινωνικοί άνδρες είναι πιθανότερο να παντρευτούν μέχρι τα 30 τους σε σχέση με τους περισσότερο αντικοινωνικούς, αφετέρου, από τη στιγμή που παντρεύονται, ο γάμος "φρενάρει" περαιτέρω την όποια αντικοινωνική συμπεριφορά τους.
Η μελέτη είναι η πρώτη που μελέτησε τις συνέπειες του γάμου στην αντικοινωνική συμπεριφορά, αξιοποιώντας δείγματα γενετικού υλικού από διδύμους προκειμένου να απομονώσει τυχόν επίδραση των γονιδίων στη συμπεριφορά των ατόμων, σε σχέση με την επίδραση του κοινωνικού περιβάλλοντος. Οι ερευνητές επί 12 χρόνια εξέτασαν δεδομένα από 289 ζεύγη διδύμων ανδρών σε διάφορες χρονικές στιγμές, όταν ήσαν 17, 20, 24 και 29 ετών.
Οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι άνδρες με χαμηλότερα επίπεδα αντικοινωνικής συμπεριφοράς στις ηλικίες των 17 και 20 ετών ήταν πιθανότερο να έχουν παντρευτεί μέχρι τα 29 τους. Στη συνέχεια, μετά το γάμο, τα ποσοστά αντικοινωνικής συμπεριφοράς μεταξύ των παντρεμένων μειώθηκαν κι άλλο, ενώ των διδύμων αδελφών τους που είχαν μείνει ανύπαντροι, η αντικοινωνική συμπεριφορά δεν είχε μειωθεί ανάλογα.
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι ο γάμος επιδρά σε μεγάλο βαθμό έμμεσα, καθώς, για παράδειγμα, αυξάνει την ικανότητα δημιουργίας δεσμών με άλλους ανθρώπους ή μειώνει τον χρόνο που ένας άνδρας μπορεί πια να περάσει με τους παλιούς φίλους του (και τις…κακές επιρροές τους).
Όσο πιο πετυχημένος είναι ένας γάμος, τόσο πιο μεγάλη φαίνεται να είναι η επίδραση στη βελτίωση της συμπεριφοράς ενός άνδρα (λιγότερη τάση για παραβατικότητα-εγκληματικότητα, λιγότερα ψέματα, λιγότερη επιθετικότητα, λιγότερη κατανάλωση αλκοόλ και ξενύχτια, περισσότερες τύψεις για κάποια κακή συμπεριφορά κ.α.). Σύμφωνα με τους ερευνητές, οι παντρεμένοι συνειδητοποιούν ότι «έχουν πλέον περισσότερα να χάσουν», αν συνεχίσουν την παλιά αντικοινωνική συμπεριφορά τους.
Δεν είναι σαφές αν κάτι ανάλογο συμβαίνει στις γυναίκες, όπως είπε η Μπαρτ, καθώς εξ αρχής αυτές είναι λιγότερο πιθανό να έχουν αντικοινωνικές συμπεριφορές. Προηγούμενες έρευνες έχουν συμπεράνει ότι οι παντρεμένοι εν γένει έχουν κι άλλα συγκριτικά πλεονεκτήματα σε σχέση με τους ανύπαντρους, όπως καλύτερη υγεία, μακροβιότερη ζωή, λιγότερη κατάθλιψη κ.α.
Τα βιολογικά προϊόντα στην Ελλάδα
Από τα ράφια των σούπερ μάρκετ μέχρι τις λαϊκές αγορές και τους «πράσινους» ξενώνες, τα προϊόντα με οικολογική ετικέτα κερδίζουν διαρκώς πόντους, καθώς όλο και περισσότεροι καταναλωτές τα προτιμούν, παρά το γεγονός ότι είναι ακριβότερα από τα συμβατικά.
Έτσι, οι Έλληνες καταναλωτές, παρότι -λόγω οικονομικής κρίσης- έχουν περιορίσει τα έξοδά τους και στο σούπερ μάρκετ, δείχνουν σταθερή προτίμηση στην κατανάλωση ποιοτικών τροφίμων, δεδομένης της ανησυχίας για το αν αυτό που τρώμε, είναι πραγματικά ασφαλές, της διάθεσης αναζήτησης της γεύσης και της ποιότητας, όσο και της επιθυμίας και ανάγκης να διατηρηθεί καθαρό το περιβάλλον.
• Είναι, όμως, πράγματι πιο υγιεινά και θρεπτικά, τα προϊόντα βιολογικής καλλιέργειας;
• Πόσο αποτελεσματικοί είναι οι έλεγχοι για την αυθεντικότητά τους;
• Και για ποιο λόγο παραμένουν πιο ακριβά από τα συμβατικά προϊόντα;
Βιολογικά προϊόντα ονομάζονται τα προϊόντα εκείνα, που προέρχονται από βιολογική καλλιέργεια ή εκτροφή ζώων, δηλαδή από διαδικασίες που ακολουθούν τη φυσική πορεία παραγωγής χωρίς παρεμβάσεις με τη χρήση φυτοφαρμάκων ή άλλων χημικών ουσιών.
Με πλούσια και φυσική γεύση, τα βιολογικά προϊόντα διακρίνονται για την υψηλή περιεκτικότητά τους σε φυσικές βιταμίνες και ιχνοστοιχεία, ενώ τα θρεπτικά συστατικά τους, μεταβολίζονται και απορροφώνται καλύτερα από τον οργανισμό.
Η βιολογική καλλιέργεια είναι ένα ολοκληρωμένο σύστημα παραγωγής και διαχείρισης αγροτικών προϊόντων, που προστατεύει το περιβάλλον σε όλα τα στάδια διαχείρισης του οικοσυστήματος, προστατεύοντας ταυτόχρονα την υγεία των καταναλωτών. Για να χαρακτηριστεί βιολογικό ένα προϊόν, πρέπει να πληρεί πολύ συγκεκριμένες προϋποθέσεις σε όλα τα στάδια της παραγωγής.
Στη βιολογική καλλιέργεια δεν επιτρέπεται η χρήση χημικών φυτοφαρμάκων, λιπασμάτων, εντομοκτόνων, μυκητοκτόνων κ.α. Στη μεταποίηση βιολογικών προϊόντων δεν επιτρέπεται η χρήση ενισχυτικών γεύσης, συντηρητικών και χρωστικών ουσιών, που προέρχονται από χημική διεργασία, αλλά χρησιμοποιούνται φυσικές ουσίες.
Στην ζωική εκτροφή δεν επιτρέπεται η χρήση ορμονών και αντιβιοτικών, ενώ οι ζωοτροφές υποχρεωτικά πρέπει να προέρχονται από βιολογικές καλλιέργειες. Εξυπακούεται ότι δεν επιτρέπεται και η χρήση μεταλλαγμένων ουσιών σε κάθε είδους βιολογική παραγωγή. Άλλωστε, ο συνεχής έλεγχος αυτών των σταδίων αποτελεί και τον βασικό λόγο για την αυξημένη διατροφική ασφάλεια, που προσφέρει το τελικό προϊόν, το οποίο καταλήγει στο τραπέζι.
Στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται έντεκα οργανισμοί ελέγχου και πιστοποίησης βιολογικών προϊόντων, οι οποίοι ακολουθούν τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Η αξιοπιστία των βιολογικών προϊόντων στηρίζεται σε ένα αυστηρό σύστημα ελέγχου και πιστοποίησης, που περιγράφεται στον νόμο 2092/91 και 1804/99 της Ευρωπαϊκής Ένωσης και κάθε βιοκαλλιεργητής είναι υποχρεωμένος να τον εφαρμόζει.
Σύμφωνα με το σύστημα αυτό, ένας παραγωγός ελέγχεται σε όλα τα στάδια της παραγωγής έως και την διάθεση της. Γεωπόνοι διενεργούν ελέγχους στα κτήματα, ενώ ειδικές αναλύσεις κατά τη διάρκεια της καλλιέργειας, της συγκομιδής και της τυποποίησης, πιστοποιούν ότι τηρούνται οι απαραίτητοι κανόνες.
Για να χαρακτηριστεί ένα προϊόν βιολογικό, πρέπει να είναι το αποτέλεσμα βιολογικής καλλιέργειας τουλάχιστον για τρία χρόνια και να φέρει την κατάλληλη σήμανση στη συσκευασία του, δηλαδή το όνομα του οργανισμού και τον κωδικό πιστοποίησης του. Φυσικά, στη βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία απαγορεύεται η χρήση γενετικά τροποποιημένων υλικών.
Στην Ελλάδα, με τα προϊόντα βιολογικής καλλιέργειας ασχολούνται 23.665 παραγωγοί, 1.541 μεταποιητές και έντεκα εισαγωγείς.
Συνολικά, η έκταση της ελληνικής γης, στην οποία αναπτύσσονται δράσεις βιολογικής παραγωγής ανέρχεται σε 3,231 εκατ. στρέμματα, εκ των οποίων 1,556 εκατ. στεμ. είναι βοσκότοποι.
Σύμφωνα με την καταγραφή του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, το 2009 τα ζώα βιολογικής παραγωγής ήταν βοοειδή 28.618, πρόβατα 499.000, αίγες 309.060, χοίροι 54.631, πουλερικά 266.182 και μέλισσες 14.302.
Η Ελλάδα, αν και τα τελευταία χρόνια έχει στραφεί στην κατανάλωση βιολογικών προϊόντων, υστερεί κατά πολύ καθώς σύμφωνα με στοιχεία της ΕΕ, στη χώρα ο μέσος όρος κατανάλωσης είναι 5,4 ευρώ κατά κεφαλήν, όταν ο μέσος όρος της Ευρώπης των 15 είναι 36 ευρώ, ενώ σε Γερμανία, Αυστρία και Δανία το ποσό κατανάλωσης κατά κεφαλήν φτάνει τα 80 ευρώ.
Αυτό δείχνει ότι στην Ελλάδα υπάρχουν πολλές δυνατότητες ανάπτυξης της αγοράς.
Εξάλλου, η αύξηση της κατανάλωσης βιολογικών προϊόντων τα τελευταία χρόνια έχει μικρύνει την ψαλίδα των τιμών βιολογικών, αλλά και συμβατικών προϊόντων. Έτσι, η αγορά βιολογικών προϊόντων το 2009 αυξήθηκε κατά 6%, ενώ τα προηγούμενα χρόνια η αύξηση έφτανε το 25%.
Η μείωση του ρυθμού ανάπτυξης οφείλεται στην οικονομική κρίση, αλλά και στο γεγονός ότι τα προηγούμενα χρόνια οι ρυθμοί ανάπτυξης «κάλπαζαν» στο 25 με 30% ετησίως.
Σημαντική είναι και η παρουσία των λαϊκών αγορών βιολογικών προϊόντων, θεσμός που στην Ελλάδα είναι πολύ πετυχημένος, καθώς εκεί βρίσκει ο καταναλωτής φρέσκα προϊόντα σε καλές τιμές.
Ωστόσο, η αγορά βιολογικών προϊόντων είναι σε πολύ αρχικό στάδιο και υπάρχουν τεράστιες δυνατότητες ανάπτυξης.
Μεγάλα είναι τα περιθώρια ανάπτυξης, τόσο στον πρωτογενή τομέα, όσο και στη μεταποίηση, καθώς μόνον ποσοστό 30% των βιολογικών προϊόντων, που καταναλώνονται στην Ελλάδα, παράγονται και στα εδάφη της, κι αυτά είναι κυρίως φρούτα και λαχανικά. Το υπόλοιπο 70% εισάγεται, καθώς ο δευτερογενής τομέας στην Ελλάδα δεν είναι τόσο αναπτυγμένος.
Μιλώντας στο Aθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων η υπεύθυνη διαχείρισης ποιότητας της Biohellas, Μαρία Κορνάρου, σημειώνει ότι «στη χώρα μας υπάρχουν ζώνες βιολογικής καλλιέργειας και τηρούνται οι προβλεπόμενες αποστάσεις από τις συμβατικές καλλιέργειες» και προθέτει ότι «αν στην περιοχή υπάρχει ρυάκι, ή ποτάμι, τότε αυτή θεωρείται ζώνη βιολογικής καλλιέργειας, εκτός αν προκύψει πρόβλημα μόλυνσης των υδάτων, οπότε γίνονται ειδικοί έλεγχοι. Ειδικά συνεργεία διενεργούν μία φορά τον χρόνο ελέγχους στις καλλιέργειες». Καταλήγει πως από τις εταιρίες πιστοποίησης δεν υπάρχει καμία ανοχή.
Ο γενικός διευθυντής της ΔΗΩ, Σπύρος Σγούρος, λέει στο Aθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων ότι τα τελευταία χρόνια υπάρχει στασιμότητα στις βιολογικές καλλιέργειες και εκφράζει την εκτίμηση ότι από το 2010 και μετά, θα παρατηρείται μείωση των παραγωγών, που ασχολούνται με τις βιολογικές καλλιέργειες. Εξηγεί ότι «αυτό οφείλεται στο ότι από το 2006 και μετά κανένα πρόγραμμα επιδότησης δεν έχει "τρέξει" για την ενίσχυση της βιολογικής παραγωγής, οπότε πολλοί παραγωγοί θα εγκαταλείψουν τις βιολογικές καλλιέργειες, ενώ δεν υπάρχει ενδιαφέρον από νέους καλλιεργητές να ασχοληθούν.
Πρέπει οι καλλιεργητές βιολογικών προϊόντων να ενταχθούν σε προγράμματα επιδοτήσεων, ώστε να αυξηθεί και η ανταγωνιστικότητα σε σχέση με τα προϊόντα που παράγονται στο εξωτερικό».
Πάντως, είναι καθησυχαστικός σε ό,τι αφορά τους παραβάτες, λέγοντας ότι μόνον ένα ποσοστό 2 με 3% αυτών που συμμετέχουν στα προγράμματα βιολογικής καλλιέργειας παραβαίνουν τους κανονισμούς και σημειώνοντας ότι, πολλές φορές, οι παραβάσεις γίνονται εξαιτίας της άγνοιας και της έλλειψης εξειδικευμένων γεωπόνων.
«Να γίνει σοβαρή ενημέρωση και εκπαίδευση των αγροτών, καθώς καλούνται να κάνουν βιολογικές καλλιέργειες χωρίς να γνωρίζουν τι είναι αυτό και πώς γίνεται», τονίζει και προσθέτει ότι πρέπει να ενταχθούν μαθήματα βιολογικής καλλιέργειας στα πανεπιστήμια, ώστε οι γεωπόνοι να γνωρίζουν το αντικείμενο και να μπορούν να βοηθήσουν πραγματικά τους αγρότες.
Λέει, τέλος, ότι «τα βιολογικά προϊόντα πρέπει να μπουν στα νοσοκομεία και τα σχολεία. Επειδή ποιοτικά είναι καλύτερα προϊόντα, αλλά και για να τα γνωρίσει ο κόσμος και να μεγαλώσει η αγορά».
Μία από τις εταιρίες, που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή και εισαγωγή βιολογικών προϊόντων είναι και η ελληνική εταιρία TerraNostrum.
Όπως τονίζει στο Aθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο εκπρόσωπος της εταιρίας Απόστολος Σπυρόπουλος «η αγορά των βιολογικών προϊόντων δεν είναι μόδα, αλλά ανάγκη μερίδας ανθρώπων που έχει διαφορετικές ανησυχίες και ψάχνουν τα προϊόντα διατροφής τους. Έτσι, η αγορά των βιολογικών προϊόντων απευθύνεται σε ένα συγκεκριμένο κοινό, σε αυτό που θα ξοδέψει κάτι παραπάνω για μια καλύτερη ποιότητα στη διατροφή του».
Αναφερόμενος στους ρυθμούς ανάπτυξης της αγοράς βιολογικών προϊόντων, ο κ. Σπυρόπουλος λέει ότι «η κρίση αποτρέπει τον κόσμο από το να πληρώσει κάτι παραπάνω, ακόμη και για τη διατροφή του, έτσι, ενώ οι ρυθμοί ανάπτυξης της αγοράς βιολογικών προϊόντων κάλπαζε τα τελευταία χρόνια, φέτος βλέπουμε στασιμότητα με μία μικρή ανοδική τάση», προσθέτοντας ότι η βιολογική αγορά είναι ανερχόμενη αγορά. «Είναι απαιτητική αγορά, αλλά όχι φθίνουσα, υπάρχει μεγάλο περιθώριο ανάπτυξης και αυτό θα γίνεται ακόμη μεγαλύτερο όσο τα διάφορα διατροφικά σκάνδαλα θα είναι πιο συχνά», σημειώνει.
Αναφερόμενος στους οργανισμούς ελέγχου και πιστοποίησης, που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, τονίζει πως «είναι δυσκίνητες και πολλές φορές δεν είναι τόσο αυστηρές όσο θα έπρεπε».
Έτσι, οι Έλληνες καταναλωτές, παρότι -λόγω οικονομικής κρίσης- έχουν περιορίσει τα έξοδά τους και στο σούπερ μάρκετ, δείχνουν σταθερή προτίμηση στην κατανάλωση ποιοτικών τροφίμων, δεδομένης της ανησυχίας για το αν αυτό που τρώμε, είναι πραγματικά ασφαλές, της διάθεσης αναζήτησης της γεύσης και της ποιότητας, όσο και της επιθυμίας και ανάγκης να διατηρηθεί καθαρό το περιβάλλον.
• Είναι, όμως, πράγματι πιο υγιεινά και θρεπτικά, τα προϊόντα βιολογικής καλλιέργειας;
• Πόσο αποτελεσματικοί είναι οι έλεγχοι για την αυθεντικότητά τους;
• Και για ποιο λόγο παραμένουν πιο ακριβά από τα συμβατικά προϊόντα;
Βιολογικά προϊόντα ονομάζονται τα προϊόντα εκείνα, που προέρχονται από βιολογική καλλιέργεια ή εκτροφή ζώων, δηλαδή από διαδικασίες που ακολουθούν τη φυσική πορεία παραγωγής χωρίς παρεμβάσεις με τη χρήση φυτοφαρμάκων ή άλλων χημικών ουσιών.
Με πλούσια και φυσική γεύση, τα βιολογικά προϊόντα διακρίνονται για την υψηλή περιεκτικότητά τους σε φυσικές βιταμίνες και ιχνοστοιχεία, ενώ τα θρεπτικά συστατικά τους, μεταβολίζονται και απορροφώνται καλύτερα από τον οργανισμό.
Η βιολογική καλλιέργεια είναι ένα ολοκληρωμένο σύστημα παραγωγής και διαχείρισης αγροτικών προϊόντων, που προστατεύει το περιβάλλον σε όλα τα στάδια διαχείρισης του οικοσυστήματος, προστατεύοντας ταυτόχρονα την υγεία των καταναλωτών. Για να χαρακτηριστεί βιολογικό ένα προϊόν, πρέπει να πληρεί πολύ συγκεκριμένες προϋποθέσεις σε όλα τα στάδια της παραγωγής.
Στη βιολογική καλλιέργεια δεν επιτρέπεται η χρήση χημικών φυτοφαρμάκων, λιπασμάτων, εντομοκτόνων, μυκητοκτόνων κ.α. Στη μεταποίηση βιολογικών προϊόντων δεν επιτρέπεται η χρήση ενισχυτικών γεύσης, συντηρητικών και χρωστικών ουσιών, που προέρχονται από χημική διεργασία, αλλά χρησιμοποιούνται φυσικές ουσίες.
Στην ζωική εκτροφή δεν επιτρέπεται η χρήση ορμονών και αντιβιοτικών, ενώ οι ζωοτροφές υποχρεωτικά πρέπει να προέρχονται από βιολογικές καλλιέργειες. Εξυπακούεται ότι δεν επιτρέπεται και η χρήση μεταλλαγμένων ουσιών σε κάθε είδους βιολογική παραγωγή. Άλλωστε, ο συνεχής έλεγχος αυτών των σταδίων αποτελεί και τον βασικό λόγο για την αυξημένη διατροφική ασφάλεια, που προσφέρει το τελικό προϊόν, το οποίο καταλήγει στο τραπέζι.
Στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται έντεκα οργανισμοί ελέγχου και πιστοποίησης βιολογικών προϊόντων, οι οποίοι ακολουθούν τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Η αξιοπιστία των βιολογικών προϊόντων στηρίζεται σε ένα αυστηρό σύστημα ελέγχου και πιστοποίησης, που περιγράφεται στον νόμο 2092/91 και 1804/99 της Ευρωπαϊκής Ένωσης και κάθε βιοκαλλιεργητής είναι υποχρεωμένος να τον εφαρμόζει.
Σύμφωνα με το σύστημα αυτό, ένας παραγωγός ελέγχεται σε όλα τα στάδια της παραγωγής έως και την διάθεση της. Γεωπόνοι διενεργούν ελέγχους στα κτήματα, ενώ ειδικές αναλύσεις κατά τη διάρκεια της καλλιέργειας, της συγκομιδής και της τυποποίησης, πιστοποιούν ότι τηρούνται οι απαραίτητοι κανόνες.
Για να χαρακτηριστεί ένα προϊόν βιολογικό, πρέπει να είναι το αποτέλεσμα βιολογικής καλλιέργειας τουλάχιστον για τρία χρόνια και να φέρει την κατάλληλη σήμανση στη συσκευασία του, δηλαδή το όνομα του οργανισμού και τον κωδικό πιστοποίησης του. Φυσικά, στη βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία απαγορεύεται η χρήση γενετικά τροποποιημένων υλικών.
Στην Ελλάδα, με τα προϊόντα βιολογικής καλλιέργειας ασχολούνται 23.665 παραγωγοί, 1.541 μεταποιητές και έντεκα εισαγωγείς.
Συνολικά, η έκταση της ελληνικής γης, στην οποία αναπτύσσονται δράσεις βιολογικής παραγωγής ανέρχεται σε 3,231 εκατ. στρέμματα, εκ των οποίων 1,556 εκατ. στεμ. είναι βοσκότοποι.
Σύμφωνα με την καταγραφή του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, το 2009 τα ζώα βιολογικής παραγωγής ήταν βοοειδή 28.618, πρόβατα 499.000, αίγες 309.060, χοίροι 54.631, πουλερικά 266.182 και μέλισσες 14.302.
Η Ελλάδα, αν και τα τελευταία χρόνια έχει στραφεί στην κατανάλωση βιολογικών προϊόντων, υστερεί κατά πολύ καθώς σύμφωνα με στοιχεία της ΕΕ, στη χώρα ο μέσος όρος κατανάλωσης είναι 5,4 ευρώ κατά κεφαλήν, όταν ο μέσος όρος της Ευρώπης των 15 είναι 36 ευρώ, ενώ σε Γερμανία, Αυστρία και Δανία το ποσό κατανάλωσης κατά κεφαλήν φτάνει τα 80 ευρώ.
Αυτό δείχνει ότι στην Ελλάδα υπάρχουν πολλές δυνατότητες ανάπτυξης της αγοράς.
Εξάλλου, η αύξηση της κατανάλωσης βιολογικών προϊόντων τα τελευταία χρόνια έχει μικρύνει την ψαλίδα των τιμών βιολογικών, αλλά και συμβατικών προϊόντων. Έτσι, η αγορά βιολογικών προϊόντων το 2009 αυξήθηκε κατά 6%, ενώ τα προηγούμενα χρόνια η αύξηση έφτανε το 25%.
Η μείωση του ρυθμού ανάπτυξης οφείλεται στην οικονομική κρίση, αλλά και στο γεγονός ότι τα προηγούμενα χρόνια οι ρυθμοί ανάπτυξης «κάλπαζαν» στο 25 με 30% ετησίως.
Σημαντική είναι και η παρουσία των λαϊκών αγορών βιολογικών προϊόντων, θεσμός που στην Ελλάδα είναι πολύ πετυχημένος, καθώς εκεί βρίσκει ο καταναλωτής φρέσκα προϊόντα σε καλές τιμές.
Ωστόσο, η αγορά βιολογικών προϊόντων είναι σε πολύ αρχικό στάδιο και υπάρχουν τεράστιες δυνατότητες ανάπτυξης.
Μεγάλα είναι τα περιθώρια ανάπτυξης, τόσο στον πρωτογενή τομέα, όσο και στη μεταποίηση, καθώς μόνον ποσοστό 30% των βιολογικών προϊόντων, που καταναλώνονται στην Ελλάδα, παράγονται και στα εδάφη της, κι αυτά είναι κυρίως φρούτα και λαχανικά. Το υπόλοιπο 70% εισάγεται, καθώς ο δευτερογενής τομέας στην Ελλάδα δεν είναι τόσο αναπτυγμένος.
Μιλώντας στο Aθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων η υπεύθυνη διαχείρισης ποιότητας της Biohellas, Μαρία Κορνάρου, σημειώνει ότι «στη χώρα μας υπάρχουν ζώνες βιολογικής καλλιέργειας και τηρούνται οι προβλεπόμενες αποστάσεις από τις συμβατικές καλλιέργειες» και προθέτει ότι «αν στην περιοχή υπάρχει ρυάκι, ή ποτάμι, τότε αυτή θεωρείται ζώνη βιολογικής καλλιέργειας, εκτός αν προκύψει πρόβλημα μόλυνσης των υδάτων, οπότε γίνονται ειδικοί έλεγχοι. Ειδικά συνεργεία διενεργούν μία φορά τον χρόνο ελέγχους στις καλλιέργειες». Καταλήγει πως από τις εταιρίες πιστοποίησης δεν υπάρχει καμία ανοχή.
Ο γενικός διευθυντής της ΔΗΩ, Σπύρος Σγούρος, λέει στο Aθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων ότι τα τελευταία χρόνια υπάρχει στασιμότητα στις βιολογικές καλλιέργειες και εκφράζει την εκτίμηση ότι από το 2010 και μετά, θα παρατηρείται μείωση των παραγωγών, που ασχολούνται με τις βιολογικές καλλιέργειες. Εξηγεί ότι «αυτό οφείλεται στο ότι από το 2006 και μετά κανένα πρόγραμμα επιδότησης δεν έχει "τρέξει" για την ενίσχυση της βιολογικής παραγωγής, οπότε πολλοί παραγωγοί θα εγκαταλείψουν τις βιολογικές καλλιέργειες, ενώ δεν υπάρχει ενδιαφέρον από νέους καλλιεργητές να ασχοληθούν.
Πρέπει οι καλλιεργητές βιολογικών προϊόντων να ενταχθούν σε προγράμματα επιδοτήσεων, ώστε να αυξηθεί και η ανταγωνιστικότητα σε σχέση με τα προϊόντα που παράγονται στο εξωτερικό».
Πάντως, είναι καθησυχαστικός σε ό,τι αφορά τους παραβάτες, λέγοντας ότι μόνον ένα ποσοστό 2 με 3% αυτών που συμμετέχουν στα προγράμματα βιολογικής καλλιέργειας παραβαίνουν τους κανονισμούς και σημειώνοντας ότι, πολλές φορές, οι παραβάσεις γίνονται εξαιτίας της άγνοιας και της έλλειψης εξειδικευμένων γεωπόνων.
«Να γίνει σοβαρή ενημέρωση και εκπαίδευση των αγροτών, καθώς καλούνται να κάνουν βιολογικές καλλιέργειες χωρίς να γνωρίζουν τι είναι αυτό και πώς γίνεται», τονίζει και προσθέτει ότι πρέπει να ενταχθούν μαθήματα βιολογικής καλλιέργειας στα πανεπιστήμια, ώστε οι γεωπόνοι να γνωρίζουν το αντικείμενο και να μπορούν να βοηθήσουν πραγματικά τους αγρότες.
Λέει, τέλος, ότι «τα βιολογικά προϊόντα πρέπει να μπουν στα νοσοκομεία και τα σχολεία. Επειδή ποιοτικά είναι καλύτερα προϊόντα, αλλά και για να τα γνωρίσει ο κόσμος και να μεγαλώσει η αγορά».
Μία από τις εταιρίες, που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή και εισαγωγή βιολογικών προϊόντων είναι και η ελληνική εταιρία TerraNostrum.
Όπως τονίζει στο Aθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο εκπρόσωπος της εταιρίας Απόστολος Σπυρόπουλος «η αγορά των βιολογικών προϊόντων δεν είναι μόδα, αλλά ανάγκη μερίδας ανθρώπων που έχει διαφορετικές ανησυχίες και ψάχνουν τα προϊόντα διατροφής τους. Έτσι, η αγορά των βιολογικών προϊόντων απευθύνεται σε ένα συγκεκριμένο κοινό, σε αυτό που θα ξοδέψει κάτι παραπάνω για μια καλύτερη ποιότητα στη διατροφή του».
Αναφερόμενος στους ρυθμούς ανάπτυξης της αγοράς βιολογικών προϊόντων, ο κ. Σπυρόπουλος λέει ότι «η κρίση αποτρέπει τον κόσμο από το να πληρώσει κάτι παραπάνω, ακόμη και για τη διατροφή του, έτσι, ενώ οι ρυθμοί ανάπτυξης της αγοράς βιολογικών προϊόντων κάλπαζε τα τελευταία χρόνια, φέτος βλέπουμε στασιμότητα με μία μικρή ανοδική τάση», προσθέτοντας ότι η βιολογική αγορά είναι ανερχόμενη αγορά. «Είναι απαιτητική αγορά, αλλά όχι φθίνουσα, υπάρχει μεγάλο περιθώριο ανάπτυξης και αυτό θα γίνεται ακόμη μεγαλύτερο όσο τα διάφορα διατροφικά σκάνδαλα θα είναι πιο συχνά», σημειώνει.
Αναφερόμενος στους οργανισμούς ελέγχου και πιστοποίησης, που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, τονίζει πως «είναι δυσκίνητες και πολλές φορές δεν είναι τόσο αυστηρές όσο θα έπρεπε».
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)